Luke 2 - Dächsel Bijbelverklaring - Bible Commentaries

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, LUKAS 2

Luke 2:1

CHRISTUS' GEBOORTE, BESNIJDENIS, VOORSTELLING EN GESPREK IN DE TEMPEL

V. Luke 2:1-Luke 2:20. Terwijl van Johannes de geschiedenis van zijn geboorte slechts kort wordt meegedeeld en zo op de achtergrond treedt bij de uitvoerig medegedeelde gebeurtenissen op de dag van de besnijdenis van het kind, treedt daarentegen bij Jezus de geschiedenis van Zijn geboorte meteen zo sterk op de voorgrond dat daarna de mededeling van de besnijdenis met weinig woorden wordt afgedaan en deze meteen door een veel gewichtigere gebeurtenis, de voorstelling van het kind in de tempel, wordt gevolgd. Wat ons nu hier wordt verteld van de geboorte van het kind Jezus bevat drie delen: 1) de geschiedkundige en geografische omstandigheden waaronder de geboorte plaats heeft (Luke 2:1-Luke 2:7); 2) het bezingen van deze geboorte door de hemelse legerscharen, nadat vooraf op aarde een kleine en geringe menigte van mensenkinderen met de grote gebeurtenis is bekend gemaakt en tot nader onderzoek daarvan is opgeroepen. (Luke 2:8-Luke 2:14); 3) hoe de zo begenadigden zich verblijden als zij zien wat gebeurd is en de Heere hen heeft bekend gemaakt en hoe zij het woord verbreiden, dat hen van het kind gezegd werd. (Luke 2:15-Luke 2:20).

EVANGELIE OP KERSTDAG

In de oude Oosterse kerk werd, zoals in het voorwoord bij Matthew 2:1 v. gezegd is, op het Epifaniënfeest, dat op 6 Januari gevierd werd, ook het Kerstfeest gehouden. Daarin lag niet alleen wat de naam, maar ook wat de datum betreft een diepe zin. Feest van de verschijning of openbaring was toch inderdaad ook het Kerstfeest (vgl. Titus 2:11; Titus 3:4, 1 Timothy 3:16). Is de eerste mens op de zesde dag van het eerste jaar van de wereld door God geschapen, waarom zou men niet op de gedachte komen ook de geboortedag van de tweede Adam op de zesde dag van ieder nieuw jaar naar rekening te plaatsen, omdat Hij immers onder Romeinse scepter het licht van de wereld heeft gezien? Intussen, evenals van de westerse kerk vooral de dogmatische richting uitging, waardoor de leer van een verderf, dat alle mensen sinds de geboorte aankleeft en van een noodzakelijke bekering en heiligmaking tot bevrijding van dit verderf, ontwikkeld werd en zoals in verband daarmee in de Westerse kerk de kinderdoop zich pas meer algemeen verbreidde, zo ging ook van de Westerse kerk het feest uit dat op de heiliging der menselijke natuur, van haar eerste kiemen af, door de deelneming aan een goddelijk leven betrekking had, het eigenlijk zogenaamde Christusfeest of het heilige Kerstfeest. Als een met algemene deelneming - en wel op 25 Dec. gevierd feest - komt het al voor onder de bisschop Liberius, ongeveer in het midden van de 4de eeuw. Maar hoe, zo vraagt men, kwam de Roomse kerk juist op die datum van de 25ste December? Vaak is de mening verdedigd dat het vieren van het Kerstfeest op die dag te Rome welgevallig was, omdat men daarmee ten doel had een tegenwicht te geven aan een heidens feest dat daar op die dag zeer uitgelaten werd gevierd. De veronderstelling van zo'n doel strijdt echter met de geest van de oude kerk, ook stond voor de Roomse kerk de datum van Christus' geboorte al vast nog voordat men aan het vieren van Zijn geboortedag dacht. Bovendien is het de vraag of in die Romeinse kalender van de vierde eeuw, waarop men bovengenoemde mening grondt, het bijschrift, dat daar bij 25 Dec. gevonden wordt: Natalis invicti, juist met solis aanvult, zoals men dat doet en men niet in plaats daarvan Constantini moet lezen, omdat de 25ste December inderdaad voor keizer Constantinus een belangrijke dag voor zijn heersersmacht geweest is. Zonder twijfel moet men voor de bepaling van Christus' geboorte op 25 Dec. teruggaan tot de profetie in Haggai 2:11, Daar is tot drie keer toe (Luke 2:11, Luke 2:19, Luke 2:21) bijzonder gewicht gehecht aan de 24ste dag van de 9e maand. Volgens de nauwe betrekking waarin het profetische woord van het leggen van de grondsteen van de tempels tot het lichaam van Christus als van de geestelijke tempel staat (John 2:21), lag het voor de kerk voor de hand hier een profetie te vinden van de geboortedag van de Heere, zoals dan ook, zoals boven is opgemerkt, naar alle waarschijnlijkheid het jaar waarin Herodes de Grote de herstelling van de tempel van Zerubbabel begon, het geboortejaar van de maagd Maria is. Men rekende dus voor de geboorte van Christus de nacht van de 24ste op de 25ste van de 9de maand van het Joodse kerkelijke jaar van Kislev) en verkreeg zo ook een betrekking tot het feest van het nieuwe altaar, dat in het jaar 165 voor Christus onder Judas Makkabes van 25 Kislev af acht dagen gevierd werd (1 Makk. 4:52), terwijl de dag van de besnijdenis van Christus op de 8ste dag na de geboorte nog eveneens tot het Kerstfeest behoort. Ook een Joodse traditie zegt dat de Messias in de maand Kislev moet worden geboren en hoewel nu deze maand niet geheel en al met onze December overeenkomt, dan is dat toch geen reden om tegen de gewone rekening verdere bezwaren te maken; integendeel heeft de Oude Oosterse kerk al haar twaalf heilige nachten van 25 Dec. tot 6 Januari gehad en dus eigenlijk op dezelfde manier gerekend.

