John 5 - Dächsel Bijbelverklaring - Bible Commentaries

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, JOHANNES 5

John 5:1

CHRISTUS' VERDEDIGINGSREDE VAN ZIJN WONDER AAN DE ACHT EN DERTIGJARIGE ZIEKE

D. De derde groep, die hier begint en tot aan het slot van John 6:1 () doorgaat, omvat de tijd van een tweede feestreis van Jezus naar Jeruzalem tot aan de derde, namelijk die tot het loofhuttenfeest. Johannes vertelt uit die tijd, die langer dan zestien maanden is, twee voorname gebeurtenissen, waarvan de ene Judea en de andere Galilea aangaat. Wat de eerste betreft moet hij de drie eerste evangelisten, die Judea voor de tijd van Jezus' openbare profetische werkzaamheid niet in aanmerking nemen, aanvullen met een geschiedenis (John 5:1). Wat het tweede betreft kan hij in het bericht daarvan ingrijpen, hoewel ook daar een uitbreiding moet worden gemaakt (John 6:1). Deze gebeurtenissen staan nu zowel wat plaats als tijd aangaat vrij ver van elkaar, toch behoren zij bij elkaar, omdat zij ons de Heere voorstellen die Zich in tekenen en wonderen onder het volk van Zijn eigendom als de Geneesmeester en Heiland en als het ware levensbrood betoont, tegenover het steeds beslister optredend ongeloof van de oversten en volksleiders in Judea en dat van de groten in Galilea. In John 5:1 () breekt ten gevolge van de genezing aan het badwater van Bethesda de tegenstand van de Joden, die zich reeds in John 2:18, en 4:1, uitte, openlijk door. Om de dreigende catastrofe te verwijderen trekt Jezus Zich voorzichtig naar Galilea terug en geeft de Joden tijd om hun tegenspraak te laten bedaren. Maar ook in Galilea ontmoet Hij in John 6:1 () het ongeloof bij de grote menigte, maar in een andere vorm. In Judea wekt de ijverzucht in de oversten een haat, die ten slotte probeert Hem te doden; in Galilea daarentegen brengt de vleselijke gezindheid, die bij Hem niet vinden kan wat zij begeert, het daartoe, dat men Hem verlaat.

I. John 5:1-John 5:47. Jezus op het feest te Jeruzalem en de tegenstand tegen Hem.

a. John 5:1-John 5:13. De daad van Jezus, die de aanleiding geeft tot de tegenspraak, of de genezing van de zieke aan het badwater Bethesda.

return to 'Top of Page'

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, JOHANNES 5

John 5:1

CHRISTUS' VERDEDIGINGSREDE VAN ZIJN WONDER AAN DE ACHT EN DERTIGJARIGE ZIEKE

D. De derde groep, die hier begint en tot aan het slot van John 6:1 () doorgaat, omvat de tijd van een tweede feestreis van Jezus naar Jeruzalem tot aan de derde, namelijk die tot het loofhuttenfeest. Johannes vertelt uit die tijd, die langer dan zestien maanden is, twee voorname gebeurtenissen, waarvan de ene Judea en de andere Galilea aangaat. Wat de eerste betreft moet hij de drie eerste evangelisten, die Judea voor de tijd van Jezus' openbare profetische werkzaamheid niet in aanmerking nemen, aanvullen met een geschiedenis (John 5:1). Wat het tweede betreft kan hij in het bericht daarvan ingrijpen, hoewel ook daar een uitbreiding moet worden gemaakt (John 6:1). Deze gebeurtenissen staan nu zowel wat plaats als tijd aangaat vrij ver van elkaar, toch behoren zij bij elkaar, omdat zij ons de Heere voorstellen die Zich in tekenen en wonderen onder het volk van Zijn eigendom als de Geneesmeester en Heiland en als het ware levensbrood betoont, tegenover het steeds beslister optredend ongeloof van de oversten en volksleiders in Judea en dat van de groten in Galilea. In John 5:1 () breekt ten gevolge van de genezing aan het badwater van Bethesda de tegenstand van de Joden, die zich reeds in John 2:18, en 4:1, uitte, openlijk door. Om de dreigende catastrofe te verwijderen trekt Jezus Zich voorzichtig naar Galilea terug en geeft de Joden tijd om hun tegenspraak te laten bedaren. Maar ook in Galilea ontmoet Hij in John 6:1 () het ongeloof bij de grote menigte, maar in een andere vorm. In Judea wekt de ijverzucht in de oversten een haat, die ten slotte probeert Hem te doden; in Galilea daarentegen brengt de vleselijke gezindheid, die bij Hem niet vinden kan wat zij begeert, het daartoe, dat men Hem verlaat.

I. John 5:1-John 5:47. Jezus op het feest te Jeruzalem en de tegenstand tegen Hem.

a. John 5:1-John 5:13. De daad van Jezus, die de aanleiding geeft tot de tegenspraak, of de genezing van de zieke aan het badwater Bethesda.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. Hierna, na een lange tussentijd sinds de in John 4:46, vertelde gebeurtenis, gedurende welke de Heere weer als privaat persoon had geleefd en Zijn discipelen weer uit het onmiddellijke bijzijn van Hem had laten gaan, was op de 19de Mei in het jaar 28 een feest van de Joden, namelijk het pinksterfeest "Leviticus (23:22" en "Uit 4:17"). En Jezus, eerst als privaat persoon optredend en dus nog niet weer door Zijn vroeger zes discipelen omgeven, ging op naar Jeruzalem.

De Heere gaat niet in de eerste plaats naar Jeruzalem om Zijn vroegere werkzaamheid daar te vernieuwen, maar om het feest. Het eerste is duidelijk uit de omstandigheid, dat wij Hem later (John 6:1) in Galilea werkzaam zien; uit het eerste volgt het tweede en hieruit dat het feest niet het purimfeest geweest is, waaraan men veelal heeft gedacht. Het is toch onwaarschijnlijk dat Jezus om dit feest naar Jeruzalem zou zijn gegaan, vanwege het aards karakter daarvan en omdat de feestviering in het geheel niet met de tempel verbonden was. De bijvoeging "van de Joden", die op Leviticus 23:2 doelt, wordt door Johannes nooit gebruikt voor een ander feest dan van de drie grote in de wet bevolen feesten (vgl. John 2:13; John 6:4; John 7:2).

Jezus gaat op een Israëlitisch feest naar Jeruzalem en, zoals alles aanwijst, zonder Zijn discipelen. Ook is deze keer Zijn optreden geheel anders dan de eerste maal; het draagt over het algemeen geen openlijk en ambtelijk karakter. Dat Hij later in een openlijk gesprek met de Joden wordt getrokken, heeft zonder Zijn toedoen plaats. Zijn feestreis naar Jeruzalem gebeurt dus in stilte en kan wel geen andere bedoeling hebben dan dat Jezus gedurende de feesttijd de tegenwoordige geestelijke toestand van Zijn volk in het godsdienstig middelpunt wil beschouwen. Zijn verhouding tot Israël is echter zo centraal, dat ook Zijn verborgen zijn te Jeruzalem de Israëlitische volksgeest in spanning en beweging brengt en zelfs Zijn opzettelijke terughouding Hem niet beschermt voor het ontvlammen van openbare vijandschap. Het meer teruggetrokken karakter van dit aanzijn van Jezus te Jeruzalem laat de grond van verborgen tegenstand, die in de Joden sluimert, nog duidelijker zien.

