Matthew 15 - Dächsel Bijbelverklaring - Bible Commentaries

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, MATTHES 15

Matthew 15:1.

OVER MENSELIJKE INZETTINGEN, DE KANANSE VROUW EN ANDERE WONDEREN VAN CHRISTUS.

I. Matthew 15:1-Matthew 15:20 (zie ook 7. 1-23 Lu 11. 37-54). Van Nazareth, waar Hij vanwege het ongeloof niet veel tekenen had kunnen doen, naar Kaprnam teruggekeerd, krijgt de Heere aanleiding om ook te breken met deze stad, die een geheel jaar het middelpunt van Zijn werkzaamheid geweest is en daardoor ten hemel verheven was. Reeds was Hij uit Chorazin (hoofdstuk . 12:1vv. ) en van Bethsaïda (hoofdstuk . 12:22vv. ) door Zijn tegenstanders, die het volk van Hem vervreemdden, verdrongen. Door een van Jeruzalem gezonden deputatie wordt Hij bij een Farizeeër voor het middagmaal genodigd. Hier wordt een strijd met Hem aangebonden, vanwege Zijn nalaten van het handen wassen v r het eten, dat door de ouden was voorgeschreven. Jezus slaat de aanval van Zijn tegenstanders dadelijk door een wedervraag de bodem in, die hen ongeschikt maakt, om in die zaak verder te strijden. Intussen is nu ook hun verbittering des te groter, omdat hij, zoals uit Lukas blijkt, gelegenheid neemt, om nog verder hun huichelachtige aard en hun op dwaalwegen leidende menselijke inzettingen aan te vallen. Als Hij het huis van de Farizeeër verlaat, spreekt Hij tot de volksmenigte een woord, dat aanleiding geeft tot juiste onderscheiding tussen ceremoniële wetten en werkelijk zedelijke reinheid. Als Hij naar huis komt, maakt Hij Zijn discipelen geheel vrij van de grondstellingen van de Farizese school.

return to 'Top of Page'

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, MATTHES 15

Matthew 15:1.

OVER MENSELIJKE INZETTINGEN, DE KANANSE VROUW EN ANDERE WONDEREN VAN CHRISTUS.

I. Matthew 15:1-Matthew 15:20 (zie ook 7. 1-23 Lu 11. 37-54). Van Nazareth, waar Hij vanwege het ongeloof niet veel tekenen had kunnen doen, naar Kaprnam teruggekeerd, krijgt de Heere aanleiding om ook te breken met deze stad, die een geheel jaar het middelpunt van Zijn werkzaamheid geweest is en daardoor ten hemel verheven was. Reeds was Hij uit Chorazin (hoofdstuk . 12:1vv. ) en van Bethsaïda (hoofdstuk . 12:22vv. ) door Zijn tegenstanders, die het volk van Hem vervreemdden, verdrongen. Door een van Jeruzalem gezonden deputatie wordt Hij bij een Farizeeër voor het middagmaal genodigd. Hier wordt een strijd met Hem aangebonden, vanwege Zijn nalaten van het handen wassen v r het eten, dat door de ouden was voorgeschreven. Jezus slaat de aanval van Zijn tegenstanders dadelijk door een wedervraag de bodem in, die hen ongeschikt maakt, om in die zaak verder te strijden. Intussen is nu ook hun verbittering des te groter, omdat hij, zoals uit Lukas blijkt, gelegenheid neemt, om nog verder hun huichelachtige aard en hun op dwaalwegen leidende menselijke inzettingen aan te vallen. Als Hij het huis van de Farizeeër verlaat, spreekt Hij tot de volksmenigte een woord, dat aanleiding geeft tot juiste onderscheiding tussen ceremoniële wetten en werkelijk zedelijke reinheid. Als Hij naar huis komt, maakt Hij Zijn discipelen geheel vrij van de grondstellingen van de Farizese school.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. Toen Hij van Zijn reis (hoofdstuk . 13:53vv. ) naar Kapernam was teruggekeerd, kwamen, niet onmiddellijk, maar langs de omweg van een nodiging tot een maaltijd bij een Farizeeër (Luke 11:37), tot Jezus enige Schriftgeleerden en Farizeeën, die van Jeruzalem 1) waren. Zij brachten de bezwaren, waarom zij naar Galileawaren gezonden, nu ook tot Hemzelf, zeggende: 2)

1) Reeds eenmaal (in september van het jaar 28, dus 8-9 maanden geleden) waren schriftgeleerden van Jeruzalem gekomen, om de Farizeeën te Kaprnam tot de strijd tegen Jezus op te hitsen, en hen tot het nagaan en bespieden, volgens bevel van de Hoge raad te organiseren (hoofdstuk . 9:2 Luke 5:17). Onlangs heeft het in Jeruzalem zelf opzien verwekt, dat de Heere niet daarheen tot het paasfeest was gekomen, terwijl de feestgangers van Hem zulke grote dingen vertelden, die Hij in Galilea verrichtte. Ook hadden de Farizeeën en Herodianen na verijdeling van hun aanslag te Chorazin (hoofdstuk . 12:14vv. ) bericht aan de hogepriester gezonden en aan deze bijstand gevraagd. Deze hulp werd hun deel in het zenden van een deputatie van Schriftgeleerden en Farizeeën. Nadat deze, naar het schijnt, in hoofdstuk . 12:24 de Farizeeën van die plaats zelfstandig had laten voorgaan, maar in hoofdstuk . 12:38 zich mede in het gesprek had gemengd, zonder iets anders dan de eersten te bereiken, zochten zij nu bij het terugkeren van Jezus uit Nazareth, haar plicht te vervullen bij gelegenheid van een gastmaal, waartoe een daar wonend Farizeeër de Heere moest uitnodigen, doordat zij de zaak van het eten met ongewassen handen op het tapijt brachten. Wat het woordje "toen" aan het begin van deze afdeling aangaat, zo betekent dat geenszins altijd (bij Mattheus komt het Griekse tote in verschillende betekenis niet minder dan 90 maal voor) een zo onmiddellijke opvolging van tijd, dat wij daaruit moeten besluiten, dat het hier meegedeelde voorval nog in de loop van het in hoofdstuk . 14:33vv. vertelde voorgevallen zou zijn, of in dadelijke aansluiting daaraan. Zo'n opvatting is reeds daardoor buitengesloten, dat volgens John 6:4 de spijziging van de 5000 ten tijde van het paasfeest gebeurd is, terwijl in deze tijd echter geenszins Schriftgeleerden en Farizeeën het feest hebben verlaten, en van Jeruzalem naar Galilea zijn gegaan. Integendeel vormt dat woordje meermalen slechts in het algemeen de overgang van een vroegere gebeurtenis tot een latere, die in een zekere betrekking daartoe staat. Zeer goed kunnen, wat de tijd aangaat, daar tussen nog andere gebeurtenissen liggen, wanneer slechts die beide, die tot elkaar in betrekking worden gesteld, tot een en dezelfde periode van tijd en ontwikkeling behoren (hoofdstuk . 26:14; 27:38). Nu is het hier het zijn van de Heere op een reis en de daarop gevolgde terugkeer, waarop de Evangelist het oog vestigt, zoals dat ook in hoofdstuk . 12:22 het geval was. Hij wil ons tonen, dat Hij door hulpbehoevenden zowel als door vijanden zo weinig met rust werd gelaten, dat men Hem niet eens een korte verademing gunde. Wanneer nu hier ten gevolge van de reeds vroeger besproken vooruitplaatsing van de inhoud van hoofdstuk . 12, 13 v r de gebeurtenissen van hoofdstuk . 14 , die vroeger plaatshadden, het "toen" zich aansluit in plaats van aan het terugkeren van Nazareth in hoofdstuk . 13:58 , aan het terugkeren van de reis door het land van Gennesareth, zo wordt door deze schijnbare verschuiving een gedachte uitgedrukt, die wij tussen de regels moeten lezen, omdat de uiterlijke opvolging van tijd niet zo nauwkeurig is uitgedrukt, als die uit het innerlijke blijkt. Die gedachte is - het volk daar op het toppunt van zijn gehechtheid aan Jezus, en geloof aan Zijn wonderen, en hier zijn geestelijke oversten in volle werkzaamheid, om het zijn Messias te ontrukken en het van zijn zegen te beroven.

2) De uitleggers zien gewoonlijk geheel af van Luke 11:37-Luke 11:54 en beschouwen de gebeurtenis daar meegedeeld, als een op zichzelf staande geschiedenis. Reeds in hoofdstuk . 12:22 werd opgemerkt, dat wij van Luke 11:14 af niet meer een verhaal voor ons hebben, volgens geschiedkundige samenhang meegedeeld, maar een terugblik op feiten uit de werkzaamheid van Christus in Galilea. Nu is het de geschiedenis van de genezing van de bezetenen in hfdst. 12:22-50 , die in Luke 11:14-Luke 11:36 aangehaald wordt. Het ligt voor de hand, dat de vroeger aangevoerde afdeling Luke 11:37-Luke 11:54 een aanhaling is van het gedeelte, dat hier in Matthes voor ons ligt. Twee punten moeten ons echter duidelijk worden, om ons door deze niet op een dwaalweg te laten leiden. 1) De woorden in Luke 11:37 : "toen Hij nu dit sprak, " willen niet zeggen, dat de Heere juist die rede hield, die volgens het voorgaande door Hem werd gesproken bij gelegenheid van de genezing van de bezetene; zij moeten volgens de grondtekst verklaard worden in de algemene zin: toen Hij (eens bij een zekere gelegenheid) sprak. 2) Het is niet de bedoeling, dat de Heere van Luke 11:39 af zo onafgebroken, zo veel tegen Farizeeën en Schriftgeleerden zou gesproken hebben, juist toen Hij hij de Farizeeër bij de maaltijd was. In de rede, toen door Hem gehouden, wordt ingevlochten wat Jezus aan het einde van Zijn profetisch ambt in Jeruzalem tot deze mensen gesproken heeft (Matthew 23:1). De Evangelist kon dan in Luke 20:45-Luke 20:47 (deze plaats heeft toch al te zeer de kenmerken van een brokstok te zijn, dan dat de Evangelist daardoor niet uitdrukkelijk zou hebben willen te kennen geven, dat men zich een vroeger aanwezig zijn wel zou herinneren), zich korter uitdrukken, en behoefde slechts met een enkel woord op die tweede rede te wijzen. Wat de Heere eindelijk in het plechtig eindoordeel over de Farizeeën en Schriftgeleerden volgens Matthew 23:1 uitgesproken heeft, was reeds lang voorbereid. Hij heeft als het ware gedurende Zijn gehele werkzaamheid als leraar langzamerhand de stof verzameld. Veel, waarvan in de volledige samenhang en in een langere rede Zijn mond overvloeide, nadat Hem het hart daarvan was vol geworden, had Hij reeds eens bij bijzondere aanleiding en in kleinere kring gesproken. Terwijl nu Lukas zo'n voorval ons voorlegt, zien wij hoe streng Jezus zelf datgene heeft volbracht, wat Hij in hoofdstuk . 18:15vv. de Zijnen beveelt. Hij heeft de Farizeeën en Schriftgeleerden eerst tussen Hem en hen alleen bestraft, voordat Hij Zijn aanklachten voor de gemeente bracht.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. Toen Hij van Zijn reis (hoofdstuk . 13:53vv. ) naar Kapernam was teruggekeerd, kwamen, niet onmiddellijk, maar langs de omweg van een nodiging tot een maaltijd bij een Farizeeër (Luke 11:37), tot Jezus enige Schriftgeleerden en Farizeeën, die van Jeruzalem 1) waren. Zij brachten de bezwaren, waarom zij naar Galileawaren gezonden, nu ook tot Hemzelf, zeggende: 2)

1) Reeds eenmaal (in september van het jaar 28, dus 8-9 maanden geleden) waren schriftgeleerden van Jeruzalem gekomen, om de Farizeeën te Kaprnam tot de strijd tegen Jezus op te hitsen, en hen tot het nagaan en bespieden, volgens bevel van de Hoge raad te organiseren (hoofdstuk . 9:2 Luke 5:17). Onlangs heeft het in Jeruzalem zelf opzien verwekt, dat de Heere niet daarheen tot het paasfeest was gekomen, terwijl de feestgangers van Hem zulke grote dingen vertelden, die Hij in Galilea verrichtte. Ook hadden de Farizeeën en Herodianen na verijdeling van hun aanslag te Chorazin (hoofdstuk . 12:14vv. ) bericht aan de hogepriester gezonden en aan deze bijstand gevraagd. Deze hulp werd hun deel in het zenden van een deputatie van Schriftgeleerden en Farizeeën. Nadat deze, naar het schijnt, in hoofdstuk . 12:24 de Farizeeën van die plaats zelfstandig had laten voorgaan, maar in hoofdstuk . 12:38 zich mede in het gesprek had gemengd, zonder iets anders dan de eersten te bereiken, zochten zij nu bij het terugkeren van Jezus uit Nazareth, haar plicht te vervullen bij gelegenheid van een gastmaal, waartoe een daar wonend Farizeeër de Heere moest uitnodigen, doordat zij de zaak van het eten met ongewassen handen op het tapijt brachten. Wat het woordje "toen" aan het begin van deze afdeling aangaat, zo betekent dat geenszins altijd (bij Mattheus komt het Griekse tote in verschillende betekenis niet minder dan 90 maal voor) een zo onmiddellijke opvolging van tijd, dat wij daaruit moeten besluiten, dat het hier meegedeelde voorval nog in de loop van het in hoofdstuk . 14:33vv. vertelde voorgevallen zou zijn, of in dadelijke aansluiting daaraan. Zo'n opvatting is reeds daardoor buitengesloten, dat volgens John 6:4 de spijziging van de 5000 ten tijde van het paasfeest gebeurd is, terwijl in deze tijd echter geenszins Schriftgeleerden en Farizeeën het feest hebben verlaten, en van Jeruzalem naar Galilea zijn gegaan. Integendeel vormt dat woordje meermalen slechts in het algemeen de overgang van een vroegere gebeurtenis tot een latere, die in een zekere betrekking daartoe staat. Zeer goed kunnen, wat de tijd aangaat, daar tussen nog andere gebeurtenissen liggen, wanneer slechts die beide, die tot elkaar in betrekking worden gesteld, tot een en dezelfde periode van tijd en ontwikkeling behoren (hoofdstuk . 26:14; 27:38). Nu is het hier het zijn van de Heere op een reis en de daarop gevolgde terugkeer, waarop de Evangelist het oog vestigt, zoals dat ook in hoofdstuk . 12:22 het geval was. Hij wil ons tonen, dat Hij door hulpbehoevenden zowel als door vijanden zo weinig met rust werd gelaten, dat men Hem niet eens een korte verademing gunde. Wanneer nu hier ten gevolge van de reeds vroeger besproken vooruitplaatsing van de inhoud van hoofdstuk . 12, 13 v r de gebeurtenissen van hoofdstuk . 14 , die vroeger plaatshadden, het "toen" zich aansluit in plaats van aan het terugkeren van Nazareth in hoofdstuk . 13:58 , aan het terugkeren van de reis door het land van Gennesareth, zo wordt door deze schijnbare verschuiving een gedachte uitgedrukt, die wij tussen de regels moeten lezen, omdat de uiterlijke opvolging van tijd niet zo nauwkeurig is uitgedrukt, als die uit het innerlijke blijkt. Die gedachte is - het volk daar op het toppunt van zijn gehechtheid aan Jezus, en geloof aan Zijn wonderen, en hier zijn geestelijke oversten in volle werkzaamheid, om het zijn Messias te ontrukken en het van zijn zegen te beroven.

2) De uitleggers zien gewoonlijk geheel af van Luke 11:37-Luke 11:54 en beschouwen de gebeurtenis daar meegedeeld, als een op zichzelf staande geschiedenis. Reeds in hoofdstuk . 12:22 werd opgemerkt, dat wij van Luke 11:14 af niet meer een verhaal voor ons hebben, volgens geschiedkundige samenhang meegedeeld, maar een terugblik op feiten uit de werkzaamheid van Christus in Galilea. Nu is het de geschiedenis van de genezing van de bezetenen in hfdst. 12:22-50 , die in Luke 11:14-Luke 11:36 aangehaald wordt. Het ligt voor de hand, dat de vroeger aangevoerde afdeling Luke 11:37-Luke 11:54 een aanhaling is van het gedeelte, dat hier in Matthes voor ons ligt. Twee punten moeten ons echter duidelijk worden, om ons door deze niet op een dwaalweg te laten leiden. 1) De woorden in Luke 11:37 : "toen Hij nu dit sprak, " willen niet zeggen, dat de Heere juist die rede hield, die volgens het voorgaande door Hem werd gesproken bij gelegenheid van de genezing van de bezetene; zij moeten volgens de grondtekst verklaard worden in de algemene zin: toen Hij (eens bij een zekere gelegenheid) sprak. 2) Het is niet de bedoeling, dat de Heere van Luke 11:39 af zo onafgebroken, zo veel tegen Farizeeën en Schriftgeleerden zou gesproken hebben, juist toen Hij hij de Farizeeër bij de maaltijd was. In de rede, toen door Hem gehouden, wordt ingevlochten wat Jezus aan het einde van Zijn profetisch ambt in Jeruzalem tot deze mensen gesproken heeft (Matthew 23:1). De Evangelist kon dan in Luke 20:45-Luke 20:47 (deze plaats heeft toch al te zeer de kenmerken van een brokstok te zijn, dan dat de Evangelist daardoor niet uitdrukkelijk zou hebben willen te kennen geven, dat men zich een vroeger aanwezig zijn wel zou herinneren), zich korter uitdrukken, en behoefde slechts met een enkel woord op die tweede rede te wijzen. Wat de Heere eindelijk in het plechtig eindoordeel over de Farizeeën en Schriftgeleerden volgens Matthew 23:1 uitgesproken heeft, was reeds lang voorbereid. Hij heeft als het ware gedurende Zijn gehele werkzaamheid als leraar langzamerhand de stof verzameld. Veel, waarvan in de volledige samenhang en in een langere rede Zijn mond overvloeide, nadat Hem het hart daarvan was vol geworden, had Hij reeds eens bij bijzondere aanleiding en in kleinere kring gesproken. Terwijl nu Lukas zo'n voorval ons voorlegt, zien wij hoe streng Jezus zelf datgene heeft volbracht, wat Hij in hoofdstuk . 18:15vv. de Zijnen beveelt. Hij heeft de Farizeeën en Schriftgeleerden eerst tussen Hem en hen alleen bestraft, voordat Hij Zijn aanklachten voor de gemeente bracht.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Waarom overtreden Uw discipelen, die Gij door Uw eigen voorbeeld voorgaat, de inzetting van de ouden? 1) Want zij wassen hun handen niet, wanneer zij brood zullen eten, hoewel het zo bepaald en nauwkeurig is voorgeschreven.