return to 'Top of Page'

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, LUKAS 2

Luke 2:1

CHRISTUS' GEBOORTE, BESNIJDENIS, VOORSTELLING EN GESPREK IN DE TEMPEL

V. Luke 2:1-Luke 2:20. Terwijl van Johannes de geschiedenis van zijn geboorte slechts kort wordt meegedeeld en zo op de achtergrond treedt bij de uitvoerig medegedeelde gebeurtenissen op de dag van de besnijdenis van het kind, treedt daarentegen bij Jezus de geschiedenis van Zijn geboorte meteen zo sterk op de voorgrond dat daarna de mededeling van de besnijdenis met weinig woorden wordt afgedaan en deze meteen door een veel gewichtigere gebeurtenis, de voorstelling van het kind in de tempel, wordt gevolgd. Wat ons nu hier wordt verteld van de geboorte van het kind Jezus bevat drie delen: 1) de geschiedkundige en geografische omstandigheden waaronder de geboorte plaats heeft (Luke 2:1-Luke 2:7); 2) het bezingen van deze geboorte door de hemelse legerscharen, nadat vooraf op aarde een kleine en geringe menigte van mensenkinderen met de grote gebeurtenis is bekend gemaakt en tot nader onderzoek daarvan is opgeroepen. (Luke 2:8-Luke 2:14); 3) hoe de zo begenadigden zich verblijden als zij zien wat gebeurd is en de Heere hen heeft bekend gemaakt en hoe zij het woord verbreiden, dat hen van het kind gezegd werd. (Luke 2:15-Luke 2:20).