Reeds eenmaal had Jezus op een feest Zich aan Zijn volk als de beloofde Bewerker van de zaligheid en van de nieuwe tijd van genade aangeboden (John 2:13, ); maar zonder het geloof te vinden, dat Hij moest eisen, was Hij eerst uit Jeruzalem (John 3:22), vervolgens uit het Joodse land geweken (John 4:3). Nu keert Hij daarheen terug met nieuwe aanbieding van zegen, maar het gaat ook met deze eis als de eerste maal; ja de eis wordt nog scherper en dringender gesteld door de manier, waarop ditmaal de aanbieding van de genade plaats heeft, want de ongeneigdheid om te geloven kan niets veranderen aan de noodzakelijkheid en het recht van de eis, maar leidt alleen daartoe, dat de zaak steeds moeilijker, de tegenspraak tegen de neiging steeds sterker wordt, het gevaar van verharding steeds nader komt. Deze loop van de zaak behoort tot het oordeel, waartoe de Heere in de wereld is gekomen (John 9:39); die volgens de beslissende momenten van Zijn voortgang tot de volle rijpheid van vijandschap tegen Jezus en Zijn openlijke verwerping voor te stellen, is een wezenlijke zijde van het plan, dat de evangelist Johannes volgt. Het conflict, pas in John 2:18 van verre aangeduid, breekt in ons hoofdstuk uit en neemt stap tot stap toe op het woord van Kajafas in John 11:49 v.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. Hierna, na een lange tussentijd sinds de in John 4:46, vertelde gebeurtenis, gedurende welke de Heere weer als privaat persoon had geleefd en Zijn discipelen weer uit het onmiddellijke bijzijn van Hem had laten gaan, was op de 19de Mei in het jaar 28 een feest van de Joden, namelijk het pinksterfeest "Leviticus (23:22" en "Uit 4:17"). En Jezus, eerst als privaat persoon optredend en dus nog niet weer door Zijn vroeger zes discipelen omgeven, ging op naar Jeruzalem.

De Heere gaat niet in de eerste plaats naar Jeruzalem om Zijn vroegere werkzaamheid daar te vernieuwen, maar om het feest. Het eerste is duidelijk uit de omstandigheid, dat wij Hem later (John 6:1) in Galilea werkzaam zien; uit het eerste volgt het tweede en hieruit dat het feest niet het purimfeest geweest is, waaraan men veelal heeft gedacht. Het is toch onwaarschijnlijk dat Jezus om dit feest naar Jeruzalem zou zijn gegaan, vanwege het aards karakter daarvan en omdat de feestviering in het geheel niet met de tempel verbonden was. De bijvoeging "van de Joden", die op Leviticus 23:2 doelt, wordt door Johannes nooit gebruikt voor een ander feest dan van de drie grote in de wet bevolen feesten (vgl. John 2:13; John 6:4; John 7:2).

Jezus gaat op een Israëlitisch feest naar Jeruzalem en, zoals alles aanwijst, zonder Zijn discipelen. Ook is deze keer Zijn optreden geheel anders dan de eerste maal; het draagt over het algemeen geen openlijk en ambtelijk karakter. Dat Hij later in een openlijk gesprek met de Joden wordt getrokken, heeft zonder Zijn toedoen plaats. Zijn feestreis naar Jeruzalem gebeurt dus in stilte en kan wel geen andere bedoeling hebben dan dat Jezus gedurende de feesttijd de tegenwoordige geestelijke toestand van Zijn volk in het godsdienstig middelpunt wil beschouwen. Zijn verhouding tot Israël is echter zo centraal, dat ook Zijn verborgen zijn te Jeruzalem de Israëlitische volksgeest in spanning en beweging brengt en zelfs Zijn opzettelijke terughouding Hem niet beschermt voor het ontvlammen van openbare vijandschap. Het meer teruggetrokken karakter van dit aanzijn van Jezus te Jeruzalem laat de grond van verborgen tegenstand, die in de Joden sluimert, nog duidelijker zien.

Reeds eenmaal had Jezus op een feest Zich aan Zijn volk als de beloofde Bewerker van de zaligheid en van de nieuwe tijd van genade aangeboden (John 2:13, ); maar zonder het geloof te vinden, dat Hij moest eisen, was Hij eerst uit Jeruzalem (John 3:22), vervolgens uit het Joodse land geweken (John 4:3). Nu keert Hij daarheen terug met nieuwe aanbieding van zegen, maar het gaat ook met deze eis als de eerste maal; ja de eis wordt nog scherper en dringender gesteld door de manier, waarop ditmaal de aanbieding van de genade plaats heeft, want de ongeneigdheid om te geloven kan niets veranderen aan de noodzakelijkheid en het recht van de eis, maar leidt alleen daartoe, dat de zaak steeds moeilijker, de tegenspraak tegen de neiging steeds sterker wordt, het gevaar van verharding steeds nader komt. Deze loop van de zaak behoort tot het oordeel, waartoe de Heere in de wereld is gekomen (John 9:39); die volgens de beslissende momenten van Zijn voortgang tot de volle rijpheid van vijandschap tegen Jezus en Zijn openlijke verwerping voor te stellen, is een wezenlijke zijde van het plan, dat de evangelist Johannes volgt. Het conflict, pas in John 2:18 van verre aangeduid, breekt in ons hoofdstuk uit en neemt stap tot stap toe op het woord van Kajafas in John 11:49 v.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. En er is (dit zullen wij tot juist begrip van de volgende geschiedenis vooraf opmerken), te Jeruzalem aan de Schaapspoort (Nehemiah 3:1, Nehemiah 3:32; Nehemiah 12:39), overeenkomende met de tegenwoordige Stefanuspoort 21:11") ten noorden van de Tempelberg een badwater, dat in het Hebreeuws Bethesda genoemd wordt, d. i. huis van barmhartigheid, dat in in de rondte vijf zalen had.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. En er is (dit zullen wij tot juist begrip van de volgende geschiedenis vooraf opmerken), te Jeruzalem aan de Schaapspoort (Nehemiah 3:1, Nehemiah 3:32; Nehemiah 12:39), overeenkomende met de tegenwoordige Stefanuspoort 21:11") ten noorden van de Tempelberg een badwater, dat in het Hebreeuws Bethesda genoemd wordt, d. i. huis van barmhartigheid, dat in in de rondte vijf zalen had.

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. In deze zalen lag een grote menigte zieken, blinden, kreupelen, verdorden, mensen met door jicht verlamde leden (Matthew 12:10. 1 Kings 13:4), wachtend op het ogenblik van de roering van het water, wanneer dit opbruiste, omdat het dan zijn genezende kracht bewees.

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. In deze zalen lag een grote menigte zieken, blinden, kreupelen, verdorden, mensen met door jicht verlamde leden (Matthew 12:10. 1 Kings 13:4), wachtend op het ogenblik van de roering van het water, wanneer dit opbruiste, omdat het dan zijn genezende kracht bewees.

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. Want een engel daalde op zekere tijd op vaste tijden in dat badwater neer en beroerde het water; die dan eerst daarin kwam om er zich in te baden, na de beroering van het water, die werd gezond van welke ziekte waarmee hij ook bevangen was. Op blz. 303 van dit deel hebben wij reeds van het tegenwoordige Birket Israîl, dat de traditie als het badwater Bethesda voorstelt, gesproken. De ligging komt geheel met de omstandigheden overeen; want door de schaapspoort kwam Jezus van de Olijfberg in de stad en Hij vond dadelijk bij het intreden daar de zieken liggen. De tegenwoordige toestand van de vijver is wel niet zoals de beschrijving op onze plaats die doet verwachten, maar het tegenwoordige Jeruzalem is ook niet hetzelfde als dat uit de tijd van de Heere en Zijn apostelen. Met de woorden: "er is te Jeruzalem, " die het zeer waarschijnlijk maken dat ons evangelie nog v r de verwoesting van Jeruzalem door de Romeinen (ongeveer 64-65 na Christus) geschreven is, zijn wij in omstandigheden verplaatst, die na het terzijde stellen van de Oud-Testamentische theocratie niet meer op dezelfde wijze aanwezig waren; daarom hebben wij niet nodig met Robinson te denken aan de bron, die bij 2 Samuel 17:17, 2 Samuel 17:1 Koningen 7:26 nader beschreven is en nu die van de maagd Maria heet. Intermitterende of slechts van tijd tot tijd springende bronnen verdwijnen niet zeldzaam; voor de zodanige was de grond onder de Tempelberg en in de nabijheid daarvan zeer geschikt, zoals die Mariabron en andere aan haar gelijkende verschijningen bewijzen. Maar hebben wij dan ook recht om het badwater Bethesda hier als een gewone gezondheidsbron te beschouwen en wel als een van die, die niet zozeer door de minerale bestanddelen van haar water, maar door haar physikalische eigenschappen, omdat zij bepaalde gassen ontwikkelen, werkzaam zijn? Wil niet integendeel de evangelist met de inhoud van het vierde vers opmerken dat hier bij Bethesda niet een natuurlijke gave, maar een gave van de genade van God was; zoals ook het hout, waarmee Mozes het bittere water te Mara zoet maakte (Exodus 15:23, ) een bijzondere, buitengewone gave was? Doelt niet de bijnaam: "huis van barmhartigheid" zelf daarop? Ten eerste moeten wij opmerken dat het vierde in niet weinig handschriften ontbreekt en dus de gedachte voor de hand ligt dat dit vers ingeschreven is. Hetgeen de zieke in John 5:7 zegt, is volledig te verklaren uit het opgemerkte aan het einde van John 5:3 , omdat ook bij andere gezondheidsbronnen, ten minste die gas bevatten, de werkzaamheid zich bepaalt tot het ogenblik van de ontwikkeling van het gas, dat hetzelfde is als dat van het opbruisen of opborrelen. Een lezer hield echter die opmerking voor ontoereikend; hij meende de zaak uit het gebied van het natuurlijke tot dat van het bovennatuurlijke te moeten overbrengen, zoals dat uit de woorden "die dan eerst daarin kwam, na de beroering van het water, die werd gezond van welke ziekte waarmee hij ook bevangen was, " duidelijk blijkt. Deze schreef nu een bijvoeging aan de kant, die later een afschrijver opvatte, als behorend tot de tekst en daarin voegde. De bijvoeging spreekt de Schrift in het algemeen tegen en vooral de geest van het evangelie. Een water, dat onder alle omstandigheden geneest, kan op het gebied van de Schrift niet voorkomen, het strijdt tegen het ware Godsbegrip en zou tot afgoderij aanleiding geven (2 Kings 18:4) en een engel, die door zijn waterbeweging een wonderbad teweeg bracht, dat zonder aanzien des persoons hem, die zo gelukkig was om het eerst in het water te kunnen neerdalen, van iedere ziekte genas, zou veelmeer een demon zijn, die de zelfzucht prikkelde en twist onder de ellendigen stookte, dan een geest van God, uitgezonden ten dienste degenen die de zaligheid beërven zullen. Het zou juist de betekenis van Christus' wonderen aan de blinden, lammen en verdorden, als teken van de in Hem verschenen heilzame genade van God vernietigen. Als enkele uitleggers, die de echtheid van het vers menen te moeten verdedigen, opmerken: "met de ogen van Johannes zouden wij ook heden nog wel aan deze en gene gezondheidsbron de lieve engelen gewaar worden, die zich verheugen ten dienste van zieken door hun Heere te worden gebezigd, dan bedenken zij niet dat daarmee niet alleen sanctie wordt gegeven aan alle verkeerdheid van de Roomse bedevaarten, maar ook de engelen een dienst wordt toegeschreven, zoals Hij wel de bewusteloze natuurkrachten (Matthew 5:45), maar nooit aan deze dienstbare geesten verleent (Hebrews 1:14). Zeker werken deze ook volgens de Schrift in het natuurlijk leven, maar niet om zuivere werkingen van de natuur te voorschijn te brengen, maar om de samenhang van het natuurlijk leven met het rijk van God teweeg te brengen en het eerste aan het tweede dienstbaar te maken.

Tegenover bovenstaande mening van Dchsel moet ook een woord van onze Da Costa worden gehoord: "Dat al deze bijzonderheden (John 5:4) door het ongeloof ten enenmale verworpen worden, is natuurlijk; het ongeloof is de haat tegen God, het wil Hem in niets zien en uit alles verbannen. Maar ook voor de gelovige heeft deze plaats zwarigheden, die weggenomen moeten worden. Men moet blijven bedenken dat alleen de schrift (die als oorspronkelijk uit de Heiligen Geest, de eerste oorzaken van de verschijnselen kan openbaren en openbaart) de roering van het water en de daardoor ontstaande geneeskracht van het water toeschrijft aan een Engel. Voor de mensen was het niet anders dan een geneeskrachtig badwater en kon het niet anders zijn; want de mens ziet wat voor ogen is, alleen door de Schrift ziet hij achter de voorhang van de dingen. En wat weten wij nu door ons verstand van het werk van de engelen in de verschijnselen van de natuur, om te kunnen zeggen dat het geen engel was, die de roering van het water veroorzaakte? Wat wij, naar onze wijze van zien, een wet, een macht, een uitwerksel van de natuur noemen, dat kan wel zeer goed het gevolg zijn van het verstandig overleg en bestuur van een engel. Daniël en de Openbaring an Johannes tonen ons engelen, die over de winden, over de wateren, over de volken gesteld zijn en waarom zou God niet de engelen tot de persoonlijke krachten ook van Zijn schepping, van Zijn natuur verordend hebben? Er is in deze gedachte niets ongerijmds, maar veel lichtgevends en God verheerlijkends. En dat nu ieder, met welke kwaal ook bevangen, die er de eerste na de roering van het water inkwam, genezen werd, is zeker iets zeer buitengewoons, maar juist dat buitengewone uitwerksel veronderstelt een buitengewone oorzaak, een wonder van God. Had Johannes alleen het wonderdadig uitwerksel en niet ook de wonderbare oorzaak vermeld, de zaak zou onverklaarbaar zijn; maar nu wordt zij verklaard. En heeft nu God Zijn volk bezocht en zien wij in deze tijd de satan op buitengewone wijze optreden in bezeten en waarzeggende mensen, zoals wij dat vroeger niet in de Heilige Schrift aantreffen, is het dan niet redelijk aan te nemen, dat God ook in die buitengewone tijd op velerlei wijze buitengewoon tussen getreden is en onder anderen een badwater gegeven heeft, dat lichamelijk was wat Christus zelf persoonlijk was: Een geopende fontein voor het huis van David en voor de inwoners van Jeruzalem tegen de zonde en tegen de onreinheid, Zechariah 13:1 ? En zegt u nu dat geen ongewijde schrijver, ook niet Josefus, gewag maakt van zo'n badwater te Jeruzalem, dan is dat ten hoogste begrijpelijk om de eenvoudige reden, dat deze schrijvers, als bulten het geloof staand, niets bovennatuurlijks in dat badwater vonden. Alles alleen aan natuurlijke oorzaken toeschrijvende, hielden zij het badwater Bethesda voor niets anders dan een minerale bron, wier opborreling veroorzaakt werd door een vulkanische werking, die een ogenblikkelijke, snel verdampende geneeskracht aan het water meedeelde. En dat het water van elke kwaal welke ook genas - dt hielden zij f voor een volkssprookje f voor inbeelding. De ongelovigen van onze tijd handelen nog heden op volkomen dezelfde wijze met alle goddelijke verschijnselen. Vertel hen de treffendste zelfgeziene tussenkomsten van God, de onmisbaarste zelfondervonden gebedsverhoringen, zij zullen ze houden voor het spel van uw verbeelding. Zij zijn nog altijd de Egyptische tovenaars en goochelaars, die door hun kunstenarijen bij goddeloze mensen zoals Fara er een van was, Gods wonderen weten te ontwonderen, of althans in hun uitwerking op het gemoed krachteloos te maken.

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. Want een engel daalde op zekere tijd op vaste tijden in dat badwater neer en beroerde het water; die dan eerst daarin kwam om er zich in te baden, na de beroering van het water, die werd gezond van welke ziekte waarmee hij ook bevangen was. Op blz. 303 van dit deel hebben wij reeds van het tegenwoordige Birket Israîl, dat de traditie als het badwater Bethesda voorstelt, gesproken. De ligging komt geheel met de omstandigheden overeen; want door de schaapspoort kwam Jezus van de Olijfberg in de stad en Hij vond dadelijk bij het intreden daar de zieken liggen. De tegenwoordige toestand van de vijver is wel niet zoals de beschrijving op onze plaats die doet verwachten, maar het tegenwoordige Jeruzalem is ook niet hetzelfde als dat uit de tijd van de Heere en Zijn apostelen. Met de woorden: "er is te Jeruzalem, " die het zeer waarschijnlijk maken dat ons evangelie nog v r de verwoesting van Jeruzalem door de Romeinen (ongeveer 64-65 na Christus) geschreven is, zijn wij in omstandigheden verplaatst, die na het terzijde stellen van de Oud-Testamentische theocratie niet meer op dezelfde wijze aanwezig waren; daarom hebben wij niet nodig met Robinson te denken aan de bron, die bij 2 Samuel 17:17, 2 Samuel 17:1 Koningen 7:26 nader beschreven is en nu die van de maagd Maria heet. Intermitterende of slechts van tijd tot tijd springende bronnen verdwijnen niet zeldzaam; voor de zodanige was de grond onder de Tempelberg en in de nabijheid daarvan zeer geschikt, zoals die Mariabron en andere aan haar gelijkende verschijningen bewijzen. Maar hebben wij dan ook recht om het badwater Bethesda hier als een gewone gezondheidsbron te beschouwen en wel als een van die, die niet zozeer door de minerale bestanddelen van haar water, maar door haar physikalische eigenschappen, omdat zij bepaalde gassen ontwikkelen, werkzaam zijn? Wil niet integendeel de evangelist met de inhoud van het vierde vers opmerken dat hier bij Bethesda niet een natuurlijke gave, maar een gave van de genade van God was; zoals ook het hout, waarmee Mozes het bittere water te Mara zoet maakte (Exodus 15:23, ) een bijzondere, buitengewone gave was? Doelt niet de bijnaam: "huis van barmhartigheid" zelf daarop? Ten eerste moeten wij opmerken dat het vierde in niet weinig handschriften ontbreekt en dus de gedachte voor de hand ligt dat dit vers ingeschreven is. Hetgeen de zieke in John 5:7 zegt, is volledig te verklaren uit het opgemerkte aan het einde van John 5:3 , omdat ook bij andere gezondheidsbronnen, ten minste die gas bevatten, de werkzaamheid zich bepaalt tot het ogenblik van de ontwikkeling van het gas, dat hetzelfde is als dat van het opbruisen of opborrelen. Een lezer hield echter die opmerking voor ontoereikend; hij meende de zaak uit het gebied van het natuurlijke tot dat van het bovennatuurlijke te moeten overbrengen, zoals dat uit de woorden "die dan eerst daarin kwam, na de beroering van het water, die werd gezond van welke ziekte waarmee hij ook bevangen was, " duidelijk blijkt. Deze schreef nu een bijvoeging aan de kant, die later een afschrijver opvatte, als behorend tot de tekst en daarin voegde. De bijvoeging spreekt de Schrift in het algemeen tegen en vooral de geest van het evangelie. Een water, dat onder alle omstandigheden geneest, kan op het gebied van de Schrift niet voorkomen, het strijdt tegen het ware Godsbegrip en zou tot afgoderij aanleiding geven (2 Kings 18:4) en een engel, die door zijn waterbeweging een wonderbad teweeg bracht, dat zonder aanzien des persoons hem, die zo gelukkig was om het eerst in het water te kunnen neerdalen, van iedere ziekte genas, zou veelmeer een demon zijn, die de zelfzucht prikkelde en twist onder de ellendigen stookte, dan een geest van God, uitgezonden ten dienste degenen die de zaligheid beërven zullen. Het zou juist de betekenis van Christus' wonderen aan de blinden, lammen en verdorden, als teken van de in Hem verschenen heilzame genade van God vernietigen. Als enkele uitleggers, die de echtheid van het vers menen te moeten verdedigen, opmerken: "met de ogen van Johannes zouden wij ook heden nog wel aan deze en gene gezondheidsbron de lieve engelen gewaar worden, die zich verheugen ten dienste van zieken door hun Heere te worden gebezigd, dan bedenken zij niet dat daarmee niet alleen sanctie wordt gegeven aan alle verkeerdheid van de Roomse bedevaarten, maar ook de engelen een dienst wordt toegeschreven, zoals Hij wel de bewusteloze natuurkrachten (Matthew 5:45), maar nooit aan deze dienstbare geesten verleent (Hebrews 1:14). Zeker werken deze ook volgens de Schrift in het natuurlijk leven, maar niet om zuivere werkingen van de natuur te voorschijn te brengen, maar om de samenhang van het natuurlijk leven met het rijk van God teweeg te brengen en het eerste aan het tweede dienstbaar te maken.

Tegenover bovenstaande mening van Dchsel moet ook een woord van onze Da Costa worden gehoord: "Dat al deze bijzonderheden (John 5:4) door het ongeloof ten enenmale verworpen worden, is natuurlijk; het ongeloof is de haat tegen God, het wil Hem in niets zien en uit alles verbannen. Maar ook voor de gelovige heeft deze plaats zwarigheden, die weggenomen moeten worden. Men moet blijven bedenken dat alleen de schrift (die als oorspronkelijk uit de Heiligen Geest, de eerste oorzaken van de verschijnselen kan openbaren en openbaart) de roering van het water en de daardoor ontstaande geneeskracht van het water toeschrijft aan een Engel. Voor de mensen was het niet anders dan een geneeskrachtig badwater en kon het niet anders zijn; want de mens ziet wat voor ogen is, alleen door de Schrift ziet hij achter de voorhang van de dingen. En wat weten wij nu door ons verstand van het werk van de engelen in de verschijnselen van de natuur, om te kunnen zeggen dat het geen engel was, die de roering van het water veroorzaakte? Wat wij, naar onze wijze van zien, een wet, een macht, een uitwerksel van de natuur noemen, dat kan wel zeer goed het gevolg zijn van het verstandig overleg en bestuur van een engel. Daniël en de Openbaring an Johannes tonen ons engelen, die over de winden, over de wateren, over de volken gesteld zijn en waarom zou God niet de engelen tot de persoonlijke krachten ook van Zijn schepping, van Zijn natuur verordend hebben? Er is in deze gedachte niets ongerijmds, maar veel lichtgevends en God verheerlijkends. En dat nu ieder, met welke kwaal ook bevangen, die er de eerste na de roering van het water inkwam, genezen werd, is zeker iets zeer buitengewoons, maar juist dat buitengewone uitwerksel veronderstelt een buitengewone oorzaak, een wonder van God. Had Johannes alleen het wonderdadig uitwerksel en niet ook de wonderbare oorzaak vermeld, de zaak zou onverklaarbaar zijn; maar nu wordt zij verklaard. En heeft nu God Zijn volk bezocht en zien wij in deze tijd de satan op buitengewone wijze optreden in bezeten en waarzeggende mensen, zoals wij dat vroeger niet in de Heilige Schrift aantreffen, is het dan niet redelijk aan te nemen, dat God ook in die buitengewone tijd op velerlei wijze buitengewoon tussen getreden is en onder anderen een badwater gegeven heeft, dat lichamelijk was wat Christus zelf persoonlijk was: Een geopende fontein voor het huis van David en voor de inwoners van Jeruzalem tegen de zonde en tegen de onreinheid, Zechariah 13:1 ? En zegt u nu dat geen ongewijde schrijver, ook niet Josefus, gewag maakt van zo'n badwater te Jeruzalem, dan is dat ten hoogste begrijpelijk om de eenvoudige reden, dat deze schrijvers, als bulten het geloof staand, niets bovennatuurlijks in dat badwater vonden. Alles alleen aan natuurlijke oorzaken toeschrijvende, hielden zij het badwater Bethesda voor niets anders dan een minerale bron, wier opborreling veroorzaakt werd door een vulkanische werking, die een ogenblikkelijke, snel verdampende geneeskracht aan het water meedeelde. En dat het water van elke kwaal welke ook genas - dt hielden zij f voor een volkssprookje f voor inbeelding. De ongelovigen van onze tijd handelen nog heden op volkomen dezelfde wijze met alle goddelijke verschijnselen. Vertel hen de treffendste zelfgeziene tussenkomsten van God, de onmisbaarste zelfondervonden gebedsverhoringen, zij zullen ze houden voor het spel van uw verbeelding. Zij zijn nog altijd de Egyptische tovenaars en goochelaars, die door hun kunstenarijen bij goddeloze mensen zoals Fara er een van was, Gods wonderen weten te ontwonderen, of althans in hun uitwerking op het gemoed krachteloos te maken.

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. En daar was een zeker mens, een verlamde, evenals die in Matthew 9:2, alleen met dit onderscheid dat deze zich nog enigermate, al was het ook langzaam, kon voortbewegen (John 5:7), die achtendertig jaar ziek gelegen had (woordelijk: die 38 jaar had in de ziekte), zolang die ziekte al had gehad.

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. En daar was een zeker mens, een verlamde, evenals die in Matthew 9:2, alleen met dit onderscheid dat deze zich nog enigermate, al was het ook langzaam, kon voortbewegen (John 5:7), die achtendertig jaar ziek gelegen had (woordelijk: die 38 jaar had in de ziekte), zolang die ziekte al had gehad.

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. Jezus ging op de derde dag na het eindigen van het feest, namelijk op 22 mei de plaats voorbij en zag deze liggen en door Zijn goddelijke alwetendheid, die Hem overal, waar het nodig was, alles mededeelde, zodat Hij tevens het hele levenvan de mens overzag (John 5:14 John 1:48; John 2:25; John 4:17 v. ) en wist dat hij nu lange tijd gelegen had zonder de genezende kracht van het water deelachtig te kunnen worden sprak hem aan. Hij wilde zijn opmerkzaamheid vestigen op de persoon, die vriendelijk tegenover Hem stond en zei tot hem: Wilt u gezond worden?

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. Jezus ging op de derde dag na het eindigen van het feest, namelijk op 22 mei de plaats voorbij en zag deze liggen en door Zijn goddelijke alwetendheid, die Hem overal, waar het nodig was, alles mededeelde, zodat Hij tevens het hele levenvan de mens overzag (John 5:14 John 1:48; John 2:25; John 4:17 v. ) en wist dat hij nu lange tijd gelegen had zonder de genezende kracht van het water deelachtig te kunnen worden sprak hem aan. Hij wilde zijn opmerkzaamheid vestigen op de persoon, die vriendelijk tegenover Hem stond en zei tot hem: Wilt u gezond worden?

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. De zieke begreep eigenlijk de bedoeling van de vraag niet, maar nam die op als deed de Vrager onderzoek naar zijn lang vergeefs liggen in de zaal van het badwater. Hij antwoordde Hem: Heere! (John 4:15, John 4:19) ik heb geen mens om mij haastig te werpen in het badwater, wanneer het water beroerd wordt, terwijl toch bij dit waterhet er vooral op aankomt dat men het korte ogenblik van opborrelen waarneemt en terwijl ik kom, omdat ik aan mijzelf overgelaten mij slechts langzaam kan voortbewegen, daalt een ander van de overige zieken voor mij neer en neemt de genezende kracht van het water weg, zodat er voor mij wel geen hoop is.

Jezus komt hier voor als plotseling uit een incognito te voorschijn tredende. Wat een onderscheid tussen dit optreden zonder alle opzien en Zijn intreden in de tempel op het eerste paasfeest (John 2:13 v. ). Hier is Hij niet als Messias, maar als eenvoudig feestgenoot.

Onder de vele zieken, die aan de gezondheidsbron Bethesda bij Jeruzalem op hun genezing hoopten, vond Jezus een van wie Hij erkende dat hij langer dan anderen had geleden. Omdat wij niet mogen aannemen dat de evangelist de opmerking, dat hij sinds 38 jaren ziek geweest was, als een niets betekenende mededeling er had bijgevoegd, ligt het vermoeden voor de hand dat de Heere in deze 38 jarige ziekte de toestand heeft gezien van een volk, dat in de woestijn wegstierf. Toen namelijk Israël bij Kades-Barnea in het tweede jaar van de tocht door de woestijn van de Heere afviel, had het gezicht van de doods over het gehele opgewassen geslacht ongeveer 38 jaren geduurd 19:22). Zo kan wel de man, die wegens zijn zonde met een 38-jarige ziekte geslagen was, aan wie Bethesda's bron geen genezing aanbrengt, voor een aftekening van die straf worden gehouden, die eens over het gehele volk besloten was. Wanneer wij nu daarbij aannemen dat Israël uit de ban van die afval nog nooit was uitgekomen, kon deze zieke in de ogen van Jezus voorkomen als de vertegenwoordiger van het gehele tegenwoordige Israël. Daarmee hebben wij tevens de reden, waarom de Heere, hoewel Hij niet naar Jeruzalem is gekomen om tekenen te doen, dezen zieke niet in zijn ellende kon laten liggen, maar hem zonder verdere inleiding en voorwaarde moest genezen.

Jezus schijnt die plaats te hebben gezocht en een zieke, die zich daar bevond, te hebben willen genezen; deze indruk maakt ten minste het verhaal. Nu is hij, tot wie Jezus Zich wendt, onder hen degene, die reeds om de lange duur van zijn ziekte voor anderen geschikt was het medelijden op te wekken. Daarbij komt vervolgens de hulpeloze verlatenheid van de zieke als beweegreden tot Zijn besluit. Het getuigenis, dat de Heere met Zijn genezing van Zich aflegt, was voor allen, die de genezene zagen, gemakkelijk te begrijpen. Dat in Hem de macht van een nieuw leven, krachtig om te zegenen, gegeven was, een leven, dat Hij ongevraagd aanbood, dit kon en moest men daaruit erkennen. Zo was deze genezing een vraag aan Jeruzalem; dezelfde vraag, die Hij tot de zieke richtte: "wilt u gezond worden" ging het gehele volk aan. Het is een nieuwe poging, die Jezus doet, alleen moet de mogelijkheid van het geloof in die mate moeilijker worden als vroeger geloof geweigerd was. Vroeger kwam Hij, aangewezen als Zoon van de Vader door de laatste en grootste profeet, met verkondiging van Zichzelf en met rijke openbaring van Zijn wondermacht tot Zijn tempel; nu moet Israël in de eenvoudigen feestreiziger, die Hij van nu aan ook voor Jeruzalem blijft, geloven, een feestgenoot, die, door medelijden bewogen, die ne zieke geneest, maar Zich door niets anders openbaart. Die genezing volbrengt Hij, zoals wij later zullen horen, op de sabbat; dit moet leren dat Hij een Heer van de sabbat, zowel als van de tempel is. Hoe aanstotelijker Jezus daardoor moest worden, dat Hij Zich scheen te vergrijpen aan de grondwet van de inrichting van de gemeente van God, des te moeilijker was nu het geloof in Hem als de Heiland van Israël gemaakt, des te scherper en dringender de beslissing tussen de beide standpunten, om of een zondaar in Hem te zien, die de dood waardig was, of een mens, die op God gelijkvormige wijze leven in de wereld werkt, niet gebonden door de grenzen, die de wet van de Sabbat stelde.

Jezus genas zonder twijfel niet alhoewel, maar omdat het Sabbat was. Er was geen periculum in mora; Hij zou zeker de zieke op de volgende dagen in dezelfde toestand hebben aangetroffen. Die bedoeling leren wij uit het vervolg kennen: Christus genas op Sabbat om Zich als Heer van de Sabbat voor te stellen, ten einde aanleiding te verkrijgen tot de volgende rede, waarin Hij een plechtige belijdenis van Zijn Godheid aflegde.

Jezus' bevel om het bed op te heffen en weg te gaan komt voor als een ingrijpen in de bestaande gewoonte, niet als een overtreding van de wet. De bijgelovige manier, waarop de Sabbatswet door de Joden werd opgevat, kon zo'n positieve aanval op de heersende gewoonte nodig maken.

Wilt u gezond worden? Zo vraagt de Heere niet alleen aan die man, maar ook, in geestelijke zin, aan u en mij en aan alle mensen, die in de wereld en onder het gehoor van Zijn woord komen. De vraag schijnt vreemd. Wie zou niet gezond willen worden? Maar men vergist zich en de vraag was nodig, zeer nodig. Men kan aan een gegeven toestand zo gewoon zijn geworden, dat men er niet meer uit geholpen zijn wil en er een grote kracht en moed voor vereist wordt om het tegendeel te willen; zelfs een kwaal, een ziekte kan ons door langdurigheid van tijd tot een tweede natuur worden. Daarom moet de 38-jarige zieke het uitspreken, of er na al die jaren van ziekte nog een begeerte tot genezing was overgebleven; want geen onverschilligheid voegt, waar God bereid is Zijn gaven uit te delen. God drenkt alleen de dorstigen en voedt alleen de hongerigen, niet de verzadigden of die geen dorst of honger hebben naar Zijn water, naar Zijn brood. De zieke vat de vraag van de Heere niet op in een gelovigen zin, zodat hij er een voornemen van de Heere in zag om hem te helpen; nee, hij kende de Heere niet en vatte de vraag dus op in zo'n zin alsof de Heere de voortduring van zijn ziekte wijt aan zijn onwil om gebruik te maken van het middel, dat hem in het badwater gegeven was. Maar hij zei er eigenlijk - duidelijk genoeg mee, dat hij graag gezond wilde worden, als er maar mogelijkheid voor was. Dit was voor de Heere genoeg en meteen volgde een koninklijk woord, zoals de Heere alleen kan spreken.

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. De zieke begreep eigenlijk de bedoeling van de vraag niet, maar nam die op als deed de Vrager onderzoek naar zijn lang vergeefs liggen in de zaal van het badwater. Hij antwoordde Hem: Heere! (John 4:15, John 4:19) ik heb geen mens om mij haastig te werpen in het badwater, wanneer het water beroerd wordt, terwijl toch bij dit waterhet er vooral op aankomt dat men het korte ogenblik van opborrelen waarneemt en terwijl ik kom, omdat ik aan mijzelf overgelaten mij slechts langzaam kan voortbewegen, daalt een ander van de overige zieken voor mij neer en neemt de genezende kracht van het water weg, zodat er voor mij wel geen hoop is.

Jezus komt hier voor als plotseling uit een incognito te voorschijn tredende. Wat een onderscheid tussen dit optreden zonder alle opzien en Zijn intreden in de tempel op het eerste paasfeest (John 2:13 v. ). Hier is Hij niet als Messias, maar als eenvoudig feestgenoot.

Onder de vele zieken, die aan de gezondheidsbron Bethesda bij Jeruzalem op hun genezing hoopten, vond Jezus een van wie Hij erkende dat hij langer dan anderen had geleden. Omdat wij niet mogen aannemen dat de evangelist de opmerking, dat hij sinds 38 jaren ziek geweest was, als een niets betekenende mededeling er had bijgevoegd, ligt het vermoeden voor de hand dat de Heere in deze 38 jarige ziekte de toestand heeft gezien van een volk, dat in de woestijn wegstierf. Toen namelijk Israël bij Kades-Barnea in het tweede jaar van de tocht door de woestijn van de Heere afviel, had het gezicht van de doods over het gehele opgewassen geslacht ongeveer 38 jaren geduurd 19:22). Zo kan wel de man, die wegens zijn zonde met een 38-jarige ziekte geslagen was, aan wie Bethesda's bron geen genezing aanbrengt, voor een aftekening van die straf worden gehouden, die eens over het gehele volk besloten was. Wanneer wij nu daarbij aannemen dat Israël uit de ban van die afval nog nooit was uitgekomen, kon deze zieke in de ogen van Jezus voorkomen als de vertegenwoordiger van het gehele tegenwoordige Israël. Daarmee hebben wij tevens de reden, waarom de Heere, hoewel Hij niet naar Jeruzalem is gekomen om tekenen te doen, dezen zieke niet in zijn ellende kon laten liggen, maar hem zonder verdere inleiding en voorwaarde moest genezen.

Jezus schijnt die plaats te hebben gezocht en een zieke, die zich daar bevond, te hebben willen genezen; deze indruk maakt ten minste het verhaal. Nu is hij, tot wie Jezus Zich wendt, onder hen degene, die reeds om de lange duur van zijn ziekte voor anderen geschikt was het medelijden op te wekken. Daarbij komt vervolgens de hulpeloze verlatenheid van de zieke als beweegreden tot Zijn besluit. Het getuigenis, dat de Heere met Zijn genezing van Zich aflegt, was voor allen, die de genezene zagen, gemakkelijk te begrijpen. Dat in Hem de macht van een nieuw leven, krachtig om te zegenen, gegeven was, een leven, dat Hij ongevraagd aanbood, dit kon en moest men daaruit erkennen. Zo was deze genezing een vraag aan Jeruzalem; dezelfde vraag, die Hij tot de zieke richtte: "wilt u gezond worden" ging het gehele volk aan. Het is een nieuwe poging, die Jezus doet, alleen moet de mogelijkheid van het geloof in die mate moeilijker worden als vroeger geloof geweigerd was. Vroeger kwam Hij, aangewezen als Zoon van de Vader door de laatste en grootste profeet, met verkondiging van Zichzelf en met rijke openbaring van Zijn wondermacht tot Zijn tempel; nu moet Israël in de eenvoudigen feestreiziger, die Hij van nu aan ook voor Jeruzalem blijft, geloven, een feestgenoot, die, door medelijden bewogen, die ne zieke geneest, maar Zich door niets anders openbaart. Die genezing volbrengt Hij, zoals wij later zullen horen, op de sabbat; dit moet leren dat Hij een Heer van de sabbat, zowel als van de tempel is. Hoe aanstotelijker Jezus daardoor moest worden, dat Hij Zich scheen te vergrijpen aan de grondwet van de inrichting van de gemeente van God, des te moeilijker was nu het geloof in Hem als de Heiland van Israël gemaakt, des te scherper en dringender de beslissing tussen de beide standpunten, om of een zondaar in Hem te zien, die de dood waardig was, of een mens, die op God gelijkvormige wijze leven in de wereld werkt, niet gebonden door de grenzen, die de wet van de Sabbat stelde.

Jezus genas zonder twijfel niet alhoewel, maar omdat het Sabbat was. Er was geen periculum in mora; Hij zou zeker de zieke op de volgende dagen in dezelfde toestand hebben aangetroffen. Die bedoeling leren wij uit het vervolg kennen: Christus genas op Sabbat om Zich als Heer van de Sabbat voor te stellen, ten einde aanleiding te verkrijgen tot de volgende rede, waarin Hij een plechtige belijdenis van Zijn Godheid aflegde.

Jezus' bevel om het bed op te heffen en weg te gaan komt voor als een ingrijpen in de bestaande gewoonte, niet als een overtreding van de wet. De bijgelovige manier, waarop de Sabbatswet door de Joden werd opgevat, kon zo'n positieve aanval op de heersende gewoonte nodig maken.

Wilt u gezond worden? Zo vraagt de Heere niet alleen aan die man, maar ook, in geestelijke zin, aan u en mij en aan alle mensen, die in de wereld en onder het gehoor van Zijn woord komen. De vraag schijnt vreemd. Wie zou niet gezond willen worden? Maar men vergist zich en de vraag was nodig, zeer nodig. Men kan aan een gegeven toestand zo gewoon zijn geworden, dat men er niet meer uit geholpen zijn wil en er een grote kracht en moed voor vereist wordt om het tegendeel te willen; zelfs een kwaal, een ziekte kan ons door langdurigheid van tijd tot een tweede natuur worden. Daarom moet de 38-jarige zieke het uitspreken, of er na al die jaren van ziekte nog een begeerte tot genezing was overgebleven; want geen onverschilligheid voegt, waar God bereid is Zijn gaven uit te delen. God drenkt alleen de dorstigen en voedt alleen de hongerigen, niet de verzadigden of die geen dorst of honger hebben naar Zijn water, naar Zijn brood. De zieke vat de vraag van de Heere niet op in een gelovigen zin, zodat hij er een voornemen van de Heere in zag om hem te helpen; nee, hij kende de Heere niet en vatte de vraag dus op in zo'n zin alsof de Heere de voortduring van zijn ziekte wijt aan zijn onwil om gebruik te maken van het middel, dat hem in het badwater gegeven was. Maar hij zei er eigenlijk - duidelijk genoeg mee, dat hij graag gezond wilde worden, als er maar mogelijkheid voor was. Dit was voor de Heere genoeg en meteen volgde een koninklijk woord, zoals de Heere alleen kan spreken.

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. Jezus zei tot hem, evenals later tot de verlamde te Kapernam (Matthew 9:5): Sta op, neem uw beddeken op, waarop u heeft gelegen en wandel.

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. Jezus zei tot hem, evenals later tot de verlamde te Kapernam (Matthew 9:5): Sta op, neem uw beddeken op, waarop u heeft gelegen en wandel.

return to 'Top of Page'

Vers 9

9. En meteen werd de mens, die dat woord geloofde en zich in gehoorzaamheid daaraan oprichtte, gezond en nam, evenals iemand die opeens weer het gebruik van zijn leden heeft terug ontvangen, zijn beddeken op en wandelde. En het was, zoals wij om het volgende hier moeten vermelden, sabbat op die dag.

Met de vraag, vroeger aan de zieke gedaan, heeft de Heere diens gedachten willen afleiden van het middel, waarop die tot hiertoe uitsluitend gericht waren en Hij heeft hem willen laten denken over een andere Helper, als sprak Hij tot hem: zie niet op dat badwater, maar op Hem, wiens beeld dit is; die zal u van uw gebrek gezond maken. Men zal daarom nog niet mogen aannemen dat deze van Hem verwacht heeft, Hij zou Zich aanbieden tot de dienst, die niemand hem had bewezen en hem in het water willen laten aflaten, als de eerstvolgende keer het water weer bewogen zou worden. Integendeel heeft de zieke door eigen belijdenis van zijn hulpeloze toestand, waaraan hij geen dergelijke bede tot Jezus voegt, zich vatbaar gemaakt voor het geloof aan het woord van bevel en van belofte, dat hier tot hem komt, terwijl hij daarmee uitspreekt dat hij van het badwater eigenlijk reeds heeft afgezien en bereid was een andere hulp, zoals die geschikt voor hem was, graag aan te nemen.

Deze stoffelijke genezing is een getrouw beeld van de geestelijke, die dezelfde Verlosser ons aanbiedt. Sinds twintig, dertig, veertig jaren helaas, zover onze herinnering reikt, lijden misschien ook wij nog aan een verborgen en onophoudelijke kwelling, die aan ons geweten knaagt; dat smartgevoel door de zonde verwekt, vernieuwt zich en neemt toe met elke dag. Vergeefs vragen wij de vergetelheid verlichting voor al deze gedachten; de wroeging houdt haar prooi vast en keert immer terug om ons hart te kwellen. Welnu op dit ogenblik ligt de Bijbel voor ons geopend en vraagt ons vanwege Jezus: "Wilt u gezond worden? Gezond, en dat niet morgen, niet over een maand, over een jaar, maar meteen, ogenblikkelijk en volkomen, zodat uw schreeuwende zonden zwijgen, uw somberste herinneringen uitgewist zijn zullen en uw geweten wit als sneeuw zijn zal? Spreukenek, wilt u zonder verwijl en volkomen genezen worden? Zie dan op Jezus, wiens bloed van alle zonden reinigt, op het Lam van God, dat de zonden van de wereld wegneemt en u zult gereinigd, van uw last verlost zijn? Vreest u, ofschoon voor het verleden gerustgesteld, nog voor het toekomende, de vergiftige beten van de verleidende slang, die u in haar strikken probeert te lokken? Wilt u niet alleen naar het geweten, maar ook naar de ziel gezond gemaakt zijn, zodat u gehard wordt tegen het kwaad en gesterkt tot het goede? Zie op Jezus, die Zijn geest u geven zal om uw hart te vernieuwen en te heiligen! Beeft u, ofschoon tot kalmte gekomen, bij de aanblik op het verleden en op uw aardse toekomst, nog bij de gedachte aan de zeker en met spoed naderende dood? Zou u zelf van de dood genezen willen zijn? Zie op Jezus; Hij geeft leven aan wie Hij wil; zo spreekt Hij zelf. Overweeg dit woord wel: het "leven, dat u begeert, Hij geeft het u. " Hij leent het u niet om het u later weer te ontnemen, Hij geeft het u voor altijd, Hij verkoopt het u niet, zodat u bang zou moeten zijn het niet af te kunnen lossen. Hij geeft het u zonder enige prijs: Hij verleent het u niet als een leven van een zwakke, zieke, beperkte, maar geeft het u als van een krachtvolle, heilige, eeuwige aard. In n woord, Hij geeft u dat tweede leven zo volledig als Hij u het bestaan, dat u nu reeds geniet, volledig schenkt. Maar, vraagt misschien nog iemand, wie verzekert mij dat deze belofte getrouw is en dat werd zij ook al aan anderen vervuld, ik mij haar toeëigenen mag? Waaraan zal ik herkennen, dat Jezus mij genezen heeft? Ik antwoord: De zieke van Bethesda herkende zijn genezing hieraan, dat hij, zodra Jezus gesproken had, zijn beddeken opnam en wandelde. Dit middel om zich te overtuigen, dat hij gezond geworden was, was eenvoudig en gemakkelijk, dat, hetwelk u overtuigen kan, of u geloof heeft en of u, bij gevolg, behouden bent, is even eenvoudig en gemakkelijk. Als u door Jezus genezen bent moeten blijdschap en dankbaarheid u in zo'n mate vervullen, dat het u nu mogelijk wezen moet, om, door de Geest gesterkt, op te staan en in heiligheid te wandelen. De Christelijke wandel, ziedaar het onmiskenbaar teken van de genezing van de Christen. Maar, dit moet u niet in de waan brengen dat uw wandel in heiligheid de voorwaarde voor uw behoudenis is, uw genezing; nee, hij is daarvan het teken en niets meer. Jezus zei niet tot de zieke: "Als u wandelt zal Ik u genezen", maar Jezus heeft hem eerst gezond gemaakt en de zieke kon toen opstaan en wandelen. Zo ook zegt de Heere tot u niet: "wees heilig en Ik zal u zaligen; " maar: "van nu aan maak Ik u zalig, wees in het vervolg heilig; ik geef u nu krachten, gebruik die voortaan; Ik schenk u de gezondheid, sta op en wandel, wandel niet omdat u gezond gemaakt bent; heilig u, niet om vergeving te verlangen, maar omdat Ik u vergeving geschonken heb en daaraan zult u weten dat u zaligheid is geschied, wanneer u als een van Mijn uitverkorenen leeft!"

Evenals vele anderen, wachtte de zieke man totdat er een wonder zou gebeuren, een teken zou worden gegeven. Treurig staarde hij op het badwater, maar geen engel kwam, ten minste niet voor hem; en toch, menend dat dit zijn enige kans was, bleef hij wachten, niet wetend dat er Een in zijn nabijheid was, wiens woord hem in een oogwenk kon genezen. Velen verkeren in hetzelfde geval, zij wachten op een buitengewone aandoening, een merkwaardige indruk, een hemels gezicht; zij wachten tevergeefs. Gesteld dat, in enkele gevallen, buitengewone tekens gezien worden, deze zijn evenwel zeldzaam en niemand heeft het recht ze voor zichzelf te verwachten; vooral niemand, die zijn machteloosheid voelt om van de beroering van het water gebruik te maken, zelfs al had die plaats. Het is een treurige gedachte, dat tienduizenden ook nu wachten bij het gebruik van middelen, instellingen, geloften, voornemens en reeds onheugelijke tijden gewacht hebben, maar tevergeefs, geheel tevergeefs. Ondertussen vergeten deze arme zielen de tegenwoordige Zaligmaker, die hen toeroept om op Hem te zien en behouden te worden. Hij zou ze meteen kunnen genezen, maar zij wilden liever wachten op een engel en een wonder. Op Hem te vertrouwen is de zekere weg tot elke zegen en Hij is het meest onvoorwaardelijk vertrouwen waard; maar het ongeloof maakt, dat men de koude voorhoven van Bethesda boven Zijn van liefde brandende borst verkiest.

Wat dicht op een gepreste drom, Die aan Bethesdaas waterkom, In wonderbaar dooreen gemengel Met luistrend oor en star gezicht, In stille hoop te wachten ligt Naar `t vleugelkleppen van dien Engel, Die aan den opgeroerden vloed De kracht van heling schenken moet!

Gaat, haast u, kranken! plompt uw len In dezen wel van zalighen, Bij dat weldadig stroombewegen. Geen ogenblik, of `t hulpgetij' Is voor die achterbleef voorbij. En `t dode nat verliest dien zegen. Grijpt de aangeboden redding aan, En dringt om andren voor te gaan!

Ach! deez die onbeweeglijk lag, Heeft door geheel den bangen dag, De stond gezien der stroomberoering, Doch, ondanks elken boezemzucht Zijn opgevatte hoop ontvlucht, Met altijd bittre zielsvervoering, De kracht van heling zien ontstaan, Doch telkens wer te niet zien gaan.

Helaas! de droeve had geen kracht, Geen vriendenhulp, hem toegebracht, Om in die badvont af te dalen! Een ander kwam hem telkens voor, En stelde steeds zijn hoop te loor; Tot Jezus oog hem mocht bestralen, Die (daar Hij `t spraakloos zuchtje hoort). Hem heelde met een enkel woord.

Had ieder voor dien zieke hoop, Die hier om `t wasbad zat of kroop, Dien Arts, dien Heiland mogen kennen; Hoe had men ze allen als om strijd, In zulk een wonderkracht verblijd, Naar Hem alleen om heil zien rennen, En van Zijn Godlijke oppermacht (Geen Englen meer) hun lot verwacht.

Maar neen, gewoonte, voorbeeld, leer, Drukte alle zielsverheffing neer, En doet ze op `t zichtbre slechts vertrouwen. Zij hopen slechts van d' Engel baat; Van `t vocht, waardoor zijn vleugel waadt. Van `t geen ze of tasten of aanschouwen. Schoon groter Helper om hen treedt, Dien `t Englendom Zijn God beleed.

Bethesdaas kom verloor heur kracht, Geen Engel meer, geen hemelmacht, Die ze aan heur plas scheen mee te delen, Daalt af in `t altijd sluimrend vocht. Maar Hij die aarde en hemel wrocht Is machtig alle leed te helen, Hij, de Almacht-zelf, is t' allen stond De Heilbron voor ons aller wond.

Die waskom was wat godsdienst is, In schone vormgestaltenis, Maar zonder `t innerlijke leven. Zij, die van Hemelgeest bezield, Nooit langer helingskracht behield Dan haar Zijn adem door blijft zweven! Maar zolang levenswaatren schenkt Aan dien zij uit haar boezem drenkt.

Doch menig die deez waarheid weet, En `t nietig kent van `t ledig kleed, Doch met den lamme, hulpeloze, In `t aanzien van het bad verstijfd, Aan `s waters boorden roerloos blijft, Van `t slijk en oeverzand bedrogen, En dag aan dag, en jaar aan jaar, Vervloten ziet in `t zielsgevaar!

Zijn oor ontwaart het vlerkgezuis; Zijn oog verneemt het stroomgebruis; Het uur, het tijdstip, is verschenen, Dat kranken hun genezing biedt: Maar ach, dat helinguur vervliet; Ja, zelfs de hoop, de lust, vliegt henen, En zwakgelovig, ziek van wil, En macht- en werkloos, ligt men stil.

Nog slaat ge, o Heiland, in gen Ons met dezelfde liefde g Als toen Ge `t woord hebt uitgesproken, Dat lijd'ren hun herstelling bracht. Nog heeft Uw naam dezelfde kracht Waar `t sterkste juk door wordt verbroken, O, zij die liefde en macht getoogd, En red - Gij, die `t alleen vermoogt.