1) Volgens hetgeen wij bij hoofdstuk . 12:1 hebben gezegd, was het doel, dat de Hoge Raad te Jeruzalem had, om een onderzoek naar Jezus te beginnen, omdat het bericht tot hem was gekomen, dat men enige van Zijn discipelen met onreine, dat is ongewassen handen had zien eten (Mark 7:2). Op dat punt moest nu vooral de naar Galilea gezonden deputatie letten. Daaruit wordt de voorstelling van de beide andere Evangelisten duidelijk, die niet nader meedelen, hoe de deputatie het aanlegde, om met het haar opgedragen onderzoek tot het doel te komen, en zij dus de zaak, waarover gehandeld werd, slechts in het algemeen konden aanwijzen. Het spreekt echter wel vanzelf, dat de afgezondenen niet bij Jezus met de deur in huis zullen gevallen zijn. De vraag: "waarom overtreden Uw discipelen de inzettingen van de ouden?" en de aanklacht: "zij wassen hun handen niet, wanneer zij brood zullen eten, " veronderstelt, dat de Schriftgeleerden en Farizeeën een gelegenheid zullen hebben afgewacht, of liever dadelijk zullen hebben gezocht, waardoor openlijk voor de dag kwam datgene, waarover zij Hem rekenschap wilden vragen; zo toch maakten zij het Hem, naar zij meenden, onmogelijk, de zaak te ontkennen, te verbergen, te verontschuldigen. Terwijl nu bij Markus uitdrukkelijk is opgemerkt, dat de afgezondenen tot onderzoek, v rdat zij met hun afkeuring voor de dag kwamen, te voren het nalaten hadden gezien van hetgeen de inzetting van de ouden eiste, zo komt het bericht van Lukas voortreffelijk tot nadere verklaring te hulp. Jezus was, zo schijnt de toedracht geweest te zijn, na Zijn terugkeren van Nazareth naar Kaprnam, spoedig weer door een volksmenigte omringd, en hoewel Hij juist een weg van 4-5 mijl in het hete jaargetijde had afgelegd, sprak Hij aanstonds weer tot het volk, en deelde Hij het woord des levens mee. Toen kwam de Farizeeër van die plaats met schijnbare vriendelijkheid Hem uitnodigen bij hem een ontbijt, zoals in de grondtekst staat, te nemen. Daarmee wordt bedoeld het hoofdontbijt, tegen de middag, terwijl de hoofdmaaltijd pas `s avonds werd gehouden; wij kunnen daarom de uitdrukking "middagmaal" wel behouden. Jezus nam de uitnodiging aan, niet omdat Hij niet dadelijk de bedoeling zou gevoeld hebben, dat zij niet zozeer was gedaan om Hem te verkwikken, maar integendeel om Hem waar te nemen. Hij wilde echter vrijwillig de strijd aanvaarden met Zijn vijanden. Nu bedekte Hij zo weinig, zoals zij verwacht hadden, de zaak, dat Hij integendeel zeer nauwkeurig het gewone handenwassen v r het begin van de maaltijd naliet, en de discipelen, die Zijn bedoeling begrepen, volgden Zijn voorbeeld. Nu had dan de deputatie uit Jeruzalem, die natuurlijk eveneens door de Farizeeër uitgenodigd was, de zaak, waarom zij waren gekomen, dadelijk voor zich. Zij kon nu aanstonds de aanval doen, en behoefde zich niet tot de discipelen te richten, maar kon de Meester zelf dadelijk ter verantwoording roepen. Het "eten met ongewassen handen" is hier niet een zaak van reinheid en welvoeglijkheid, maar zoals in Mark 7:3vv. nader wordt verklaard, een waarneming van de inzettingen van de ouden, ceremoniële gebruiken, die men nodig achtte tot rechtvaardiging voor God. Die inzettingen hielden de Farizeeën voor even gewichtig als de voorschriften van de wet en gaven voor, dat zij op goddelijke openbaring aan Mozes gegrond waren. Deze had ze ter bewaring voor de volgende geslachten aan de oudsten van het volk overgegeven. Die bepalingen hadden betrekking op het wassen van de handen v r het eten, om verontreiniging te voorkomen, op de levensmiddelen, die van de markt werden thuisgebracht, op de schotels, zelfs op de banken, die bij de tafel behoorden. Het Farizese Jodendom hield die inzettingen in zo hoge waarde, dat het bij hen heet: "die brood eet met ongewassen handen, handelt even zo onrechtvaardig, als wanneer hij zich met een hoer inliet. De Rabbi Akiba, die in de gevangenis eens zo weinig water kreeg, dat het zelfs niet toereikend was om te drinken, wilde liever van dorst sterven, dan iets eten zonder de handen te wassen. Luther merkt bij deze gebeurtenis op: men moet deze beide eigenschappen van menselijke instellingen goed inscherpen, namelijk dat zij in de eerste plaats nietswaardige en belachelijke dingen zijn, die tot zaligheid niets baten: ten tweede, dat zij de ware vroomheid bederven. Wij begrijpen dientengevolge volkomen, waarom de Heere hier zo beslist de strijd tegen menselijke instellingen begint, en zo opzettelijk Zich daarboven verheft: "de gewoonte heeft dikwijls iets geestdodends en is een hindernis voor het ware. "

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Waarom overtreden Uw discipelen, die Gij door Uw eigen voorbeeld voorgaat, de inzetting van de ouden? 1) Want zij wassen hun handen niet, wanneer zij brood zullen eten, hoewel het zo bepaald en nauwkeurig is voorgeschreven.

1) Volgens hetgeen wij bij hoofdstuk . 12:1 hebben gezegd, was het doel, dat de Hoge Raad te Jeruzalem had, om een onderzoek naar Jezus te beginnen, omdat het bericht tot hem was gekomen, dat men enige van Zijn discipelen met onreine, dat is ongewassen handen had zien eten (Mark 7:2). Op dat punt moest nu vooral de naar Galilea gezonden deputatie letten. Daaruit wordt de voorstelling van de beide andere Evangelisten duidelijk, die niet nader meedelen, hoe de deputatie het aanlegde, om met het haar opgedragen onderzoek tot het doel te komen, en zij dus de zaak, waarover gehandeld werd, slechts in het algemeen konden aanwijzen. Het spreekt echter wel vanzelf, dat de afgezondenen niet bij Jezus met de deur in huis zullen gevallen zijn. De vraag: "waarom overtreden Uw discipelen de inzettingen van de ouden?" en de aanklacht: "zij wassen hun handen niet, wanneer zij brood zullen eten, " veronderstelt, dat de Schriftgeleerden en Farizeeën een gelegenheid zullen hebben afgewacht, of liever dadelijk zullen hebben gezocht, waardoor openlijk voor de dag kwam datgene, waarover zij Hem rekenschap wilden vragen; zo toch maakten zij het Hem, naar zij meenden, onmogelijk, de zaak te ontkennen, te verbergen, te verontschuldigen. Terwijl nu bij Markus uitdrukkelijk is opgemerkt, dat de afgezondenen tot onderzoek, v rdat zij met hun afkeuring voor de dag kwamen, te voren het nalaten hadden gezien van hetgeen de inzetting van de ouden eiste, zo komt het bericht van Lukas voortreffelijk tot nadere verklaring te hulp. Jezus was, zo schijnt de toedracht geweest te zijn, na Zijn terugkeren van Nazareth naar Kaprnam, spoedig weer door een volksmenigte omringd, en hoewel Hij juist een weg van 4-5 mijl in het hete jaargetijde had afgelegd, sprak Hij aanstonds weer tot het volk, en deelde Hij het woord des levens mee. Toen kwam de Farizeeër van die plaats met schijnbare vriendelijkheid Hem uitnodigen bij hem een ontbijt, zoals in de grondtekst staat, te nemen. Daarmee wordt bedoeld het hoofdontbijt, tegen de middag, terwijl de hoofdmaaltijd pas `s avonds werd gehouden; wij kunnen daarom de uitdrukking "middagmaal" wel behouden. Jezus nam de uitnodiging aan, niet omdat Hij niet dadelijk de bedoeling zou gevoeld hebben, dat zij niet zozeer was gedaan om Hem te verkwikken, maar integendeel om Hem waar te nemen. Hij wilde echter vrijwillig de strijd aanvaarden met Zijn vijanden. Nu bedekte Hij zo weinig, zoals zij verwacht hadden, de zaak, dat Hij integendeel zeer nauwkeurig het gewone handenwassen v r het begin van de maaltijd naliet, en de discipelen, die Zijn bedoeling begrepen, volgden Zijn voorbeeld. Nu had dan de deputatie uit Jeruzalem, die natuurlijk eveneens door de Farizeeër uitgenodigd was, de zaak, waarom zij waren gekomen, dadelijk voor zich. Zij kon nu aanstonds de aanval doen, en behoefde zich niet tot de discipelen te richten, maar kon de Meester zelf dadelijk ter verantwoording roepen. Het "eten met ongewassen handen" is hier niet een zaak van reinheid en welvoeglijkheid, maar zoals in Mark 7:3vv. nader wordt verklaard, een waarneming van de inzettingen van de ouden, ceremoniële gebruiken, die men nodig achtte tot rechtvaardiging voor God. Die inzettingen hielden de Farizeeën voor even gewichtig als de voorschriften van de wet en gaven voor, dat zij op goddelijke openbaring aan Mozes gegrond waren. Deze had ze ter bewaring voor de volgende geslachten aan de oudsten van het volk overgegeven. Die bepalingen hadden betrekking op het wassen van de handen v r het eten, om verontreiniging te voorkomen, op de levensmiddelen, die van de markt werden thuisgebracht, op de schotels, zelfs op de banken, die bij de tafel behoorden. Het Farizese Jodendom hield die inzettingen in zo hoge waarde, dat het bij hen heet: "die brood eet met ongewassen handen, handelt even zo onrechtvaardig, als wanneer hij zich met een hoer inliet. De Rabbi Akiba, die in de gevangenis eens zo weinig water kreeg, dat het zelfs niet toereikend was om te drinken, wilde liever van dorst sterven, dan iets eten zonder de handen te wassen. Luther merkt bij deze gebeurtenis op: men moet deze beide eigenschappen van menselijke instellingen goed inscherpen, namelijk dat zij in de eerste plaats nietswaardige en belachelijke dingen zijn, die tot zaligheid niets baten: ten tweede, dat zij de ware vroomheid bederven. Wij begrijpen dientengevolge volkomen, waarom de Heere hier zo beslist de strijd tegen menselijke instellingen begint, en zo opzettelijk Zich daarboven verheft: "de gewoonte heeft dikwijls iets geestdodends en is een hindernis voor het ware. "

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. Maar Hij, de een wigge de andere zettende, en daardoor de eerste terugdrijvende (Luther), antwoordende, zei tot hen: Ik erken niet, dat het eten met ongewassen handen zonde zou zijn; maar wanneer nu hier van overtreding sprake moet zijn, waarom overtreedt ook gij het gebod van God door uw inzetting? Gij betoont u dus de ergere overtreders te zijn, en hebt het allerminst recht om anderen aan te spreken, wie het op zijn hoogst te doen is omtrent het nalaten van een menselijke instelling.

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. Maar Hij, de een wigge de andere zettende, en daardoor de eerste terugdrijvende (Luther), antwoordende, zei tot hen: Ik erken niet, dat het eten met ongewassen handen zonde zou zijn; maar wanneer nu hier van overtreding sprake moet zijn, waarom overtreedt ook gij het gebod van God door uw inzetting? Gij betoont u dus de ergere overtreders te zijn, en hebt het allerminst recht om anderen aan te spreken, wie het op zijn hoogst te doen is omtrent het nalaten van een menselijke instelling.

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. Dat gij Gods geboden opheft om uw eigen inzettingen te houden, zal Ik u in een enkel duidelijk voorbeeld aanwijzen. a) Want God heeft door Mozes (Exodus 20:12, Exodus 21:17) geboden, zeggende: Eert uw vader en moeder, en: b) Wie vader of moeder vloekt, die zal de dood sterven.

a) Deuteronomy 5:16 Efe. 6:2 b) Leviticus 20:9 Proverbs 20:20

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. Dat gij Gods geboden opheft om uw eigen inzettingen te houden, zal Ik u in een enkel duidelijk voorbeeld aanwijzen. a) Want God heeft door Mozes (Exodus 20:12, Exodus 21:17) geboden, zeggende: Eert uw vader en moeder, en: b) Wie vader of moeder vloekt, die zal de dood sterven.

a) Deuteronomy 5:16 Efe. 6:2 b) Leviticus 20:9 Proverbs 20:20

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. Maar gij zegt door uw instellingen van de ouden 5:22"): Zo wie tot vader of moeder zal zeggen, wanneer zij iets nodig hebben tot hun onderhoud: Het is Korban, een gave voor den tempel 27:8"), zo wat u van mij tot nut zou kunnen zijn, wat ik u zou kunnen geven, en zijn vader of zijn moeder geenszins zal eren, die voldoet, die is ontslagen van zijn verplichting.

Het woord "gave", bij Markus (7:11) "Korban", betekent iets dat aan God is toegewijd. De Farizeeën waren daarin zeer nauwgezet, dat zij iets, dat God was toegewijd, tot een geschenk in de tempel brachten. Hiervan kon dit misbruik worden gemaakt, dat iemand de liefde en dankbaarheid tot zijn ouders onnatuurlijk verzaakte; dat hij zich, wanneer zijn ouders het een of ander tot hun ondersteuning vroegen, zich verontschuldigde met te zeggen: dit kan ik u niet geven, het is Korban en God gewijd. Zodoende werden Gods zedelijke geboden, die hun grond hadden in de natuur van de zaken zelf, krachteloos gemaakt door menselijke overleveringen, en de Farizeeën gaven aanleiding, dat het vijfde gebod niet gehoorzaamd werd, omdat zij meer prijsstelden op de vrijwillige geschenken, die men in de tempel bracht, dan op het bewijzen van liefde en dankbaarheid aan de ouders.

De tempelschat was grotendeels tot een voordeel van de priesters. Dit mag wel aanleiding hebben gegeven tot een zo gruwelijke losmaking van de heiligste plichten

Bij de Farizeeën en Schriftgeleerden ging niets boven de tempel en zijn dienst. Hieraan het geld te geven, dat billijk tot ondersteuning van de onders moest dienen, was niet alleen geen zonde, maar een verdienste! Hetzelfde beginsel heerst in de Roomse kerk; ook daar gaat de kerk boven alles. Deze is bij de Roomsen z heilig, dat alles wat er voor gedaan wordt, ook heilig is, z heilig, dat het met plichtverzuim jegens familie of vrienden (of armen) gepaard gaande, dit verzoent. Maar Christus zegt: wat tegen de liefde jegens de naaste is, dat is tegen de wil van God; want God is liefde, en Hij gruwt van een geschenk, dat de armen ontnomen wordt.

"O, vader! datgene, waarmee gij geholpen zou kunnen worden, is een gave, reeds God toegewijd, en door deze liefdegave aan God kan ik u evenzeer nuttig en behulpzaam wezen, omdat God het aan u en mij in tijden van nood zal vergelden.

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. Maar gij zegt door uw instellingen van de ouden 5:22"): Zo wie tot vader of moeder zal zeggen, wanneer zij iets nodig hebben tot hun onderhoud: Het is Korban, een gave voor den tempel 27:8"), zo wat u van mij tot nut zou kunnen zijn, wat ik u zou kunnen geven, en zijn vader of zijn moeder geenszins zal eren, die voldoet, die is ontslagen van zijn verplichting.

Het woord "gave", bij Markus (7:11) "Korban", betekent iets dat aan God is toegewijd. De Farizeeën waren daarin zeer nauwgezet, dat zij iets, dat God was toegewijd, tot een geschenk in de tempel brachten. Hiervan kon dit misbruik worden gemaakt, dat iemand de liefde en dankbaarheid tot zijn ouders onnatuurlijk verzaakte; dat hij zich, wanneer zijn ouders het een of ander tot hun ondersteuning vroegen, zich verontschuldigde met te zeggen: dit kan ik u niet geven, het is Korban en God gewijd. Zodoende werden Gods zedelijke geboden, die hun grond hadden in de natuur van de zaken zelf, krachteloos gemaakt door menselijke overleveringen, en de Farizeeën gaven aanleiding, dat het vijfde gebod niet gehoorzaamd werd, omdat zij meer prijsstelden op de vrijwillige geschenken, die men in de tempel bracht, dan op het bewijzen van liefde en dankbaarheid aan de ouders.

De tempelschat was grotendeels tot een voordeel van de priesters. Dit mag wel aanleiding hebben gegeven tot een zo gruwelijke losmaking van de heiligste plichten

Bij de Farizeeën en Schriftgeleerden ging niets boven de tempel en zijn dienst. Hieraan het geld te geven, dat billijk tot ondersteuning van de onders moest dienen, was niet alleen geen zonde, maar een verdienste! Hetzelfde beginsel heerst in de Roomse kerk; ook daar gaat de kerk boven alles. Deze is bij de Roomsen z heilig, dat alles wat er voor gedaan wordt, ook heilig is, z heilig, dat het met plichtverzuim jegens familie of vrienden (of armen) gepaard gaande, dit verzoent. Maar Christus zegt: wat tegen de liefde jegens de naaste is, dat is tegen de wil van God; want God is liefde, en Hij gruwt van een geschenk, dat de armen ontnomen wordt.

"O, vader! datgene, waarmee gij geholpen zou kunnen worden, is een gave, reeds God toegewijd, en door deze liefdegave aan God kan ik u evenzeer nuttig en behulpzaam wezen, omdat God het aan u en mij in tijden van nood zal vergelden.

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. a) En gij hebt zo Gods gebod krachteloos gemaakt door uw inzetting; uw grondstelling ontbindt de wet van God.

a)Mark 7:13; 1 Timothy 4:3; 1 Timothy 4:2 Timotheus 3:2.

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. a) En gij hebt zo Gods gebod krachteloos gemaakt door uw inzetting; uw grondstelling ontbindt de wet van God.

a)Mark 7:13; 1 Timothy 4:3; 1 Timothy 4:2 Timotheus 3:2.

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. Gij geveinsden! Gij vertoont u als zocht gij de eer van God en van Zijn heiligdom, maar in waarheid zoekt gij slechts uw eigen eer en uw eigen voordeel. Wel heeft Jesaja (hoofdstuk . 29:13) van u geprofeteerd, mensen van uw gezindheid profetisch voorgesteld, als had hij ze persoonlijk voor ogen, zeggende: 1)

1) De plaats wordt naar de Septuaginta, de Griekse vertaling aangehaald.

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. Gij geveinsden! Gij vertoont u als zocht gij de eer van God en van Zijn heiligdom, maar in waarheid zoekt gij slechts uw eigen eer en uw eigen voordeel. Wel heeft Jesaja (hoofdstuk . 29:13) van u geprofeteerd, mensen van uw gezindheid profetisch voorgesteld, als had hij ze persoonlijk voor ogen, zeggende: 1)

1) De plaats wordt naar de Septuaginta, de Griekse vertaling aangehaald.

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. a) Dit volk nadert Mij met hun mond, en eert Mij met de lippen, maar hun hart houdt zich verre van Mij.

a)Ezekiel 33:31 Mark 7:6

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. a) Dit volk nadert Mij met hun mond, en eert Mij met de lippen, maar hun hart houdt zich verre van Mij.

a)Ezekiel 33:31 Mark 7:6

return to 'Top of Page'

Vers 9

9. Maar tevergeefs eren zij Mij; Ik heb in hun godsdienst geen welbehagen, integendeel haat ze Mijn ziel (Isaiah 1:11vv. ), want zij zijn lerende leringen, die a) geboden van mensen zijn.

a)Colossians 2:18, Colossians 2:20, Colossians 2:22 De Mozaïsche geboden van lichamelijke reiniging maakten wel uiterlijke zaken van zinnebeeldige betekenis tot wet, maar deden dit, wanneer wij ze vergelijken met de instellingen van andere volken van de oudheid, weinig en vol van betekenis. Deze hielden het leven in een tucht, overeenkomstig de trap, waarop de mensheid stond. De Farizeeën stelden hun hart juist op het uiterlijke van de wet, en terwijl ook de geboden omtrent lichamelijke reiniging op het hart zagen, vernederden de Farizeeën ook de meest geestelijke geboden tot iets vleselijks. De kleinste tuingewassen te vertienen, het wassen onverdraaglijk veel maken, de schotels reinigen, in plaats van wat daar in was van door en ongerechtigheid vrij te houden, de handen te reinigen in plaats van het hart, dat waren hun meesterstukken, waarmee zij over het grootste in de wet, over gerechtigheid en barmhartigheid heen sprongen. Tegen zo'n gruwel van lichtvaardigheid, onder een schijn van heiligheid, moest de Heiland bestraffend opstaan. Wie zou de onreinheid eren? Toen men Hem echter in het handen wassen een zelfgemaakte godsdienst wilde opdringen, toen Hem, als aan de maaltijd bij de Farizeeër, de boosaardige bespieders strikken legden, toen moest Hij die verscheuren, toen moest de Zachtmoedige, die geen ergernis wilde geven, openlijk de strijd aanvaarden. "Waarom overtreedt gij Gods gebod omwille van uw inzettingen?" met dat woord slaat Hij hun aanklacht wegens overtreding van menselijke inzettingen de bodem in. Hij houdt hun namelijk het "Korban" (Mark 7:11) voor, zo als zij het gewoonlijk verklaarden. "Korban" betekent: gave voor een offer, of voor de tempelschat. Zei nu iemand: "Korban, waarvan gij gebruik zou willen maken: het is tot een offer bestemd, wat ik u zou kunnen geven, " zo moest het onherroepelijk voor het offer zijn en blijven. Wanneer dus de zoon tot de vader in toorn zei: "Ik wil u dat niet geven, het zij Korban, " zo moest dat onbedacht uitgesproken woord heiliger zijn dan de heiligste belofte, en geen berouw mocht het weer terugnemen. Wel had Mozes geboden, dat de belofte niet lichtzinnig mocht worden uitgesproken en weer geschonden, maar dat die heilig moest worden gehouden; maar was zo'n woord, in toorn ontvallen, een belofte? Werd hier niet de lichtvaardigheid op de troon verheven? en ten behoeve van wie? Was het niet duidelijk de snode winzucht van de priesters, die zich bediende van dat voorwendsel, en daardoor op huichelachtige wijze Gods gebod "Eert uw vader en uw moeder" met voeten trad?

Hoe dikwijls is wellicht dit "Korban" in toorn en boosheid, in schandelijke eigenbaat van de kinderen voorgekomen, omdat zelfs onder Christenen tot op de huidige dag de zonde om zich aan het onderhouden van ouders te onttrekken, nog zo veelvuldig ten hemel schreit. Men zal hieruit begrijpen, waarom de Heere juist dit geval, waarbij de moedwillig misdadige inzetting van de ouden door n woordje de heiligste plicht van eerbied en liefde onder mensen omvergooide, op de voorgrond plaatst en met het vroeger genoemde vloeken verbindt.

De twistvraag met de Farizeeën bestond eigenlijk daarin, of het beter was, als men zijn ouders begiftigde en ze in hun armoede van zijn goederen verzorgde, of dat men het ten offer bracht, d. i. zijn vermogen gaf aan de tempel en tot onderhoud van de priesters? De Farizeeën zeiden, dat het beter was, zo men het offerde; daarentegen leert hier Christus, dat men daardoor zijn ouders vloekt, in plaats van ze te eren. Plichtsverzuim door vrome oefeningen of vrome handelingen te willen goedmaken, bijv. bedriegerijen en verdrukkingen door giften aan kerken of bijdragen tot goede doeleinden, in plaats van het onrechtvaardige goed terug te geven, is zelfbedrog, en geeft geen gewetensrust.

Men moet wel opmerken, dat de redenering van onze Zaligmaker alleen ziet op zulke geboden van mensen, die strijden met de bevelen van God en de geboden van God krachteloos maken, zoals de overleveringen van de Joden, waarvan hier gesproken wordt, met betrekking tot de ondersteuning van zijn ouders. In andere gevallen, omdat de geboden van de mensen niet strijden met de bevelen van God, en gegeven worden door mensen, die gezag hebben om te gebieden, is het een noodzakelijk deel van de godsdienst, zodanige bevelen van mensen te gehoorzamen, en zij eren God tevergeefs in andere opzichten, die zulke bevelen van mensen niet houden voor leringen, die tot de zaligheid noodzakelijk zijn; volgens de plaatsen van de heilige Schrift: "gij kinderen zijt uw ouders gehoorzaam in alles (Colossians 3:20). " "Zijt alle menselijke ordening onderdanig, omwille van de Heere (1 Petrus . 2:13). " "Zijt uw voorgangers gehoorzaam, " (Hebrews 13:17); " "gij knechten zijt onderdanig aan uw heren" (1 Petrus . 2:18).

return to 'Top of Page'

Vers 9

9. Maar tevergeefs eren zij Mij; Ik heb in hun godsdienst geen welbehagen, integendeel haat ze Mijn ziel (Isaiah 1:11vv. ), want zij zijn lerende leringen, die a) geboden van mensen zijn.

a)Colossians 2:18, Colossians 2:20, Colossians 2:22 De Mozaïsche geboden van lichamelijke reiniging maakten wel uiterlijke zaken van zinnebeeldige betekenis tot wet, maar deden dit, wanneer wij ze vergelijken met de instellingen van andere volken van de oudheid, weinig en vol van betekenis. Deze hielden het leven in een tucht, overeenkomstig de trap, waarop de mensheid stond. De Farizeeën stelden hun hart juist op het uiterlijke van de wet, en terwijl ook de geboden omtrent lichamelijke reiniging op het hart zagen, vernederden de Farizeeën ook de meest geestelijke geboden tot iets vleselijks. De kleinste tuingewassen te vertienen, het wassen onverdraaglijk veel maken, de schotels reinigen, in plaats van wat daar in was van door en ongerechtigheid vrij te houden, de handen te reinigen in plaats van het hart, dat waren hun meesterstukken, waarmee zij over het grootste in de wet, over gerechtigheid en barmhartigheid heen sprongen. Tegen zo'n gruwel van lichtvaardigheid, onder een schijn van heiligheid, moest de Heiland bestraffend opstaan. Wie zou de onreinheid eren? Toen men Hem echter in het handen wassen een zelfgemaakte godsdienst wilde opdringen, toen Hem, als aan de maaltijd bij de Farizeeër, de boosaardige bespieders strikken legden, toen moest Hij die verscheuren, toen moest de Zachtmoedige, die geen ergernis wilde geven, openlijk de strijd aanvaarden. "Waarom overtreedt gij Gods gebod omwille van uw inzettingen?" met dat woord slaat Hij hun aanklacht wegens overtreding van menselijke inzettingen de bodem in. Hij houdt hun namelijk het "Korban" (Mark 7:11) voor, zo als zij het gewoonlijk verklaarden. "Korban" betekent: gave voor een offer, of voor de tempelschat. Zei nu iemand: "Korban, waarvan gij gebruik zou willen maken: het is tot een offer bestemd, wat ik u zou kunnen geven, " zo moest het onherroepelijk voor het offer zijn en blijven. Wanneer dus de zoon tot de vader in toorn zei: "Ik wil u dat niet geven, het zij Korban, " zo moest dat onbedacht uitgesproken woord heiliger zijn dan de heiligste belofte, en geen berouw mocht het weer terugnemen. Wel had Mozes geboden, dat de belofte niet lichtzinnig mocht worden uitgesproken en weer geschonden, maar dat die heilig moest worden gehouden; maar was zo'n woord, in toorn ontvallen, een belofte? Werd hier niet de lichtvaardigheid op de troon verheven? en ten behoeve van wie? Was het niet duidelijk de snode winzucht van de priesters, die zich bediende van dat voorwendsel, en daardoor op huichelachtige wijze Gods gebod "Eert uw vader en uw moeder" met voeten trad?

Hoe dikwijls is wellicht dit "Korban" in toorn en boosheid, in schandelijke eigenbaat van de kinderen voorgekomen, omdat zelfs onder Christenen tot op de huidige dag de zonde om zich aan het onderhouden van ouders te onttrekken, nog zo veelvuldig ten hemel schreit. Men zal hieruit begrijpen, waarom de Heere juist dit geval, waarbij de moedwillig misdadige inzetting van de ouden door n woordje de heiligste plicht van eerbied en liefde onder mensen omvergooide, op de voorgrond plaatst en met het vroeger genoemde vloeken verbindt.

De twistvraag met de Farizeeën bestond eigenlijk daarin, of het beter was, als men zijn ouders begiftigde en ze in hun armoede van zijn goederen verzorgde, of dat men het ten offer bracht, d. i. zijn vermogen gaf aan de tempel en tot onderhoud van de priesters? De Farizeeën zeiden, dat het beter was, zo men het offerde; daarentegen leert hier Christus, dat men daardoor zijn ouders vloekt, in plaats van ze te eren. Plichtsverzuim door vrome oefeningen of vrome handelingen te willen goedmaken, bijv. bedriegerijen en verdrukkingen door giften aan kerken of bijdragen tot goede doeleinden, in plaats van het onrechtvaardige goed terug te geven, is zelfbedrog, en geeft geen gewetensrust.

Men moet wel opmerken, dat de redenering van onze Zaligmaker alleen ziet op zulke geboden van mensen, die strijden met de bevelen van God en de geboden van God krachteloos maken, zoals de overleveringen van de Joden, waarvan hier gesproken wordt, met betrekking tot de ondersteuning van zijn ouders. In andere gevallen, omdat de geboden van de mensen niet strijden met de bevelen van God, en gegeven worden door mensen, die gezag hebben om te gebieden, is het een noodzakelijk deel van de godsdienst, zodanige bevelen van mensen te gehoorzamen, en zij eren God tevergeefs in andere opzichten, die zulke bevelen van mensen niet houden voor leringen, die tot de zaligheid noodzakelijk zijn; volgens de plaatsen van de heilige Schrift: "gij kinderen zijt uw ouders gehoorzaam in alles (Colossians 3:20). " "Zijt alle menselijke ordening onderdanig, omwille van de Heere (1 Petrus . 2:13). " "Zijt uw voorgangers gehoorzaam, " (Hebrews 13:17); " "gij knechten zijt onderdanig aan uw heren" (1 Petrus . 2:18).

return to 'Top of Page'

Vers 10

10. En toen Hij, na nog verder met de Farizeeën en Schriftgeleerden te hebben gesproken en onder grote verbittering van hun zijde het gastmaal te hebben verlaten (Luke 11:39vv. ), de schare tot Zich geroepen had, die als gewoonlijk, wanneer Hij in een huis als gast was, in dichte hopen daar rondom stonden en op Zijn terugkeren wachtten (hoofdstuk . 9:11vv. ), sprak Hij tot haar. De hoofdgedachte, die Zijn ziel nog van het tafelgesprek af vervulde, wilde Hij als een vruchtbare kiem tot ontwikkeling van een nieuwe levenswet in de harten planten. Daarom zei Hij tot hen: Hoort en verstaat, merkt wel op hetgeen Ik tegenover de valse gedachten en meningen, die u door de Farizese instellingen zijn ingeprent, als de ware leer heb bekend te maken.

return to 'Top of Page'

Vers 10

10. En toen Hij, na nog verder met de Farizeeën en Schriftgeleerden te hebben gesproken en onder grote verbittering van hun zijde het gastmaal te hebben verlaten (Luke 11:39vv. ), de schare tot Zich geroepen had, die als gewoonlijk, wanneer Hij in een huis als gast was, in dichte hopen daar rondom stonden en op Zijn terugkeren wachtten (hoofdstuk . 9:11vv. ), sprak Hij tot haar. De hoofdgedachte, die Zijn ziel nog van het tafelgesprek af vervulde, wilde Hij als een vruchtbare kiem tot ontwikkeling van een nieuwe levenswet in de harten planten. Daarom zei Hij tot hen: Hoort en verstaat, merkt wel op hetgeen Ik tegenover de valse gedachten en meningen, die u door de Farizese instellingen zijn ingeprent, als de ware leer heb bekend te maken.

return to 'Top of Page'

Vers 11

11. a) Hetgeen de mond ingaat, verontreinigt de mens niet. Men hoeft niet al zijn zorgvuldigheid daarheen te richten, dat de schotels en bekers worden rein gehouden en de handen nauwkeurig volgens de voorschriften v r het eten worden gewassen. Men hoeft er geen gewetenswroeging over te hebben, wanneer iets onreins mede de mond ingaat; maar hetgeen de mond uitgaat, dat verontreinigt de mens. Veel meer is dus het woord (Proverbs 4:23) behoed uw hart boven al wat te bewaren is, want daarvan zijn de uitgangen des levens in het oog te houden.

a)Acts 10:15 Romans 14:17, Romans 14:20 Titus 1:15

De Heere gaat opzettelijk van het wassen van de handen over tot het eten zelf. Daarbij spreekt Hij een stelling uit, die tegen de wet van Mozes is gericht, omdat die in Leviticus 11:1 leert, dat er vele dieren zijn, die men niet mag eten, omdat zij onrein zijn. Christus spreekt hier duidelijk uit, dat eten en drinken noch heilig maakt, noch verontreinigt. Dat was een nieuwe, nog nooit gehoorde gedachte bij dit volk; ja, het was zoveel als Mozes in het aangezicht tegenspreken.

Jezus kiest het uit- en ingaan in de mond om het onderscheid aan te wijzen tussen onreinheid, die zedelijk is, dus werkelijk, en ceremoniëel-wettelijke, dus alleen zinnebeeldige, afbeeldende onreinheid. Alleen de eerste heeft blijvende betekenis; de voorschriften omtrent de andere hebben uitgediend, zodra de erkentenis van de eerste is verkregen, en in de plaats van beeld en afschaduwing het wezen van de vervulling gekomen is.

Zodra de Joden de sabbat schonden door Zijn werken van ontferming te beloeren, brak Jezus met hun sabbatsinstellingen en stelde Hij de sabbat in de rust van God, waarmee Hij Zich over de ellendigen ontfermde (hoofdstuk . 12:1vv. ). Zo verkrijgt Hij thans aanleiding om de reinigings- en spijswetten te verbreken door de openbaring van de hogere levenswet, dat de mond en het leven moeten gereinigd worden door heiliging van het hart, omdat uit het hart al het onreine voortkomt. De toepassing en voortgaande ontwikkeling van de uitgesproken grondstelling bleef geplaatst onder de tucht van Zijn Geest.

De Heere neemt door dit woord eigenlijk reeds nu in beginsel het onderscheid tussen reine en onreine spijzen mede weg en heft dus de spijswetten, aan Israël gegeven, op. Dat de Heere de wet ook in dit opzicht niet kon opheffen, zonder God te zijn, is duidelijk. Alleen Hij, die deze wet om gewichtige redenen instelde, kon haar weer om gewichtige redenen intrekken.

return to 'Top of Page'

Vers 11

11. a) Hetgeen de mond ingaat, verontreinigt de mens niet. Men hoeft niet al zijn zorgvuldigheid daarheen te richten, dat de schotels en bekers worden rein gehouden en de handen nauwkeurig volgens de voorschriften v r het eten worden gewassen. Men hoeft er geen gewetenswroeging over te hebben, wanneer iets onreins mede de mond ingaat; maar hetgeen de mond uitgaat, dat verontreinigt de mens. Veel meer is dus het woord (Proverbs 4:23) behoed uw hart boven al wat te bewaren is, want daarvan zijn de uitgangen des levens in het oog te houden.

a)Acts 10:15 Romans 14:17, Romans 14:20 Titus 1:15

De Heere gaat opzettelijk van het wassen van de handen over tot het eten zelf. Daarbij spreekt Hij een stelling uit, die tegen de wet van Mozes is gericht, omdat die in Leviticus 11:1 leert, dat er vele dieren zijn, die men niet mag eten, omdat zij onrein zijn. Christus spreekt hier duidelijk uit, dat eten en drinken noch heilig maakt, noch verontreinigt. Dat was een nieuwe, nog nooit gehoorde gedachte bij dit volk; ja, het was zoveel als Mozes in het aangezicht tegenspreken.

Jezus kiest het uit- en ingaan in de mond om het onderscheid aan te wijzen tussen onreinheid, die zedelijk is, dus werkelijk, en ceremoniëel-wettelijke, dus alleen zinnebeeldige, afbeeldende onreinheid. Alleen de eerste heeft blijvende betekenis; de voorschriften omtrent de andere hebben uitgediend, zodra de erkentenis van de eerste is verkregen, en in de plaats van beeld en afschaduwing het wezen van de vervulling gekomen is.

Zodra de Joden de sabbat schonden door Zijn werken van ontferming te beloeren, brak Jezus met hun sabbatsinstellingen en stelde Hij de sabbat in de rust van God, waarmee Hij Zich over de ellendigen ontfermde (hoofdstuk . 12:1vv. ). Zo verkrijgt Hij thans aanleiding om de reinigings- en spijswetten te verbreken door de openbaring van de hogere levenswet, dat de mond en het leven moeten gereinigd worden door heiliging van het hart, omdat uit het hart al het onreine voortkomt. De toepassing en voortgaande ontwikkeling van de uitgesproken grondstelling bleef geplaatst onder de tucht van Zijn Geest.

De Heere neemt door dit woord eigenlijk reeds nu in beginsel het onderscheid tussen reine en onreine spijzen mede weg en heft dus de spijswetten, aan Israël gegeven, op. Dat de Heere de wet ook in dit opzicht niet kon opheffen, zonder God te zijn, is duidelijk. Alleen Hij, die deze wet om gewichtige redenen instelde, kon haar weer om gewichtige redenen intrekken.

return to 'Top of Page'

Vers 12

12. Toen de Heere, na dit woord tot het volk (Matthew 15:11), in huis gegaan was, kwamen Zijn discipelen tot Hem en zeiden tot Hem: Weet Gij wel, hebt Gij wel opgemerkt, dat de Farizeeën na Uw heengaan uit hungezelschap U nog verder hebben bespied en beluisterd en deze rede over hetgeen de mond in- en uitgaat horende, geërgerd zijn geweest? Toen zij vernamen, wat hun voorkwam als een algehele opheffing van het onderscheid tussen reine en onreine spijzen, hebben zij tekens van ernstige afkeuring en ontzetting gegeven.

Zij ergerden zich, maar konden de Heere niet tegenspreken. Men ziet hier en gedurig, hoe geheel uit de lucht gegrepen het beweren van de ongelovigen is, dat Jezus Zich als een wijs onderwijzer naar de begrippen van het volk geschikt zou hebben, omdat het, mondig geworden, vanzelf de dwaling van zich afleggen zou. Nee, de Heere tastte straks het volk in zijn gesprek over het eten van Zijn vlees en het drinken van Zijn bloed, bij de hartader van hun begrippen aan, en nu deed Hij hetzelfde bij de oversten van het volk.

Er is niets dat geveinsden meer verstoort, dan het dringen op een geestelijke dienst en eerbied voor God, en de verachting van alle uiterlijke plechtigheden en bedrijven, die niet vergezeld gaan van innerlijke eerbied en godsdienstigheid van hart.

return to 'Top of Page'

Vers 12

12. Toen de Heere, na dit woord tot het volk (Matthew 15:11), in huis gegaan was, kwamen Zijn discipelen tot Hem en zeiden tot Hem: Weet Gij wel, hebt Gij wel opgemerkt, dat de Farizeeën na Uw heengaan uit hungezelschap U nog verder hebben bespied en beluisterd en deze rede over hetgeen de mond in- en uitgaat horende, geërgerd zijn geweest? Toen zij vernamen, wat hun voorkwam als een algehele opheffing van het onderscheid tussen reine en onreine spijzen, hebben zij tekens van ernstige afkeuring en ontzetting gegeven.

Zij ergerden zich, maar konden de Heere niet tegenspreken. Men ziet hier en gedurig, hoe geheel uit de lucht gegrepen het beweren van de ongelovigen is, dat Jezus Zich als een wijs onderwijzer naar de begrippen van het volk geschikt zou hebben, omdat het, mondig geworden, vanzelf de dwaling van zich afleggen zou. Nee, de Heere tastte straks het volk in zijn gesprek over het eten van Zijn vlees en het drinken van Zijn bloed, bij de hartader van hun begrippen aan, en nu deed Hij hetzelfde bij de oversten van het volk.

Er is niets dat geveinsden meer verstoort, dan het dringen op een geestelijke dienst en eerbied voor God, en de verachting van alle uiterlijke plechtigheden en bedrijven, die niet vergezeld gaan van innerlijke eerbied en godsdienstigheid van hart.

return to 'Top of Page'

Vers 13

13. De harten van de discipelen waren tot een zekere hoogte nog steeds door het aanzien van die hooggeroemde uitleggers en wetverklaarders, van die Farizeeën en Schriftgeleerden gebonden. Zij meenden, dat met hen nog niet zo geheel mocht gebroken worden, omdat dit eindelijk zou uitlopen op een breuk met het door hen geleide volk. Maar Hij wilde hen voorbereiden op dat gevolg en hun reeds nu het onvermijdelijk lot van Israël en van zijn geestelijke leidslieden te kennen geven. Antwoordende op hun mededeling, zei Hij: a) Elke plant, die Mijn hemelse Vader niet geplant heeft, zal uitgeroeid worden.

a) John 15:2 Dit woord doelt op de Farizeeën, niet op hun leer. Jezus voorzegt de uitroeiing van hun kaste: "deze soort van mensen zal haar spel spoedig uitgespeeld hebben. "

Zeker zijn de Farizeeën even goed schepselen van God als de andere mensen; maar in zoverre het valse van hun richting ten gevolge van hun van God vervreemde richting zich met hun meest innerlijke persoonlijkheid heeft verenigd, en die nergens is dan in deze, in zoverre zijn zij niet van God, maar van de duivel (John 8:44). Bij het woord: "die Mijn hemelse Vader niet geplant heeft", moet men daarom naar de bedoeling van de Evangelist invullen "maar de duivel, " die volgens hfdst. 13:25, 38 het slechte zaad uitstrooit.

De duidelijke mening van de woorden van de Heere is, dat de valse leer, zoals die van de Farizeeën, een plant was, waaraan geen barmhartigheid zon worden bewezen. Zij was een plant, die Zijn hemelse Vader niet geplant had en die men moest uitroeien, hoeveel ergernis dit ook mocht verwekken. Haar te sparen, was geen bewijs van Christelijke liefde, omdat zij schadelijk was voor de zielen van de mensen: Het deed niets tot de zaak of zij, die haar geplant hadden, een hoge rang bekleedden of hooggeleerd waren. Omdat zij in tegenspraak was met het woord van God, was het plicht, zich tegen haar te verzetten, haar te weerleggen en te verwerpen. Zijn discipelen moesten daarom verstaan, dat het recht was, aan iedere leer weerstand te bieden, die onschriftuurlijk was, en alle leraars te laten varen en te verzaken, die daarin volhardden.

De waarheid moet niet verzwegen of onderdrukt worden, omdat de mensen verdorven en blind zijn.

Er zijn plantingen, die door de Vader van Christus geplant zijn; deze zijn de uitverkorenen van God, planten van gerechtigheid, plantingen van de Heere, opdat Hij verheerlijkt zou worden. Deze zijn geplant door de uitstroming van Gods liefde, in de persoon van Christus, in de gelijkheid van Zijn dood en opstanding. Zij zijn verplant uit de staat van de natuur en ingeënt in Christus, hebben de genadegaven van de Geest geplant in hun zielen en zijn zelf geplant in de voorhoven van de Heere, in de staat van de Evangelische kerken en, bewaterd met de dauw van de genade, blijken zij uitverkoren planten te wezen, vernieuwde planten, die zeer mooi en vruchtbaar zijn en nooit zullen vergaan, of uitgeroeid worden. Maar daar zijn anderen, zoals deze Farizeeën, geveinsden, uiterlijke belijders, ketters, die veel voorgeven van godsdienstigheid en heiligheid en een vertoon maken van de bladeren van de godsdienst, maar geen vrucht van de genade hebben. Deze verkeren in de gemeenten en zijn uiterlijk daar geplant, maar omdat zij nimmer wortels geschoten hebben in Christus, of Zijn genade deelachtig zijn geweest, verdorren zij door de tijd en vergaan, of als er vervolging komt om het woord, of de waarheid zo klaar voorgesteld wordt, dat zij die niet kunnen verdragen, worden zij daaraan geërgerd, ontdekt en uitgeroeid; en het is noodzakelijk, dat de waarheid vrij uitgesproken wordt, zoals hier door Christus gebeurde, opdat zodanige planten uitgeroeid mogen worden; want deze woorden van Christus zijn gesproken om Zijn doen te rechtvaardigen. Zo spreken de Joden van God, als van een planter en uitroeier van hetgeen Hem niet welgevallig is. "De heilige, gezegende God, " zeggen zij (Zohar in Genesis 15:3), "plant bomen in deze wereld. Zo ze gedijen is het wel, zo ze niet tieren, Hij rooit ze uit, en plant ze zelfs vele malen. " En op een andere plaats (B. Bava Metzia 83:2) word gezegd: "Laat de meester van de wijngaard komen en de doornen verteren"; de uitleg daarvan is, de heilige gezegende God, want de wijngaard van de Heere der heerscharen is het huis van Israël, en Hij zal de doornen uit Zijn wijngaard verteren en uitrooien.

return to 'Top of Page'

Vers 13

13. De harten van de discipelen waren tot een zekere hoogte nog steeds door het aanzien van die hooggeroemde uitleggers en wetverklaarders, van die Farizeeën en Schriftgeleerden gebonden. Zij meenden, dat met hen nog niet zo geheel mocht gebroken worden, omdat dit eindelijk zou uitlopen op een breuk met het door hen geleide volk. Maar Hij wilde hen voorbereiden op dat gevolg en hun reeds nu het onvermijdelijk lot van Israël en van zijn geestelijke leidslieden te kennen geven. Antwoordende op hun mededeling, zei Hij: a) Elke plant, die Mijn hemelse Vader niet geplant heeft, zal uitgeroeid worden.

a) John 15:2 Dit woord doelt op de Farizeeën, niet op hun leer. Jezus voorzegt de uitroeiing van hun kaste: "deze soort van mensen zal haar spel spoedig uitgespeeld hebben. "

Zeker zijn de Farizeeën even goed schepselen van God als de andere mensen; maar in zoverre het valse van hun richting ten gevolge van hun van God vervreemde richting zich met hun meest innerlijke persoonlijkheid heeft verenigd, en die nergens is dan in deze, in zoverre zijn zij niet van God, maar van de duivel (John 8:44). Bij het woord: "die Mijn hemelse Vader niet geplant heeft", moet men daarom naar de bedoeling van de Evangelist invullen "maar de duivel, " die volgens hfdst. 13:25, 38 het slechte zaad uitstrooit.

De duidelijke mening van de woorden van de Heere is, dat de valse leer, zoals die van de Farizeeën, een plant was, waaraan geen barmhartigheid zon worden bewezen. Zij was een plant, die Zijn hemelse Vader niet geplant had en die men moest uitroeien, hoeveel ergernis dit ook mocht verwekken. Haar te sparen, was geen bewijs van Christelijke liefde, omdat zij schadelijk was voor de zielen van de mensen: Het deed niets tot de zaak of zij, die haar geplant hadden, een hoge rang bekleedden of hooggeleerd waren. Omdat zij in tegenspraak was met het woord van God, was het plicht, zich tegen haar te verzetten, haar te weerleggen en te verwerpen. Zijn discipelen moesten daarom verstaan, dat het recht was, aan iedere leer weerstand te bieden, die onschriftuurlijk was, en alle leraars te laten varen en te verzaken, die daarin volhardden.

De waarheid moet niet verzwegen of onderdrukt worden, omdat de mensen verdorven en blind zijn.

Er zijn plantingen, die door de Vader van Christus geplant zijn; deze zijn de uitverkorenen van God, planten van gerechtigheid, plantingen van de Heere, opdat Hij verheerlijkt zou worden. Deze zijn geplant door de uitstroming van Gods liefde, in de persoon van Christus, in de gelijkheid van Zijn dood en opstanding. Zij zijn verplant uit de staat van de natuur en ingeënt in Christus, hebben de genadegaven van de Geest geplant in hun zielen en zijn zelf geplant in de voorhoven van de Heere, in de staat van de Evangelische kerken en, bewaterd met de dauw van de genade, blijken zij uitverkoren planten te wezen, vernieuwde planten, die zeer mooi en vruchtbaar zijn en nooit zullen vergaan, of uitgeroeid worden. Maar daar zijn anderen, zoals deze Farizeeën, geveinsden, uiterlijke belijders, ketters, die veel voorgeven van godsdienstigheid en heiligheid en een vertoon maken van de bladeren van de godsdienst, maar geen vrucht van de genade hebben. Deze verkeren in de gemeenten en zijn uiterlijk daar geplant, maar omdat zij nimmer wortels geschoten hebben in Christus, of Zijn genade deelachtig zijn geweest, verdorren zij door de tijd en vergaan, of als er vervolging komt om het woord, of de waarheid zo klaar voorgesteld wordt, dat zij die niet kunnen verdragen, worden zij daaraan geërgerd, ontdekt en uitgeroeid; en het is noodzakelijk, dat de waarheid vrij uitgesproken wordt, zoals hier door Christus gebeurde, opdat zodanige planten uitgeroeid mogen worden; want deze woorden van Christus zijn gesproken om Zijn doen te rechtvaardigen. Zo spreken de Joden van God, als van een planter en uitroeier van hetgeen Hem niet welgevallig is. "De heilige, gezegende God, " zeggen zij (Zohar in Genesis 15:3), "plant bomen in deze wereld. Zo ze gedijen is het wel, zo ze niet tieren, Hij rooit ze uit, en plant ze zelfs vele malen. " En op een andere plaats (B. Bava Metzia 83:2) word gezegd: "Laat de meester van de wijngaard komen en de doornen verteren"; de uitleg daarvan is, de heilige gezegende God, want de wijngaard van de Heere der heerscharen is het huis van Israël, en Hij zal de doornen uit Zijn wijngaard verteren en uitrooien.

return to 'Top of Page'

Vers 14

14. Laat hen, de Schriftgeleerden en Farizeeën, varen en maakt u, nadat gij de juiste Meester in de Zoon van God hebt gevonden (hoofdstuk . 14:33), van hun leiding geheel en al los; a) zij zijn blinde leidslieden van de blinden. Zij, die voldoende bewezen hebben blind te zijn voor de kennis van de waarheid (John 9:39), kunnen slechts wegwijzers zijn voor hen, die eveneens blind willen blijven en niets van de zaligmakende waarheid willen weten. Indien nu de blinde de blinde leidt, zo zullen zij beiden, de leidende en de leider, de menigte van Schriftgeleerden en Farizeeën, zowel als het volk, dat onder hun leiding blijft, in de gracht vallen en daar met elkaar omkomen.

a) Isaiah 42:19

Door deze woorden is het oordeel gesproken en Gods gericht aangekondigd aan deze liefdeloos oordelende, hoogmoedig richtende mensen. Ja, zij zijn in de gracht gevallen, die blinde leidslieden van de blinden, in een diepe, bloedige, ontzaglijke gracht, tegelijk met het volk, dat zich door hen liet verleiden, bij het verschrikkelijk gericht, dat over het volk en zijn hoofden spoedig gekomen is. Deze tekst bevat een waarschuwing voor de Farizeeër in onzer aller hart. 1) Hij houdt zich aan menselijke inzettingen en overtreedt Gods gebod. 2) Hij eert God met de lippen, maar zijn hart is verre van Hem. 3) Hij oordeelt de naaste, en is toch zelf aan het gericht van God overgegeven.

return to 'Top of Page'

Vers 14

14. Laat hen, de Schriftgeleerden en Farizeeën, varen en maakt u, nadat gij de juiste Meester in de Zoon van God hebt gevonden (hoofdstuk . 14:33), van hun leiding geheel en al los; a) zij zijn blinde leidslieden van de blinden. Zij, die voldoende bewezen hebben blind te zijn voor de kennis van de waarheid (John 9:39), kunnen slechts wegwijzers zijn voor hen, die eveneens blind willen blijven en niets van de zaligmakende waarheid willen weten. Indien nu de blinde de blinde leidt, zo zullen zij beiden, de leidende en de leider, de menigte van Schriftgeleerden en Farizeeën, zowel als het volk, dat onder hun leiding blijft, in de gracht vallen en daar met elkaar omkomen.

a) Isaiah 42:19

Door deze woorden is het oordeel gesproken en Gods gericht aangekondigd aan deze liefdeloos oordelende, hoogmoedig richtende mensen. Ja, zij zijn in de gracht gevallen, die blinde leidslieden van de blinden, in een diepe, bloedige, ontzaglijke gracht, tegelijk met het volk, dat zich door hen liet verleiden, bij het verschrikkelijk gericht, dat over het volk en zijn hoofden spoedig gekomen is. Deze tekst bevat een waarschuwing voor de Farizeeër in onzer aller hart. 1) Hij houdt zich aan menselijke inzettingen en overtreedt Gods gebod. 2) Hij eert God met de lippen, maar zijn hart is verre van Hem. 3) Hij oordeelt de naaste, en is toch zelf aan het gericht van God overgegeven.

return to 'Top of Page'

Vers 15

15. En Petrus, die de diep ingrijpende betekenis van het woord in Matthew 15:11 enigszins voelde, maar meende zich uitdrukkelijk te moeten verzekeren, of de Heere waarlijk een opheffing van de oudtestamentische spijswettenbedoelde, terwijl Hij toch zelf in hoofdstuk . 5:17 de wet onontbindbaar genoemd had, antwoordende zei tot Hem: Verklaar ons deze gelijkenis. Zeg ons wat Gij bedoelde met het niet en het werkelijk verontreinigd worden.

return to 'Top of Page'

Vers 15

15. En Petrus, die de diep ingrijpende betekenis van het woord in Matthew 15:11 enigszins voelde, maar meende zich uitdrukkelijk te moeten verzekeren, of de Heere waarlijk een opheffing van de oudtestamentische spijswettenbedoelde, terwijl Hij toch zelf in hoofdstuk . 5:17 de wet onontbindbaar genoemd had, antwoordende zei tot Hem: Verklaar ons deze gelijkenis. Zeg ons wat Gij bedoelde met het niet en het werkelijk verontreinigd worden.

return to 'Top of Page'

Vers 16

16. Maar Jezus, wie het voor het tegenwoordige er nog niet op aankwam de praktische gevolgtrekkingen uit de door Hem uitgesproken stelling te laten maken, maar daarop, dat de nieuwe levenswet in haar goddelijke waarheid door dediscipelen werd begrepen, zei: Zijt ook gij nog evenals de anderen, onwetende, zodat gij zo'n eenvoudig woord niet verstaat?

return to 'Top of Page'

Vers 16

16. Maar Jezus, wie het voor het tegenwoordige er nog niet op aankwam de praktische gevolgtrekkingen uit de door Hem uitgesproken stelling te laten maken, maar daarop, dat de nieuwe levenswet in haar goddelijke waarheid door dediscipelen werd begrepen, zei: Zijt ook gij nog evenals de anderen, onwetende, zodat gij zo'n eenvoudig woord niet verstaat?