EVANGELIE OP KERSTDAG

In de oude Oosterse kerk werd, zoals in het voorwoord bij Matthew 2:1 v. gezegd is, op het Epifaniënfeest, dat op 6 Januari gevierd werd, ook het Kerstfeest gehouden. Daarin lag niet alleen wat de naam, maar ook wat de datum betreft een diepe zin. Feest van de verschijning of openbaring was toch inderdaad ook het Kerstfeest (vgl. Titus 2:11; Titus 3:4, 1 Timothy 3:16). Is de eerste mens op de zesde dag van het eerste jaar van de wereld door God geschapen, waarom zou men niet op de gedachte komen ook de geboortedag van de tweede Adam op de zesde dag van ieder nieuw jaar naar rekening te plaatsen, omdat Hij immers onder Romeinse scepter het licht van de wereld heeft gezien? Intussen, evenals van de westerse kerk vooral de dogmatische richting uitging, waardoor de leer van een verderf, dat alle mensen sinds de geboorte aankleeft en van een noodzakelijke bekering en heiligmaking tot bevrijding van dit verderf, ontwikkeld werd en zoals in verband daarmee in de Westerse kerk de kinderdoop zich pas meer algemeen verbreidde, zo ging ook van de Westerse kerk het feest uit dat op de heiliging der menselijke natuur, van haar eerste kiemen af, door de deelneming aan een goddelijk leven betrekking had, het eigenlijk zogenaamde Christusfeest of het heilige Kerstfeest. Als een met algemene deelneming - en wel op 25 Dec. gevierd feest - komt het al voor onder de bisschop Liberius, ongeveer in het midden van de 4de eeuw. Maar hoe, zo vraagt men, kwam de Roomse kerk juist op die datum van de 25ste December? Vaak is de mening verdedigd dat het vieren van het Kerstfeest op die dag te Rome welgevallig was, omdat men daarmee ten doel had een tegenwicht te geven aan een heidens feest dat daar op die dag zeer uitgelaten werd gevierd. De veronderstelling van zo'n doel strijdt echter met de geest van de oude kerk, ook stond voor de Roomse kerk de datum van Christus' geboorte al vast nog voordat men aan het vieren van Zijn geboortedag dacht. Bovendien is het de vraag of in die Romeinse kalender van de vierde eeuw, waarop men bovengenoemde mening grondt, het bijschrift, dat daar bij 25 Dec. gevonden wordt: Natalis invicti, juist met solis aanvult, zoals men dat doet en men niet in plaats daarvan Constantini moet lezen, omdat de 25ste December inderdaad voor keizer Constantinus een belangrijke dag voor zijn heersersmacht geweest is. Zonder twijfel moet men voor de bepaling van Christus' geboorte op 25 Dec. teruggaan tot de profetie in Haggai 2:11, Daar is tot drie keer toe (Luke 2:11, Luke 2:19, Luke 2:21) bijzonder gewicht gehecht aan de 24ste dag van de 9e maand. Volgens de nauwe betrekking waarin het profetische woord van het leggen van de grondsteen van de tempels tot het lichaam van Christus als van de geestelijke tempel staat (John 2:21), lag het voor de kerk voor de hand hier een profetie te vinden van de geboortedag van de Heere, zoals dan ook, zoals boven is opgemerkt, naar alle waarschijnlijkheid het jaar waarin Herodes de Grote de herstelling van de tempel van Zerubbabel begon, het geboortejaar van de maagd Maria is. Men rekende dus voor de geboorte van Christus de nacht van de 24ste op de 25ste van de 9de maand van het Joodse kerkelijke jaar van Kislev) en verkreeg zo ook een betrekking tot het feest van het nieuwe altaar, dat in het jaar 165 voor Christus onder Judas Makkabes van 25 Kislev af acht dagen gevierd werd (1 Makk. 4:52), terwijl de dag van de besnijdenis van Christus op de 8ste dag na de geboorte nog eveneens tot het Kerstfeest behoort. Ook een Joodse traditie zegt dat de Messias in de maand Kislev moet worden geboren en hoewel nu deze maand niet geheel en al met onze December overeenkomt, dan is dat toch geen reden om tegen de gewone rekening verdere bezwaren te maken; integendeel heeft de Oude Oosterse kerk al haar twaalf heilige nachten van 25 Dec. tot 6 Januari gehad en dus eigenlijk op dezelfde manier gerekend.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. En het gebeurde in die dagen, niet lang nadat Johannes geboren was (Luke 1:57, ), nog in het jaar 5 v. Chr. , dat er een gebod uitging van de Romeinse keizer Augustus, onder wiens opperheerschappij toen ook hetJoodse land met zijn koning Herodes de Grote stond (Matthew 2:1), dat de gehele wereld, al het aan Rome afhankelijke land, beschreven zou worden, opgetekend ten behoeve van een nieuwe regeling van de belastingen.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. En het gebeurde in die dagen, niet lang nadat Johannes geboren was (Luke 1:57, ), nog in het jaar 5 v. Chr. , dat er een gebod uitging van de Romeinse keizer Augustus, onder wiens opperheerschappij toen ook hetJoodse land met zijn koning Herodes de Grote stond (Matthew 2:1), dat de gehele wereld, al het aan Rome afhankelijke land, beschreven zou worden, opgetekend ten behoeve van een nieuwe regeling van de belastingen.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Deze optekening was de eerste die in Palestina door een vreemde macht is gehouden, zodat nu duidelijk de tijd daar was waarvan de voorspelling in Genesis 49:10 spreekt. De beschrijving gebeurde, wat de werkelijke volvoering door eigenlijke heffing van belasting aangaat, ongeveer 11 jaar later, namelijk toen Cyrenius over Syrië stadhouder was en het voornaamste land van Palestina, Judea, tot een directe Romeinse provincie was geworden (Acts 5:37). Nu was het nog maar alleen om de eerste voorbereidingen te doen, om rangschikking van de personen naar stand en vermogen.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Deze optekening was de eerste die in Palestina door een vreemde macht is gehouden, zodat nu duidelijk de tijd daar was waarvan de voorspelling in Genesis 49:10 spreekt. De beschrijving gebeurde, wat de werkelijke volvoering door eigenlijke heffing van belasting aangaat, ongeveer 11 jaar later, namelijk toen Cyrenius over Syrië stadhouder was en het voornaamste land van Palestina, Judea, tot een directe Romeinse provincie was geworden (Acts 5:37). Nu was het nog maar alleen om de eerste voorbereidingen te doen, om rangschikking van de personen naar stand en vermogen.

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. En zij gingen allen om beschreven te worden, een ieder naar zijn eigen stad, waartoe hij naar zijn afkomst behoorde. Die eerste beschrijving toch had niet plaats opRomeinse manier naar de wettige woonplaats, maar overeenkomstig de toestanden van het volk volgens de Joodse indeling in stammen en families.

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. En zij gingen allen om beschreven te worden, een ieder naar zijn eigen stad, waartoe hij naar zijn afkomst behoorde. Die eerste beschrijving toch had niet plaats opRomeinse manier naar de wettige woonplaats, maar overeenkomstig de toestanden van het volk volgens de Joodse indeling in stammen en families.

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. En Jozef ging ook van Galilea, het noordelijk landschap van Palestina (Matthew 4:25), uit de stad Nazareth, waar hij woonde (Luke 1:26 v. ) naar Judea, het zuidelijke landschap, a)tot de stad van David, die Bethlehem genoemd wordt (1 Samuel 16:1, ; 1 Samuel 17:12. Ruth 4:18, ), omdat hij, zowel voor zijn persoon (Matthew 1:1, ), als in zijn eigenschap als man van Maria (Luke 3:23, ) uit het geslacht van David was. a) