Lectionary Calendar
Friday, November 22nd, 2024
the Week of Proper 28 / Ordinary 33
the Week of Proper 28 / Ordinary 33
advertisement
advertisement
advertisement
Attention!
For 10¢ a day you can enjoy StudyLight.org ads
free while helping to build churches and support pastors in Uganda.
Click here to learn more!
free while helping to build churches and support pastors in Uganda.
Click here to learn more!
Bible Commentaries
Bijbelverkaring van Matthew Henry Henry's compleet
Auteursrechtverklaring
Deze bestanden zijn publiek domein en zijn een afgeleide van een elektronische editie die beschikbaar is op de website Bible Support.
Deze bestanden zijn publiek domein en zijn een afgeleide van een elektronische editie die beschikbaar is op de website Bible Support.
Bibliografische Informatie
Henry, Matthew. "Commentaar op Proverbs 9". "Bijbelverkaring van Matthew Henry". https://www.studylight.org/commentaries/dut/mhm/proverbs-9.html. 1706.
Henry, Matthew. "Commentaar op Proverbs 9". "Bijbelverkaring van Matthew Henry". https://www.studylight.org/
Whole Bible (3)
Inleiding
Bijbelverkaring van Matthew Henry, SPREUKEN 9Christus en de zonde zijn mededingers voor de zielen van de mensen, en hier wordt ons gezegd, hoe zij beide er naar dingen, er naar streven om er de binnenste en de voornaamste plaats in te hebben. Het doel van deze schildering is, ons leven en dood voor te stellen, goed en kwaad, en er is niets meer nodig dan een in het rechte licht stellen van de zaak om ons te doen beslissen wie van beide wij zullen kiezen, en er ons hart aan zullen geven. Beide worden ingevoerd als vermaak en onderhoud biedende aan de ziel, en haar uitnodigende tot dit vermaak, van beide wordt ons gezegd wat er het gevolg van zal zijn, en de zaak ons aldus voorgesteld zijnde, zo laat ons nadenken, raad inwinnen, en ons gevoelen zeggen. En het is zaak voor ons om onze eigen ziel op prijs te stellen, omdat wij zien hoe er om gedongen wordt.
I. Onder de naam van de Wijsheid nodigt Christus ons om Zijn onderhoud aan te nemen, en aldus in bekendheid en gemeenschap met Hem te komen, Proverbs 9:1. En de verschillende uitslag van Zijn uitnodiging voorzegd hebbende, Proverbs 9:7, toont Hij in korte bewoordingen wat Hij van ons eist, Proverbs 9:10, en wat Hij voor ons bestemt, Proverbs 9:11, en dan laat Hij aan ons de keuze over van hetgeen wij zullen doen, Proverbs 9:12.
II. De zonde voorgesteld in het karakter van een dwaze vrouw, zoekt ons aan om haar onderhoud aan te nemen, Proverbs 9:13 en geeft voor dat het zeer behoorlijk is, Proverbs 9:17. Maar Salomo zegt ons hoe de rekening zal uitkomen, Proverbs 9:18. En nu, kies heden, wat gij doen zult.
Inleiding
Bijbelverkaring van Matthew Henry, SPREUKEN 9Christus en de zonde zijn mededingers voor de zielen van de mensen, en hier wordt ons gezegd, hoe zij beide er naar dingen, er naar streven om er de binnenste en de voornaamste plaats in te hebben. Het doel van deze schildering is, ons leven en dood voor te stellen, goed en kwaad, en er is niets meer nodig dan een in het rechte licht stellen van de zaak om ons te doen beslissen wie van beide wij zullen kiezen, en er ons hart aan zullen geven. Beide worden ingevoerd als vermaak en onderhoud biedende aan de ziel, en haar uitnodigende tot dit vermaak, van beide wordt ons gezegd wat er het gevolg van zal zijn, en de zaak ons aldus voorgesteld zijnde, zo laat ons nadenken, raad inwinnen, en ons gevoelen zeggen. En het is zaak voor ons om onze eigen ziel op prijs te stellen, omdat wij zien hoe er om gedongen wordt.
I. Onder de naam van de Wijsheid nodigt Christus ons om Zijn onderhoud aan te nemen, en aldus in bekendheid en gemeenschap met Hem te komen, Proverbs 9:1. En de verschillende uitslag van Zijn uitnodiging voorzegd hebbende, Proverbs 9:7, toont Hij in korte bewoordingen wat Hij van ons eist, Proverbs 9:10, en wat Hij voor ons bestemt, Proverbs 9:11, en dan laat Hij aan ons de keuze over van hetgeen wij zullen doen, Proverbs 9:12.
II. De zonde voorgesteld in het karakter van een dwaze vrouw, zoekt ons aan om haar onderhoud aan te nemen, Proverbs 9:13 en geeft voor dat het zeer behoorlijk is, Proverbs 9:17. Maar Salomo zegt ons hoe de rekening zal uitkomen, Proverbs 9:18. En nu, kies heden, wat gij doen zult.
Verzen 1-12
Spreuken 9:1-12De wijsheid wordt hier voorgesteld als een luisterrijke koningin, zeer machtig en zeer edelmoedig, dat Woord van God is Zijn wijsheid, waarin Hij Zijn welbehagen in de mensen heeft geopenbaard. God, het Woord, is deze wijsheid, aan wie de Vader al het oordeel heeft overgegeven. Hij, die in het vorige hoofdstuk Zijn grootheid en heerlijkheid heeft getoond als Schepper van de wereld, toont hier Zijn genade en goedheid als de Verlosser ervan. Het woord staat in het meervoud, wijsheden, want in Christus zijn de schatten van de wijsheid verborgen, en in Zijn onderneming blijkt de menigvuldige wijsheid Gods in een verborgenheid. Merk hier nu op:
I. De rijke voorziening, die de Wijsheid gemaakt heeft ter ontvangst van al degenen, die haar discipelen willen zijn. Dit wordt voorgesteld onder het beeld van een rijk feestmaal, waaraan onze Heiland waarschijnlijk de gelijkenissen heeft ontleend, waarin Hij het koninkrijk van de hemelen vergeleek bij een groot avondmaal, Matthew 22:2, Luke 14:16. En als zodanig was er van geprofeteerd, Isaiah 25:6. Het is een maaltijd zoals die, welke door Ahasveros werd aangericht om de rijkdom van de heerlijkheid zijns rijks te tonen. De genade van het Evangelie wordt ons aldus voorgesteld in de inzetting van des Heeren Avondmaal. Om haar gasten welkom te heten:
1. Is hier voorzien in een statig paleis, Proverbs 9:1. Geen huis vindende, ruim genoeg, om er al haar gasten in te kunnen ontvangen, heeft zij er een opzettelijk voor gebouwd, en om het te versterken en ook te versieren, heeft zij haar zeven pilaren gehouwen, waardoor het zeer stevig en solide werd en een fraai, groots aanzien had. De hemel is het huis, dat de Wijsheid gebouwd heeft, om er haar gasten in te ontvangen, die tot het bruiloftsmaal van het Lam genodigd zijn, dat is het huis haars Vaders, waarin vele woningen zijn, en waar zij is heengegaan om ons plaats te bereiden. Zij heeft de aarde opgehangen aan een niet, daarom hebben wij er geen blijvende stad in, maar de hemel is een stad, die fondamenten heeft, pilaren heeft. De kerk is het huis van de wijsheid waarin zij haar gasten nodigt, door de kracht en de belofte van God ondersteund als door zeven pilaren. Waarschijnlijk verwijst Salomo naar de tempel, die hij zelf onlangs gebouwd had ten dienste van de Godsdienst en naar welke hij het volk wilde bewegen heen te gaan, beide om God te aanbidden en het onderricht van de wijsheid te ontvangen. Sommigen achten dat hier de profetenscholen bedoeld zijn.
2. Hier wordt een prachtig feestmaal bereid, Proverbs 9:2. Zij heeft haar slachtvee geslacht zij heeft haar wijn gemengd, er is overvloed van spijs en drank voorzien, en alles is van de beste soort. Zij heeft haar slachtoffer geslacht zo luidt het oorspronkelijke, het is een kostbaar, maar heilig gewild feestmaal, een offermaaltijd. Christus heeft zichzelf als een slachtoffer voor ons opgeofferd, en het is Zijn vlees, dat waarlijk spijs, en Zijn bloed, dat waarlijk drank is. Het Avondmaal des Heeren is een feestmaaltijd van verzoening en blijdschap op het zoenoffer. De wijn is gemengd met iets, dat kostelijker is dan hijzelf, om er meer dan gewone kracht en geur aan te geven. Zij heeft haar tafel volkomen toegericht met al de voldoening, die een ziel kan begeren, met gerechtigheid en genade, vrede en blijdschap, de verzekeringen van Gods liefde, de vertroostingen des Geestes, en al de voorsmaken en onderpanden van het eeuwige leven.
Merk op: Het is alles het eigen doen van de wijsheid, zij heeft haar slachtvee geslacht, zij heeft de wijn gemengd, hetgeen beide de liefde van Christus aanduidt, die de voorziening maakt (Hij laat het niet over aan anderen, maar neemt het werk zelf in handen) en de voortreffelijkheid van de toebereiding. Datgene moet zeer geschikt zijn om aan het doel te beantwoorden, dat door de Wijsheid zelf geschikt gemaakt is.
II. De genadige uitnodiging, die zij heeft gegeven, niet aan enkele bijzondere vrienden, maar aan allen in het algemeen, om aan die maaltijd te komen deelnemen.
1. Zij stelt haar dienstmaagden aan het werk om de uitnodiging rondom in het land te brengen, zij heeft haar dienstmaagden uitgezonden, Proverbs 9:3. Aan de dienaren van het Evangelie is opdracht en bevel gegeven om de toebereidingen bekend te maken, die God gemaakt heeft in het eeuwig verbond, voor allen, die er de voorwaarden van willen aannemen en met maagdelijke reinheid, (noch zichzelf noch het Woord bedervende of vervalsende) en met een nauwkeurig opvolgen van hun orders, moeten zij allen uitnodigen, die zij ontmoeten in de wegen en de heggen om tot de maaltijd van de wijsheid te komen, want alle dingen zijn nu gereed, Luke 14:23.
2. Zij zelf roept op de hoge plaatsen van de stad, als een, die ernstig en vurig het welzijn begeert van de kinderen van de mensen, en bedroefd is te zien, dat zij hun zegeningen en voorrechten verwerpen voor valse ijdelheden. Onze Heere Jezus was zelf de verkondiger van Zijn Evangelie, toen Hij Zijn discipelen uitgezonden had, Hij volgde hen, om wat zij zeiden te bevestigen, ja, het is begonnen verkondigd te worden door de Heere, Hebrews 2:3. Hij stond en riep: Komt tot Mij.
Wij zien wie het is, die nodigt, laat ons nu opmerken:
A. Tot wie de uitnodiging gericht is: Wie onwijs is, die verstandeloos is, Proverbs 9:4. Als wij een gastmaal zouden aanrichten, zouden wij op het gezelschap van de zodanigen niet zeer gesteld zijn, nog veel minder zouden wij erom vragen, wij zouden veeleer philosophen en geleerden uitnodigen, ten einde hun wijsheid te horen, van hun tafelgesprekken zou men veel kunnen leren. "Heb ik razenden gebrek?" Maar de wijsheid nodigt de zodanigen, omdat deze het meest nodig hebben wat zij heeft te geven, en het is hun welzijn, waarmee zij te rade gaat en dat zij met haar toebereiding en uitnodiging bedoelt. Die onwijs is wordt genodigd, opdat hij wijs worde, en hij aan wie een hart ontbreekt zo luidt het woord hier, hij kome herwaarts en hij zal er een ontvangen. Wat zij bereidt is veeleer medicijn dan spijs, bestemd voor de kostelijkste en begerenswaardigste genezing, namelijk die van de geest. Wie hij ook zij, de uitnodiging is algemeen, en sluit niemand uit, dan die zichzelf uitsluiten, al zijn zij overigens ook nog zo dwaas, toch:
a. Zullen zij welkom wezen.
b. Zij kunnen geholpen worden, zij zullen niet worden versmaad of veracht, er zal aan hen niet worden gewanhoopt. Onze Heiland is gekomen, niet om te roepen rechtvaardigen, maar zondaren, niet hen, die wijs zijn in eigen ogen, die zeggen, dat zij zien, John 9:41, maar de onwijzen, hen, die zich bewust zijn van hun onverstand en er zich over schamen, en hem, die gewillig is om dwaas te worden, opdat hij wijs moge worden 1 Corinthiers 3:18.
B. Waarin de uitnodiging bestaat.
a. Wij worden genodigd om in het huis van de wijsheid te komen. Hij kere zich herwaarts. Ik zeg: wij zijn, want wie onzer zal niet moeten erkennen van de aard en het karakter te zijn van de genodigden, te behoren tot hen, die onwijs, onverstandig zijn? De deuren van de wijsheid staan open voor de zodanigen, en zij wenst met hen te spreken, een woord tot hun welzijn met hen te spreken, andere bedoelingen heeft zij niet met hen.
b. Wij worden genodigd aan haar tafel, Proverbs 9:5. Komt, eet van mijn brood smaakt de ware genoegens, die gevonden worden in de kennis en de vreze van God. Door het geloof in de beloften van het Evangelie, ze ons toe te eigenen en er de vertroosting van aan te nemen, voeden wij ons met en onthalen wij ons op de voorzieningen, die Christus voor arme zielen gemaakt heeft. Wat wij eten en drinken, maken wij tot het onze, daar worden wij door gevoed en verkwikt, en evenzo wordt onze ziel gevoed en gesterkt door het Woord van God, er is datgene in, hetwelk spijs en drank is voor hen, die zichzelf begrijpen.
C. Wat geëist wordt van hen, die het voordeel van deze uitnodiging kunnen hebben Proverbs 9:6..
a. Zij moeten breken met alle kwaad gezelschap, Verlaat de onwijzen gaat niet met hen om, gedraagt u niet naar hun manieren, hebt geen gemeenschap met de werken van de duisternis, of met hen die ze doen. De eerste stap naar de deugd is de ondeugd te schuwen, en bijgevolg de ondeugenden te mijden, Wijkt van mij, gij boosdoeners.
b. Zij moeten ontwaken en opstaan van de doden, zij moeten leven, niet in genot en vermaak, want die dat doen zijn dood, terwijl zij leven, maar in de dienst van God, want alleen zij, die in waarheid aldus leven, leven nuttig. "Leeft niet bloot een dierlijk leven, zoals de beesten, maar leeft nu eindelijk het leven van mensen, en dan zult gij leven, geestelijk leven, en eeuwig leven," Efeziers 5:14.
c. Zij moeten de paden van de wijsheid kiezen, en er zich aan houden, treedt in de weg des verstands, regeert uzelf voortaan naar de regelen van Godsdienst en recht en rede." Het is niet genoeg de dwazen te verlaten, wij moeten ons voegen bij hen, die wandelen in wijsheid, en in dezelfde geest, dezelfde voetstappen wandelen.