return to 'Top of Page'

Vers 17

17. Verstaat gij nog niet, na al het onderwijs reeds bij Mij ontvangen, waarop Ik doelde, dat al wat van spijs en drank de mond ingaat, in de buik komt en voor zo ver het de mens zou kunnen verontreinigen, in de heimelijkheid wordt uitgeworpen?

return to 'Top of Page'

Vers 17

17. Verstaat gij nog niet, na al het onderwijs reeds bij Mij ontvangen, waarop Ik doelde, dat al wat van spijs en drank de mond ingaat, in de buik komt en voor zo ver het de mens zou kunnen verontreinigen, in de heimelijkheid wordt uitgeworpen?

return to 'Top of Page'

Vers 18

18. Maar die dingen, die de mond uitgaan, onze woorden en ook onze daden, komen voort uit het hart, de werkplaats van het denken en willen, en deze, wanneer ze verkeerd zijn, verontreinigen de mens. Zij zijn de uitdrukking van zijneigen onrein en onheilig bestaan en tonen zo zijn verwerpelijkheid aan. 19. a) Want uit het hart komen voort boze bedenkingen en deze kweken boze daden, doodslag, overspel, hoererij, diefstal, valse getuigenissen, lasteringen.

a) Genesis 6:5; Genesis 8:21 Proverbs 6:14 Jeremiah 17:9

return to 'Top of Page'

Vers 18

18. Maar die dingen, die de mond uitgaan, onze woorden en ook onze daden, komen voort uit het hart, de werkplaats van het denken en willen, en deze, wanneer ze verkeerd zijn, verontreinigen de mens. Zij zijn de uitdrukking van zijneigen onrein en onheilig bestaan en tonen zo zijn verwerpelijkheid aan. 19. a) Want uit het hart komen voort boze bedenkingen en deze kweken boze daden, doodslag, overspel, hoererij, diefstal, valse getuigenissen, lasteringen.

a) Genesis 6:5; Genesis 8:21 Proverbs 6:14 Jeremiah 17:9

return to 'Top of Page'

Vers 20

20. Deze dingen zijn het, die de mens verontreinigen en hem voor God verdoemelijk doen zijn; maar het eten met ongewassen handen heeft geen betrekking op de innerlijkegesteldheid van het hart en verontreinigt de mens niet, evenmin als hij aan de andere zijde door het wassen van de handen geheiligd wordt.

Eigenlijk verontreinigen reeds boze gedachten, ook wanneer zij niet worden uitgesproken, of ten uitvoer gebracht.

Waar iets goeds uit het hart voortkomt. (hoofdstuk . 12:35) daar wijst het op de bekering.

Wanneer hetgeen uit het hart komt, zodanig is, dat het de mens verontreinigt, zo is daardoor voldoende aangewezen, dat het hart niet goed is (Genesis 6:5; Genesis 8:21), en er behoefte is aan vernieuwing.

Lag in het woord Matthew 15:11 het beginsel van opheffing van de spijswetten door de wet van de Geest, zo had de Heere toch niet het doel, reeds nu de spijswetten op te heffen, evenmin als Zijn aanhaling van het profetische woord in hfdst. 12:7 : "Ik wil barmhartigheid en niet offerande" de opheffing van het offer beval. Ook hier is het geval, dat de Hebreeuwse uitdrukking de relatieve verhouding van het onwezenlijke en wezenlijke, die de huichelarij heeft teniet gedaan, weer doet uitkomen, omdat zij het wezenlijke voor niets, zelfs voor verachtelijk verklaart tegenover het wezenlijke.

De Heere noemt het allereerst de boze bedenkingen op, omdat zij de bronnen zijn van al de overige onreinheden. De mensen hebben een spreekwoord: "Gedachten zijn tolvrij. " En dat is waar bij mensen, maar niet bij God. God ziet juist op de gedachten, want zij zijn geen toevalligheden, die van buiten bij ons invallen, maar die van binnen uit onze geest oprijzen. Zij komen uit het hart, uit het middelpunt van ons wezen, waar zich al onze lijdelijke en werkdadige vermogens verenigen; zij zijn de slotsommen van de gesteldheid van onze harten, en daarom mogen wij er wel zeer nauwkeurig acht op slaan. Door niet op onze gedachten acht te slaan, zullen wij nooit komen tot de juiste kennis van de zondigheid van onze natuur. Onze gedachten zeggen ons wat wij zijn, en wat de heersende neiging van onze natuur is. Kwade bedenkingen zijn als de moerasdampen; zij verraden de aanwezigheid van het moeras. Daarom moeten wij ook onze zondige gedachten voor God betreuren, en er bij Hem verzoening over inroepen in het bloed van Christus, door de Heilige Geest. Voorts staat het niet in onze macht, de in ons opkomende gedachten te voorkomen, het staat nochtans in onze macht ze te onderdrukken, en daarmee krachteloos te maken, als zij boos zijn. Wij moeten de boze gedachten nooit bij ons tot woorden, en veel minder tot daden laten worden, maar in de vrees voor God ons gedragen naar het woord van de wijsten van de koningen (Proverbs 16:23): "Dat hij die heerst over zijn geest, beter, sterker is, dan die een stad inneemt. " De Heere wil dat wij over ons hart waken en dat wij Hem ons hart geven tot een woonplaats om erin te zijn en te werken door de Heilige Geest. Maar nu is het van ieder mens het natuurlijke streven, om God iets anders te geven dan het hart. Vooral loopt de uiterlijk nauwgezette godsdienstige mens groot gevaar om van zijn godsdienstigheid zijn oorkussen te maken. Hij beschouwt zich makkelijk vanwege zijn ernst en ingetogenheid als boven anderen verheven; maar zodra de mens de genade van God beschouwt als een eigenschap van zichzelf, maakt hij misbruik van de genade. De genade is nooit iemands eigendom, waarop hij boven anderen recht heeft; zij is en blijft het eigendom van God. De mens moet zich nooit in een andere hoedanigheid dan die van zondaar beschouwen; want alleen in deze hoedanigheid heeft hij genade en wordt hij behouden. Hij moet zondaar en toch heilig zijn, zondaar van nature, heilig door genade. Dat wij ons dan nooit op iets laten voorstaan, maar wandelen in alle eenvoudigheid, zonder enige aanmatiging, en zonder ons in iets boven anderen te verheffen. Wij moeten ons integendeel als zondaren met alle mensen gelijk stellen en toch heiligen zijn, door niet met hen mee te doen, maar het rechte pad te gaan, midden door hun kromme wegen heen.

II. Matthew 15:21-Matthew 15:28 (zie ook). De ontmoeting met de Farizeeën, in de vorige afdeling verteld, schijnt op de Heere een diepe indruk gemaakt te hebben. "De onreine geest, die het heilige land ontwijdt, het uitverkoren volk verontreinigt, dat Hem nu bijna bij elke schrede vijandig tegemoet treedt en Hem met zijn adem aanraakt, dringt Hem zelfs terug in het land van de heidenen. " Intussen is het niet, zoals meestal verklaard wordt, dat de Heere het moe was om met de boosaardige bespieders zich langer af te geven en hen nu ontweken had om aan de nutteloze gesprekken met hen een einde te maken. Er is een andere reden. De zaken zijn nu ook in Bethsaïda en Kaprnam, zoals zij (hoofdstuk . 12:14v. ) te Chorazin waren. Jezus was Zijn leven niet meer zeker. Gedeeltelijk om de tegenstanders niet v r de tijd gelegenheid te geven zich van Hem meester te maken, deels ook om de Schriftgeleerden en Farizeeën van Jeruzalem tijd te laten om weer terug te keren, van waar zij waren gekomen, verwijdert Hij Zich geheel uit het bereik van hun bespiedend oog, alsof Hij buiten het land wilde gaan om daar de mensen te leren (John 7:35). Juist bij deze uitstap, als Hij de Kananese vrouw ontmoet, geeft Hij echter het sterkste bewijs, hoe geheel en uitsluitend Hij in de eerste plaats voor het volk van Zijn eigendom gekomen is, slechts Israëls Helper en Heiland wil zijn. De begeerte van de vrouw vervulde Hij eerst, toen Zij Hem in Zijn eigen rede had gevangen en Hem daartoe had gebracht, dat een geval, de tijd van de heidenen vooruit, niet kan worden miskend.

(Evangelie op zondag reminiscere; tweede zondag van lijdenstijd)

Vergelijk over de naam aan deze zondag de inleiding bij Psalms 25:1. Wil de lijdens- of vastentijd ons de Heere als onze Hogepriester voorstellen, zo had de Kerk recht, als zij voor de eerste zondag daarvan het Evangelie van de verzoeking van de duivel (hoofdstuk . 4:1vv. ) bepaalde. Daar zien wij aan de ene zijde, dat wij geen Hogepriester hebben, die geen medelijden met onze zwakheid zou kunnen hebben, maar die in alles is verzocht als wij; aan de andere zijde, dat Hij verzocht is zonder zonde, en wij dus tevens zo'n Hogepriester in Hem hebben, die heilig, onschuldig, onbevlekt, afgescheiden van de zondaren en hoger dan de hemelen is geworden (Hebrews 4:15; Hebrews 7:26). Het onmisbare voor het gehele werk van de verzoening, de zondeloosheid van de Verzoener, is dus reeds bewezen, en wij kunnen met goed vertrouwen gaan naar de Gekruisigde. Als deze Hogepriester alle zonden draagt, behoeven wij niet meer te vrezen; Zijn offer bewerkt waarlijk de vergeving der zonden, de genade van God en de gemeenschap met Hem. Maar voor wie is dat offer gebracht? Wie zal deel hebben aan de vruchten van de verzoening? Is Jezus alleen voor het volk van Zijn eigendom, voor Israël gestorven? En hebben alleen diegenen deel aan de genade, die in Hem wordt aangeboden, welke genaamd zijn de besnijdenis? Zijn de heidenen, die tot hiertoe vreemdelingen waren omtrent het burgerschap van Israël, die geen hoop hadden en zonder God in de wereld waren, veroordeeld om ook later zonder Christus te blijven? Het Evangelie van de tweede zondag in de vasten leert ons anders. Het toont ons Hem, die uit beiden n gemaakt heeft en de omheining heeft afgebroken, die daartussen was, en beiden met God verzoende in n lichaam door het kruis (Efe. 2:11vv. ). Het toont ons tevens, wat in de plaats treedt van de besnijdenis, die met handen gebeurt, namelijk het geloof. Zo worden nu, schrijft Paulus (Galatians 3:9), allen, die uit het geloof zijn, gezegend met de gelovige Abraham.