III. De instructies, die de wijsheid geeft aan de maagden, die zij met deze uitnodiging uitzendt, aan de leraren en anderen, die in hun plaats haar belangen en bedoelingen trachten te dienen. Zij zegt hun:
1. Wat hun werk moet wezen, niet alleen om in het algemeen te zeggen welke toebereiding er gemaakt is voor de zielen, en er een algemene aanbieding van te doen, zij moeten zich ook tot afzonderlijke personen wenden, hun spreken van hun fouten en tekortkomingen, tuchtig, bestraf, Proverbs 9:7, Proverbs 9:8. Zij moeten hen leren zich te verbeteren, leer, Proverbs 9:9. Het Woord van God is bedoeld en dus ook de bediening van dat Woord, tot lering, tot weerlegging, tot verbetering, tot onderwijzing, die in de rechtvaardigheid is.
2. Welke verschillende soorten van personen zij zullen ontmoeten, hoe zij tegenover hen moeten handelen, en welke goede uitslag zij er van kunnen verwachten.
A. Zij zullen spotters en goddelozen ontmoeten, die de boden des Heeren zullen bespotten en mishandelen, hen, die hen tot het feestmaal des Heeren nodigen, zullen belachen en bespotten zoals dergelijke lieden de boden van Hizkia bespot en belachen hebben, die hen in zijn naam uitnodigden om het Pascha des Heeren te Jeruzalem te komen houden, 2 Chronicles 30:10, zij zullen hun smaadheid aandoen Matthew 22:6. En hoewel het hun niet verboden wordt om die dwazen uit te nodigen om in het huis van de wijsheid te komen, wordt hun toch aangeraden om op de uitnodiging niet aan te dringen door bestraffing: bestraf de spotter niet, werp deze paarlen niet voor de zwijnen, Matthew 7:6. Zo zei Christus van de Farizeen: Laat hen varen, Matthew 15:14. "Bestraf hen niet."
a. "In gerechtigheid over hen, want zij hebben de gunst verbeurd van nog andere middelen, die de middelen, welke zij hadden, veracht hebben." Zij, die aldus vuil zijn, dat zij nog vuil zijn, die vergezeld zijn van de afgoden, laat hen varen, zie, wij wenden ons tot de heidenen.
b. In voorzichtigheid voor uzelf, want zo gij hen bestraft, zult gij,
Ten eerste, verloren moeite doen en u aldus schande behalen, door teleurstelling.
Ten tweede. "Gij verbittert hen, al doet gij het nog zo verstandig, en met nog zoveel liefde, zo gij het ook doet met getrouwheid, zullen zij u haten, u overladen met verwijten, al het kwaad van u zeggen, dat zij maar kunnen, en zo zult gij een blaam opdoen. Daarom is het beter dat gij u maar niet met hen bemoeit want uw bestraffingen zullen waarschijnlijk meer kwaad dan goed doen."
B. Zij zullen anderen aantreffen, die wijs zijn en Godvrezend, en rechtvaardig zijn, Gode zij dank niet allen zijn spotters. Wij ontmoeten sommigen, die zo wijs en rechtvaardig zijn jegens zichzelf, dat zij gaarne bereid zijn om zich te laten onderwijzen, en als wij de zodanigen ontmoeten:
a. Dan moeten wij hen, als het nodig is, bestraffen, want wijze mensen zijn niet zo volkomen wijs, of er is nog wel iets in hen, dat bestraft moet worden, en wij moeten iemands gebreken niet door de vingers zien, omdat wij eerbied hebben voor zijn wijsheid, een wijs man moet ook niet denken dat zijn wijsheid hem vrijwaart voor bestraffing, als hij iets zegt of doet, dat dwaas is, maar, hoe meer wijsheid iemand heeft, hoe meer hij moet verlangen, dat hem zijn zwakheden onder het oog gebracht worden, omdat een weinig dwaasheid een grote vlek is in hem, die kostelijk is van wijsheid en van eer.
b. Met onze bestraffingen moeten wij hun onderwijs geven, hen leren, Proverbs 9:9.
c. Wij kunnen verwachten dat het als een vriendelijkheid zal opgenomen worden, Psalms 141:5. Een wijs man zal diegenen achten zijn vrienden te zijn, die getrouw met hem omgaan. Bestraf zo iemand, en hij zal u liefhebben om uw rondborstigheid, u danken, en verlangen dat gij hem op een andere tijd, als het nodig is, dezelfde goede dienst zult bewijzen. Het is een even sterk bewijs van wijsheid om een bestraffing goed aan te nemen, als om haar goed toe te dienen.
d. Goed opgenomen zijnde, zal zij goed doen en aan het doel beantwoorden. Een wijs man zal door de bestraffing en het onderricht, die hem gegeven worden, wijzer worden, hij zal in leer toenemen, toenemen in kennis, en aldus toenemen in genade. Niemand moet zich te wijs achten om te leren, of zo goed, dat hij nog niet beter behoeft te worden, en dus geen onderricht meer nodig heeft. Wij moeten nog voorwaarts streven, en vervolgen te kennen, totdat de mens Gods volmaakt is. Geef de wijze zo is het in het oorspronkelijke geef hem raad, geef hem bestraffing, geef hem troost, en hij zal nog wijzer zijn, geef hem gelegenheid, aldus de LXX, gelegenheid om zijn wijsheid te tonen, en hij zal haar tonen in daden van wijsheid.
IV. De instructies die zij geeft aan hen, die genodigd worden, en die hun door haar dienstmaagden ingeprent moeten worden.
1. Laat hen weten waarin de ware wijsheid bestaat, en waarop zij aan de tafel van de wijsheid onthaald zullen worden, Proverbs 9:10..
a. Het beginsel van de vreze Gods moet in het hart zijn, deze is het beginsel van de wijsheid. Eerbied voor Gods majesteit, vrees voor Zijn toorn, is het vrezen van Hem, dat het begin, de eerste stap is naar de ware Godsdienst, waaruit alle andere bewijzen ervan voortkomen. In deze vreze kan in het begin pijn zijn, maar de liefde zal de pijn langzamerhand doen verdwijnen.
b. Het hoofd moet vervuld zijn van de kennis van de dingen Gods, de wetenschap van de heilige dingen is verstand, de dingen, die tot de dienst van God behoren (deze worden heilige dingen genoemd) de dingen, die tot onze heiligmaking behoren. Bestraffing wordt het heilige genoemd, Matthew 7:6. Of wel, de kennis, die heilige mensen hebben, die onderwezen werd door de profeten, van de dingen, die de heilige mensen Gods, van de Heilige Geest gedreven zijnde, hebben gesproken, dit is verstand, het is het beste en nuttigste verstand, het zal ons de grootste dienst bewijzen en ons in alle opzichten voordelig zijn.
2. Laat hen weten wat de voordelen zullen zijn van deze wijsheid, Proverbs 9:11. "Door mij zullen uw dagen vermenigvuldigen. Zij zal bevorderlijk zijn aan de gezondheid van uw lichaam, en zo zullen jaren des levens u toegedaan worden op de aarde, terwijl de dwaasheid en onmatigheid van de mensen hun dagen verkorten. Zij zal u naar de hemel brengen, en daar zullen uw dagen vermenigvuldigen "in infinitum-in het oneindige," en zullen u jaren des levens toegedaan worden zonder einde." Er is geen ware wijsheid dan in de weg van de Godsdienst, en geen waar leven dan aan het einde van die weg.
3. Laat hen weten wat de gevolgen zullen zijn van hun keus, van hun aannemen of hun verwerpen van deze aanbieding, Proverbs 9:12. Hier is:
A. Het geluk van hen die haar aannemen: "Indien gij wijs zijt, gij zijt wijs voor u zelf, gij zult er bij winnen, gij, en niet de wijsheid." Een mens kan God geen voordeel aanbrengen, het is voor ons eigen welzijn, dat wij gedrongen worden om die aanbieding aan te nemen. "Gij zult uw gewin niet aan anderen nalaten" (zoals wij ons werelds goed aan anderen nalaten als wij sterven, en dat daarom eens anders goed genoemd wordt, Luke 16:12) "maar gij zult het medenemen in een andere wereld." Zij, die wijs zijn voor hun zielen, zijn wijs voor zichzelf, want de ziel is de mens, en niemand gaat met zijn eigen waar belang te rade, dan hij, die waarlijk Godsdienstig is. Dit beveelt ons aan bij God, en brengt ons terug van hetgeen onze dwaasheid en ontaarding is, het doet ons werkzaam zijn in hetgeen uiterst weldadig is voor deze wereld, en geeft ons aanspraak op hetgeen dit nog veel meer is in de andere wereld.
B. De schande en het verderf van hen die haar afwijzen, zijt gij een spotter, dat is: versmaadt gij de aanbieding van de wijsheid, gij zult het alleen dragen." a. "Gij zult er de schuld van dragen." Zij, die goed zijn, moeten God danken, maar zij die slecht zijn, hebben dit zichzelf te wijten. Het is niet de schuld van God, Hij is de auteur niet van de zonde. Satan kan slechts in verzoeking brengen, maar hij kan niet dwingen, niet noodzaken, en slechte metgezellen zijn slechts zijn werktuigen, zodat al de schuld voor rekening van de zondaar zelf is.
b. "Gij zult het verlies dragen van hetgeen gij versmaadt, het zal uw verderf wezen, uw bloed zal op uw hoofd zijn, en de gedachte hieraan zal uw veroordeling verzweren. Kind, gedenk, dat u deze schone aanbieding gedaan is, en dat gij haar niet hebt willen aannemen, gij had het leven kunnen hebben, maar ge hebt de voorkeur gegeven aan de dood.
Verzen 1-12
Spreuken 9:1-12De wijsheid wordt hier voorgesteld als een luisterrijke koningin, zeer machtig en zeer edelmoedig, dat Woord van God is Zijn wijsheid, waarin Hij Zijn welbehagen in de mensen heeft geopenbaard. God, het Woord, is deze wijsheid, aan wie de Vader al het oordeel heeft overgegeven. Hij, die in het vorige hoofdstuk Zijn grootheid en heerlijkheid heeft getoond als Schepper van de wereld, toont hier Zijn genade en goedheid als de Verlosser ervan. Het woord staat in het meervoud, wijsheden, want in Christus zijn de schatten van de wijsheid verborgen, en in Zijn onderneming blijkt de menigvuldige wijsheid Gods in een verborgenheid. Merk hier nu op:
I. De rijke voorziening, die de Wijsheid gemaakt heeft ter ontvangst van al degenen, die haar discipelen willen zijn. Dit wordt voorgesteld onder het beeld van een rijk feestmaal, waaraan onze Heiland waarschijnlijk de gelijkenissen heeft ontleend, waarin Hij het koninkrijk van de hemelen vergeleek bij een groot avondmaal, Matthew 22:2, Luke 14:16. En als zodanig was er van geprofeteerd, Isaiah 25:6. Het is een maaltijd zoals die, welke door Ahasveros werd aangericht om de rijkdom van de heerlijkheid zijns rijks te tonen. De genade van het Evangelie wordt ons aldus voorgesteld in de inzetting van des Heeren Avondmaal. Om haar gasten welkom te heten:
1. Is hier voorzien in een statig paleis, Proverbs 9:1. Geen huis vindende, ruim genoeg, om er al haar gasten in te kunnen ontvangen, heeft zij er een opzettelijk voor gebouwd, en om het te versterken en ook te versieren, heeft zij haar zeven pilaren gehouwen, waardoor het zeer stevig en solide werd en een fraai, groots aanzien had. De hemel is het huis, dat de Wijsheid gebouwd heeft, om er haar gasten in te ontvangen, die tot het bruiloftsmaal van het Lam genodigd zijn, dat is het huis haars Vaders, waarin vele woningen zijn, en waar zij is heengegaan om ons plaats te bereiden. Zij heeft de aarde opgehangen aan een niet, daarom hebben wij er geen blijvende stad in, maar de hemel is een stad, die fondamenten heeft, pilaren heeft. De kerk is het huis van de wijsheid waarin zij haar gasten nodigt, door de kracht en de belofte van God ondersteund als door zeven pilaren. Waarschijnlijk verwijst Salomo naar de tempel, die hij zelf onlangs gebouwd had ten dienste van de Godsdienst en naar welke hij het volk wilde bewegen heen te gaan, beide om God te aanbidden en het onderricht van de wijsheid te ontvangen. Sommigen achten dat hier de profetenscholen bedoeld zijn.
2. Hier wordt een prachtig feestmaal bereid, Proverbs 9:2. Zij heeft haar slachtvee geslacht zij heeft haar wijn gemengd, er is overvloed van spijs en drank voorzien, en alles is van de beste soort. Zij heeft haar slachtoffer geslacht zo luidt het oorspronkelijke, het is een kostbaar, maar heilig gewild feestmaal, een offermaaltijd. Christus heeft zichzelf als een slachtoffer voor ons opgeofferd, en het is Zijn vlees, dat waarlijk spijs, en Zijn bloed, dat waarlijk drank is. Het Avondmaal des Heeren is een feestmaaltijd van verzoening en blijdschap op het zoenoffer. De wijn is gemengd met iets, dat kostelijker is dan hijzelf, om er meer dan gewone kracht en geur aan te geven. Zij heeft haar tafel volkomen toegericht met al de voldoening, die een ziel kan begeren, met gerechtigheid en genade, vrede en blijdschap, de verzekeringen van Gods liefde, de vertroostingen des Geestes, en al de voorsmaken en onderpanden van het eeuwige leven.
Merk op: Het is alles het eigen doen van de wijsheid, zij heeft haar slachtvee geslacht, zij heeft de wijn gemengd, hetgeen beide de liefde van Christus aanduidt, die de voorziening maakt (Hij laat het niet over aan anderen, maar neemt het werk zelf in handen) en de voortreffelijkheid van de toebereiding. Datgene moet zeer geschikt zijn om aan het doel te beantwoorden, dat door de Wijsheid zelf geschikt gemaakt is.
II. De genadige uitnodiging, die zij heeft gegeven, niet aan enkele bijzondere vrienden, maar aan allen in het algemeen, om aan die maaltijd te komen deelnemen.
1. Zij stelt haar dienstmaagden aan het werk om de uitnodiging rondom in het land te brengen, zij heeft haar dienstmaagden uitgezonden, Proverbs 9:3. Aan de dienaren van het Evangelie is opdracht en bevel gegeven om de toebereidingen bekend te maken, die God gemaakt heeft in het eeuwig verbond, voor allen, die er de voorwaarden van willen aannemen en met maagdelijke reinheid, (noch zichzelf noch het Woord bedervende of vervalsende) en met een nauwkeurig opvolgen van hun orders, moeten zij allen uitnodigen, die zij ontmoeten in de wegen en de heggen om tot de maaltijd van de wijsheid te komen, want alle dingen zijn nu gereed, Luke 14:23.
2. Zij zelf roept op de hoge plaatsen van de stad, als een, die ernstig en vurig het welzijn begeert van de kinderen van de mensen, en bedroefd is te zien, dat zij hun zegeningen en voorrechten verwerpen voor valse ijdelheden. Onze Heere Jezus was zelf de verkondiger van Zijn Evangelie, toen Hij Zijn discipelen uitgezonden had, Hij volgde hen, om wat zij zeiden te bevestigen, ja, het is begonnen verkondigd te worden door de Heere, Hebrews 2:3. Hij stond en riep: Komt tot Mij.
Wij zien wie het is, die nodigt, laat ons nu opmerken:
A. Tot wie de uitnodiging gericht is: Wie onwijs is, die verstandeloos is, Proverbs 9:4. Als wij een gastmaal zouden aanrichten, zouden wij op het gezelschap van de zodanigen niet zeer gesteld zijn, nog veel minder zouden wij erom vragen, wij zouden veeleer philosophen en geleerden uitnodigen, ten einde hun wijsheid te horen, van hun tafelgesprekken zou men veel kunnen leren. "Heb ik razenden gebrek?" Maar de wijsheid nodigt de zodanigen, omdat deze het meest nodig hebben wat zij heeft te geven, en het is hun welzijn, waarmee zij te rade gaat en dat zij met haar toebereiding en uitnodiging bedoelt. Die onwijs is wordt genodigd, opdat hij wijs worde, en hij aan wie een hart ontbreekt zo luidt het woord hier, hij kome herwaarts en hij zal er een ontvangen. Wat zij bereidt is veeleer medicijn dan spijs, bestemd voor de kostelijkste en begerenswaardigste genezing, namelijk die van de geest. Wie hij ook zij, de uitnodiging is algemeen, en sluit niemand uit, dan die zichzelf uitsluiten, al zijn zij overigens ook nog zo dwaas, toch:
a. Zullen zij welkom wezen.
b. Zij kunnen geholpen worden, zij zullen niet worden versmaad of veracht, er zal aan hen niet worden gewanhoopt. Onze Heiland is gekomen, niet om te roepen rechtvaardigen, maar zondaren, niet hen, die wijs zijn in eigen ogen, die zeggen, dat zij zien, John 9:41, maar de onwijzen, hen, die zich bewust zijn van hun onverstand en er zich over schamen, en hem, die gewillig is om dwaas te worden, opdat hij wijs moge worden 1 Corinthiers 3:18.
B. Waarin de uitnodiging bestaat.
a. Wij worden genodigd om in het huis van de wijsheid te komen. Hij kere zich herwaarts. Ik zeg: wij zijn, want wie onzer zal niet moeten erkennen van de aard en het karakter te zijn van de genodigden, te behoren tot hen, die onwijs, onverstandig zijn? De deuren van de wijsheid staan open voor de zodanigen, en zij wenst met hen te spreken, een woord tot hun welzijn met hen te spreken, andere bedoelingen heeft zij niet met hen.
b. Wij worden genodigd aan haar tafel, Proverbs 9:5. Komt, eet van mijn brood smaakt de ware genoegens, die gevonden worden in de kennis en de vreze van God. Door het geloof in de beloften van het Evangelie, ze ons toe te eigenen en er de vertroosting van aan te nemen, voeden wij ons met en onthalen wij ons op de voorzieningen, die Christus voor arme zielen gemaakt heeft. Wat wij eten en drinken, maken wij tot het onze, daar worden wij door gevoed en verkwikt, en evenzo wordt onze ziel gevoed en gesterkt door het Woord van God, er is datgene in, hetwelk spijs en drank is voor hen, die zichzelf begrijpen.
C. Wat geëist wordt van hen, die het voordeel van deze uitnodiging kunnen hebben Proverbs 9:6..
a. Zij moeten breken met alle kwaad gezelschap, Verlaat de onwijzen gaat niet met hen om, gedraagt u niet naar hun manieren, hebt geen gemeenschap met de werken van de duisternis, of met hen die ze doen. De eerste stap naar de deugd is de ondeugd te schuwen, en bijgevolg de ondeugenden te mijden, Wijkt van mij, gij boosdoeners.
b. Zij moeten ontwaken en opstaan van de doden, zij moeten leven, niet in genot en vermaak, want die dat doen zijn dood, terwijl zij leven, maar in de dienst van God, want alleen zij, die in waarheid aldus leven, leven nuttig. "Leeft niet bloot een dierlijk leven, zoals de beesten, maar leeft nu eindelijk het leven van mensen, en dan zult gij leven, geestelijk leven, en eeuwig leven," Efeziers 5:14.
c. Zij moeten de paden van de wijsheid kiezen, en er zich aan houden, treedt in de weg des verstands, regeert uzelf voortaan naar de regelen van Godsdienst en recht en rede." Het is niet genoeg de dwazen te verlaten, wij moeten ons voegen bij hen, die wandelen in wijsheid, en in dezelfde geest, dezelfde voetstappen wandelen.
III. De instructies, die de wijsheid geeft aan de maagden, die zij met deze uitnodiging uitzendt, aan de leraren en anderen, die in hun plaats haar belangen en bedoelingen trachten te dienen. Zij zegt hun:
1. Wat hun werk moet wezen, niet alleen om in het algemeen te zeggen welke toebereiding er gemaakt is voor de zielen, en er een algemene aanbieding van te doen, zij moeten zich ook tot afzonderlijke personen wenden, hun spreken van hun fouten en tekortkomingen, tuchtig, bestraf, Proverbs 9:7, Proverbs 9:8. Zij moeten hen leren zich te verbeteren, leer, Proverbs 9:9. Het Woord van God is bedoeld en dus ook de bediening van dat Woord, tot lering, tot weerlegging, tot verbetering, tot onderwijzing, die in de rechtvaardigheid is.
2. Welke verschillende soorten van personen zij zullen ontmoeten, hoe zij tegenover hen moeten handelen, en welke goede uitslag zij er van kunnen verwachten.
A. Zij zullen spotters en goddelozen ontmoeten, die de boden des Heeren zullen bespotten en mishandelen, hen, die hen tot het feestmaal des Heeren nodigen, zullen belachen en bespotten zoals dergelijke lieden de boden van Hizkia bespot en belachen hebben, die hen in zijn naam uitnodigden om het Pascha des Heeren te Jeruzalem te komen houden, 2 Chronicles 30:10, zij zullen hun smaadheid aandoen Matthew 22:6. En hoewel het hun niet verboden wordt om die dwazen uit te nodigen om in het huis van de wijsheid te komen, wordt hun toch aangeraden om op de uitnodiging niet aan te dringen door bestraffing: bestraf de spotter niet, werp deze paarlen niet voor de zwijnen, Matthew 7:6. Zo zei Christus van de Farizeen: Laat hen varen, Matthew 15:14. "Bestraf hen niet."
a. "In gerechtigheid over hen, want zij hebben de gunst verbeurd van nog andere middelen, die de middelen, welke zij hadden, veracht hebben." Zij, die aldus vuil zijn, dat zij nog vuil zijn, die vergezeld zijn van de afgoden, laat hen varen, zie, wij wenden ons tot de heidenen.
b. In voorzichtigheid voor uzelf, want zo gij hen bestraft, zult gij,
Ten eerste, verloren moeite doen en u aldus schande behalen, door teleurstelling.
Ten tweede. "Gij verbittert hen, al doet gij het nog zo verstandig, en met nog zoveel liefde, zo gij het ook doet met getrouwheid, zullen zij u haten, u overladen met verwijten, al het kwaad van u zeggen, dat zij maar kunnen, en zo zult gij een blaam opdoen. Daarom is het beter dat gij u maar niet met hen bemoeit want uw bestraffingen zullen waarschijnlijk meer kwaad dan goed doen."
B. Zij zullen anderen aantreffen, die wijs zijn en Godvrezend, en rechtvaardig zijn, Gode zij dank niet allen zijn spotters. Wij ontmoeten sommigen, die zo wijs en rechtvaardig zijn jegens zichzelf, dat zij gaarne bereid zijn om zich te laten onderwijzen, en als wij de zodanigen ontmoeten:
a. Dan moeten wij hen, als het nodig is, bestraffen, want wijze mensen zijn niet zo volkomen wijs, of er is nog wel iets in hen, dat bestraft moet worden, en wij moeten iemands gebreken niet door de vingers zien, omdat wij eerbied hebben voor zijn wijsheid, een wijs man moet ook niet denken dat zijn wijsheid hem vrijwaart voor bestraffing, als hij iets zegt of doet, dat dwaas is, maar, hoe meer wijsheid iemand heeft, hoe meer hij moet verlangen, dat hem zijn zwakheden onder het oog gebracht worden, omdat een weinig dwaasheid een grote vlek is in hem, die kostelijk is van wijsheid en van eer.
b. Met onze bestraffingen moeten wij hun onderwijs geven, hen leren, Proverbs 9:9.
c. Wij kunnen verwachten dat het als een vriendelijkheid zal opgenomen worden, Psalms 141:5. Een wijs man zal diegenen achten zijn vrienden te zijn, die getrouw met hem omgaan. Bestraf zo iemand, en hij zal u liefhebben om uw rondborstigheid, u danken, en verlangen dat gij hem op een andere tijd, als het nodig is, dezelfde goede dienst zult bewijzen. Het is een even sterk bewijs van wijsheid om een bestraffing goed aan te nemen, als om haar goed toe te dienen.
d. Goed opgenomen zijnde, zal zij goed doen en aan het doel beantwoorden. Een wijs man zal door de bestraffing en het onderricht, die hem gegeven worden, wijzer worden, hij zal in leer toenemen, toenemen in kennis, en aldus toenemen in genade. Niemand moet zich te wijs achten om te leren, of zo goed, dat hij nog niet beter behoeft te worden, en dus geen onderricht meer nodig heeft. Wij moeten nog voorwaarts streven, en vervolgen te kennen, totdat de mens Gods volmaakt is. Geef de wijze zo is het in het oorspronkelijke geef hem raad, geef hem bestraffing, geef hem troost, en hij zal nog wijzer zijn, geef hem gelegenheid, aldus de LXX, gelegenheid om zijn wijsheid te tonen, en hij zal haar tonen in daden van wijsheid.
IV. De instructies die zij geeft aan hen, die genodigd worden, en die hun door haar dienstmaagden ingeprent moeten worden.
1. Laat hen weten waarin de ware wijsheid bestaat, en waarop zij aan de tafel van de wijsheid onthaald zullen worden, Proverbs 9:10..
a. Het beginsel van de vreze Gods moet in het hart zijn, deze is het beginsel van de wijsheid. Eerbied voor Gods majesteit, vrees voor Zijn toorn, is het vrezen van Hem, dat het begin, de eerste stap is naar de ware Godsdienst, waaruit alle andere bewijzen ervan voortkomen. In deze vreze kan in het begin pijn zijn, maar de liefde zal de pijn langzamerhand doen verdwijnen.
b. Het hoofd moet vervuld zijn van de kennis van de dingen Gods, de wetenschap van de heilige dingen is verstand, de dingen, die tot de dienst van God behoren (deze worden heilige dingen genoemd) de dingen, die tot onze heiligmaking behoren. Bestraffing wordt het heilige genoemd, Matthew 7:6. Of wel, de kennis, die heilige mensen hebben, die onderwezen werd door de profeten, van de dingen, die de heilige mensen Gods, van de Heilige Geest gedreven zijnde, hebben gesproken, dit is verstand, het is het beste en nuttigste verstand, het zal ons de grootste dienst bewijzen en ons in alle opzichten voordelig zijn.
2. Laat hen weten wat de voordelen zullen zijn van deze wijsheid, Proverbs 9:11. "Door mij zullen uw dagen vermenigvuldigen. Zij zal bevorderlijk zijn aan de gezondheid van uw lichaam, en zo zullen jaren des levens u toegedaan worden op de aarde, terwijl de dwaasheid en onmatigheid van de mensen hun dagen verkorten. Zij zal u naar de hemel brengen, en daar zullen uw dagen vermenigvuldigen "in infinitum-in het oneindige," en zullen u jaren des levens toegedaan worden zonder einde." Er is geen ware wijsheid dan in de weg van de Godsdienst, en geen waar leven dan aan het einde van die weg.
3. Laat hen weten wat de gevolgen zullen zijn van hun keus, van hun aannemen of hun verwerpen van deze aanbieding, Proverbs 9:12. Hier is:
A. Het geluk van hen die haar aannemen: "Indien gij wijs zijt, gij zijt wijs voor u zelf, gij zult er bij winnen, gij, en niet de wijsheid." Een mens kan God geen voordeel aanbrengen, het is voor ons eigen welzijn, dat wij gedrongen worden om die aanbieding aan te nemen. "Gij zult uw gewin niet aan anderen nalaten" (zoals wij ons werelds goed aan anderen nalaten als wij sterven, en dat daarom eens anders goed genoemd wordt, Luke 16:12) "maar gij zult het medenemen in een andere wereld." Zij, die wijs zijn voor hun zielen, zijn wijs voor zichzelf, want de ziel is de mens, en niemand gaat met zijn eigen waar belang te rade, dan hij, die waarlijk Godsdienstig is. Dit beveelt ons aan bij God, en brengt ons terug van hetgeen onze dwaasheid en ontaarding is, het doet ons werkzaam zijn in hetgeen uiterst weldadig is voor deze wereld, en geeft ons aanspraak op hetgeen dit nog veel meer is in de andere wereld.
B. De schande en het verderf van hen die haar afwijzen, zijt gij een spotter, dat is: versmaadt gij de aanbieding van de wijsheid, gij zult het alleen dragen." a. "Gij zult er de schuld van dragen." Zij, die goed zijn, moeten God danken, maar zij die slecht zijn, hebben dit zichzelf te wijten. Het is niet de schuld van God, Hij is de auteur niet van de zonde. Satan kan slechts in verzoeking brengen, maar hij kan niet dwingen, niet noodzaken, en slechte metgezellen zijn slechts zijn werktuigen, zodat al de schuld voor rekening van de zondaar zelf is.
b. "Gij zult het verlies dragen van hetgeen gij versmaadt, het zal uw verderf wezen, uw bloed zal op uw hoofd zijn, en de gedachte hieraan zal uw veroordeling verzweren. Kind, gedenk, dat u deze schone aanbieding gedaan is, en dat gij haar niet hebt willen aannemen, gij had het leven kunnen hebben, maar ge hebt de voorkeur gegeven aan de dood.
Verzen 13-18
Spreuken 9:13-18Wij hebben gehoord wat Christus te zeggen heeft om onze liefde voor God en Godsvrucht op te wekken, en men zou denken dat de gehele wereld bereid zou zijn aan Zijn opwekking gevolg te geven, maar hier wordt ons gezegd hoe naarstig de verzoeker er op uit is om zielen die niet op haar hoede zijn, op de paden van de zonde te lokken, en hoe hij bij de meesten zijn doel bereikt, en het aanzoek van de wijsheid afgewezen wordt. Merk nu op:
1. Wie de verzoeker is: een dwaze vrouw de dwaasheid zelf in tegenstand met de wijsheid. Ik houd het ervoor, dat met de zotte vrouw, Proverbs 9:13, inzonderheid vleselijk, zinnelijk genot bedoeld is, want dat is de grote vijand van de deugd, die de deuren openzet voor de ondeugd, deze zonde verontreinigt en verderft het gemoed, verdooft het geweten, blust de vonken uit van de overtuiging, meer dan wat het ook zij. Deze verzoekster wordt hier beschreven als:
a. Zeer onwetend te zijn, zij is onwijs en weet niet met al, zij heeft geen genoegzaam, solide verstand om aan te bieden, als zij heerschappij verkrijgt in een ziel, zal zij er al de kennis van heilige dingen uit wegdrijven, die is dan verloren en vergeten. Hoererij en wijn en most neemt het hart weg, zij verdwaast de mensen, maakt hen stompzinnig.
b. Als zeer lastig en indringend. Hoe minder zij iets redelijks heeft aan te bieden, hoe heftiger en dringender zij is, en dikwijls zal zij door kracht van onbeschaamdheid haar doel bereiken. Zij is woelachtig en luidruchtig, Proverbs 9:13, onophoudelijk valt zij de jonge lieden aan met haar verlokkingen. Zij zit aan de deur van haar huis, Proverbs 9:14, uitziende naar een prooi, niet zoals Abraham aan de deur van zijn tent zat, uitziende naar een gelegenheid om goed te doen. Zij zit op een stoel, (op een troon luidt het in het oorspronkelijke) op de hoge plaatsen van de stad, alsof zij met gezag was bekleed om de wet te geven, en wij allen schuldenaars waren aan het vlees om naar het vlees te leven, en alsof zij eer en achting genoot en de hoge plaatsen van de stad waardig werd geacht, en misschien werkt zij bij velen meer uit door voor te geven in zwang te zijn, dan door voor te geven aangenaam te wezen. "Staan alle personen van rang en aanzien in de wereld," zegt zij, "zich niet meer vrijheid toe dan de strenge wetten van de deugd veroorloven, en waarom zoudt gij u dan zo vernederen om er u door te laten beperken?" Aldus neemt de verzoekster de schijn aan van beide groot en voornaam en vriendelijk te zijn.
2. Wie het zijn, die verzocht worden. Het zijn jonge lieden, die een goede opvoeding genoten hebben, deze te verderven zal haar grootste triomf zijn.
a. Wat hun wezenlijk karakter is, het zijn personen, die op de weg voorbijgaan, die hun paden recht maken, Proverbs 9:15, die opgevoed zijn in de paden van Godsdienst en deugd, wier begin veelbelovend was, goede hoop voor hen gaf, besloten en bestemd schenen te zijn voor het goede, en die niet, (zoals de jongeling, Hoofdst. 7:8) de weg van haar huis betraden. Op de zodanigen heeft zij het gemunt, voor hen spant zij haar strikken, stelt zij al haar kunstgrepen tewerk, vertoont zij al haar bekoorlijkheden teneinde hen te verderven. Als zij hun paden recht maken, rechtuit voortgaan op hun weg, haar niet willen aanzien, dan zal zij hen roepen, zo dringend zijn deze verzoekingen. b. Hoe zij hen voorstelt, zij noemt hen onwijzen en verstandelozen, en daarom dringt zij bij hen aan om in haar school te komen, opdat zij genezen zullen worden van de banden en formaliteiten van de Godsdienst. Dit is de methode van het toneel (dat een maar al te duidelijke verklaring en uitlegging is van deze paragraaf), waar de sobere jongeling, die goed en deugdzaam is opgevoed, tot de zot van het spel wordt gemaakt, en de toeleg is om hem tweemaal meer een kind van de hel te maken dan zijn metgezellen, onder schijn van hem te ontbolsteren en te beschaven, en hem voor een man van de wereld en van de mode te doen doorgaan. Wat met recht aan zonde en goddeloosheid ten laste wordt gelegd, Proverbs 9:4, namelijk dat zij dwaasheid is, wordt hier zeer onrechtvaardiglijk teruggeworpen op de wegen van de deugd, maar in de grote dag zal het gezien worden wie de dwazen zijn.
3. Waarin de verzoeking bestaat, Proverbs 9:17. Gestolen wateren zijn zoet. Het is water en brood, terwijl de wijsheid uitnodigt voor het vee, dat zij geslacht heeft, en de wijn, die zij heeft gemengd. Maar brood en water zijn aangenaam genoeg aan hen, die honger en dorst hebben, en dit wordt voorgesteld als aangenamer en zoeter dan gewoon water, want het zijn gestolen wateren, en het is brood, dat in het verborgen wordt gegeten, uit vrees dat het ontdekt zal worden. De genietingen van verboden lusten worden geroemd als kostelijker dan die van wettige liefde, en aan oneerlijk gewin wordt de voorkeur gegeven boven hetgeen op eerlijke wijze werd verkregen. Dit nu geeft te kennen, niet alleen een vermetele minachting, maar een onbeschaamd trotseren:
a. Van Gods wet, door het voor te stellen dat de wateren zoveel zoeter zijn, omdat zij gestolen werden, verkregen zijn door heen te breken door Gods wet. "Nitimur in vetitum Wij haken naar het verbodene." Deze geest van tegenspraak hebben wij van onze eerste ouders die van de verboden boom dachten dat hij boven al de andere begeerlijk was.
b. Van Gods vloek. Het brood wordt in het verborgen gegeten uit vrees voor ontdekking en straf, en de zondaar is er trots op dat hij over zijn overtuigingen heeft gezegevierd, dat hij, in weerwil van die vrees, de zonde durft begaan en zich wijs kan maken dat het, in het verborgen gegeten zijnde, niet ontdekt zal worden en er ook niet voor afgerekend zal worden want zoetheid en lieflijkheid is het lokaas maar de verzoekster zelf toont aan, dat dit ongerijmd is, en dat er zulke bittere bijmengselen in zijn, dat het eer wonder is hoe het invloed kan hebben op mensen, die aanspraak maken op gezond verstand.
4. Een krachtig tegengif tegen de verzoeking in weinig woorden, Proverbs 9:18. Hij, aan wie zozeer verstand ontbreekt, dat hij door deze vertakkingen ter zijde afgewend wordt, zal onwetend zijn eigen onvermijdelijk verderf tegemoet gaan, hij weet niet, wil niet geloven, bedenkt niet, de verzoekster wil niet dat hij het weet, dat aldaar doden zijn, dat zij, die in genot leven, dood zijn terwijl zij leven, dood zijn in misdaden der zonde. Deze genietingen gaan vergezeld van verschrikkingen, als de verschrikkingen des doods zelf. De reuzen zijn daar, Refaïm, dat was het wat de zondaren van de oude wereld ten verderve bracht, de reuzen die in die tijd op de aarde waren. Hare genoden, haar gasten, die op deze gestolen wateren onthaald worden, zijn niet slechts op de grote weg naar de hel, zijn niet slechts op de rand ervan, maar zijn reeds in de diepten van de hel onder de macht van de zonde, gevangen gelegd naar Satans wil, soms gezweept en gegeseld door de verschrikkingen van hun eigen geweten, hetgeen een hel is op aarde. De diepten van Satan zijn de diepten van de hel, gewetenloos zondigen is onherstelbaar verderf. Aldus toont Salomo de haak, zij die hem geloven zullen zich niet inlaten met het aas.
Verzen 13-18
Spreuken 9:13-18Wij hebben gehoord wat Christus te zeggen heeft om onze liefde voor God en Godsvrucht op te wekken, en men zou denken dat de gehele wereld bereid zou zijn aan Zijn opwekking gevolg te geven, maar hier wordt ons gezegd hoe naarstig de verzoeker er op uit is om zielen die niet op haar hoede zijn, op de paden van de zonde te lokken, en hoe hij bij de meesten zijn doel bereikt, en het aanzoek van de wijsheid afgewezen wordt. Merk nu op:
1. Wie de verzoeker is: een dwaze vrouw de dwaasheid zelf in tegenstand met de wijsheid. Ik houd het ervoor, dat met de zotte vrouw, Proverbs 9:13, inzonderheid vleselijk, zinnelijk genot bedoeld is, want dat is de grote vijand van de deugd, die de deuren openzet voor de ondeugd, deze zonde verontreinigt en verderft het gemoed, verdooft het geweten, blust de vonken uit van de overtuiging, meer dan wat het ook zij. Deze verzoekster wordt hier beschreven als:
a. Zeer onwetend te zijn, zij is onwijs en weet niet met al, zij heeft geen genoegzaam, solide verstand om aan te bieden, als zij heerschappij verkrijgt in een ziel, zal zij er al de kennis van heilige dingen uit wegdrijven, die is dan verloren en vergeten. Hoererij en wijn en most neemt het hart weg, zij verdwaast de mensen, maakt hen stompzinnig.
b. Als zeer lastig en indringend. Hoe minder zij iets redelijks heeft aan te bieden, hoe heftiger en dringender zij is, en dikwijls zal zij door kracht van onbeschaamdheid haar doel bereiken. Zij is woelachtig en luidruchtig, Proverbs 9:13, onophoudelijk valt zij de jonge lieden aan met haar verlokkingen. Zij zit aan de deur van haar huis, Proverbs 9:14, uitziende naar een prooi, niet zoals Abraham aan de deur van zijn tent zat, uitziende naar een gelegenheid om goed te doen. Zij zit op een stoel, (op een troon luidt het in het oorspronkelijke) op de hoge plaatsen van de stad, alsof zij met gezag was bekleed om de wet te geven, en wij allen schuldenaars waren aan het vlees om naar het vlees te leven, en alsof zij eer en achting genoot en de hoge plaatsen van de stad waardig werd geacht, en misschien werkt zij bij velen meer uit door voor te geven in zwang te zijn, dan door voor te geven aangenaam te wezen. "Staan alle personen van rang en aanzien in de wereld," zegt zij, "zich niet meer vrijheid toe dan de strenge wetten van de deugd veroorloven, en waarom zoudt gij u dan zo vernederen om er u door te laten beperken?" Aldus neemt de verzoekster de schijn aan van beide groot en voornaam en vriendelijk te zijn.
2. Wie het zijn, die verzocht worden. Het zijn jonge lieden, die een goede opvoeding genoten hebben, deze te verderven zal haar grootste triomf zijn.
a. Wat hun wezenlijk karakter is, het zijn personen, die op de weg voorbijgaan, die hun paden recht maken, Proverbs 9:15, die opgevoed zijn in de paden van Godsdienst en deugd, wier begin veelbelovend was, goede hoop voor hen gaf, besloten en bestemd schenen te zijn voor het goede, en die niet, (zoals de jongeling, Hoofdst. 7:8) de weg van haar huis betraden. Op de zodanigen heeft zij het gemunt, voor hen spant zij haar strikken, stelt zij al haar kunstgrepen tewerk, vertoont zij al haar bekoorlijkheden teneinde hen te verderven. Als zij hun paden recht maken, rechtuit voortgaan op hun weg, haar niet willen aanzien, dan zal zij hen roepen, zo dringend zijn deze verzoekingen. b. Hoe zij hen voorstelt, zij noemt hen onwijzen en verstandelozen, en daarom dringt zij bij hen aan om in haar school te komen, opdat zij genezen zullen worden van de banden en formaliteiten van de Godsdienst. Dit is de methode van het toneel (dat een maar al te duidelijke verklaring en uitlegging is van deze paragraaf), waar de sobere jongeling, die goed en deugdzaam is opgevoed, tot de zot van het spel wordt gemaakt, en de toeleg is om hem tweemaal meer een kind van de hel te maken dan zijn metgezellen, onder schijn van hem te ontbolsteren en te beschaven, en hem voor een man van de wereld en van de mode te doen doorgaan. Wat met recht aan zonde en goddeloosheid ten laste wordt gelegd, Proverbs 9:4, namelijk dat zij dwaasheid is, wordt hier zeer onrechtvaardiglijk teruggeworpen op de wegen van de deugd, maar in de grote dag zal het gezien worden wie de dwazen zijn.
3. Waarin de verzoeking bestaat, Proverbs 9:17. Gestolen wateren zijn zoet. Het is water en brood, terwijl de wijsheid uitnodigt voor het vee, dat zij geslacht heeft, en de wijn, die zij heeft gemengd. Maar brood en water zijn aangenaam genoeg aan hen, die honger en dorst hebben, en dit wordt voorgesteld als aangenamer en zoeter dan gewoon water, want het zijn gestolen wateren, en het is brood, dat in het verborgen wordt gegeten, uit vrees dat het ontdekt zal worden. De genietingen van verboden lusten worden geroemd als kostelijker dan die van wettige liefde, en aan oneerlijk gewin wordt de voorkeur gegeven boven hetgeen op eerlijke wijze werd verkregen. Dit nu geeft te kennen, niet alleen een vermetele minachting, maar een onbeschaamd trotseren:
a. Van Gods wet, door het voor te stellen dat de wateren zoveel zoeter zijn, omdat zij gestolen werden, verkregen zijn door heen te breken door Gods wet. "Nitimur in vetitum Wij haken naar het verbodene." Deze geest van tegenspraak hebben wij van onze eerste ouders die van de verboden boom dachten dat hij boven al de andere begeerlijk was.
b. Van Gods vloek. Het brood wordt in het verborgen gegeten uit vrees voor ontdekking en straf, en de zondaar is er trots op dat hij over zijn overtuigingen heeft gezegevierd, dat hij, in weerwil van die vrees, de zonde durft begaan en zich wijs kan maken dat het, in het verborgen gegeten zijnde, niet ontdekt zal worden en er ook niet voor afgerekend zal worden want zoetheid en lieflijkheid is het lokaas maar de verzoekster zelf toont aan, dat dit ongerijmd is, en dat er zulke bittere bijmengselen in zijn, dat het eer wonder is hoe het invloed kan hebben op mensen, die aanspraak maken op gezond verstand.
4. Een krachtig tegengif tegen de verzoeking in weinig woorden, Proverbs 9:18. Hij, aan wie zozeer verstand ontbreekt, dat hij door deze vertakkingen ter zijde afgewend wordt, zal onwetend zijn eigen onvermijdelijk verderf tegemoet gaan, hij weet niet, wil niet geloven, bedenkt niet, de verzoekster wil niet dat hij het weet, dat aldaar doden zijn, dat zij, die in genot leven, dood zijn terwijl zij leven, dood zijn in misdaden der zonde. Deze genietingen gaan vergezeld van verschrikkingen, als de verschrikkingen des doods zelf. De reuzen zijn daar, Refaïm, dat was het wat de zondaren van de oude wereld ten verderve bracht, de reuzen die in die tijd op de aarde waren. Hare genoden, haar gasten, die op deze gestolen wateren onthaald worden, zijn niet slechts op de grote weg naar de hel, zijn niet slechts op de rand ervan, maar zijn reeds in de diepten van de hel onder de macht van de zonde, gevangen gelegd naar Satans wil, soms gezweept en gegeseld door de verschrikkingen van hun eigen geweten, hetgeen een hel is op aarde. De diepten van Satan zijn de diepten van de hel, gewetenloos zondigen is onherstelbaar verderf. Aldus toont Salomo de haak, zij die hem geloven zullen zich niet inlaten met het aas.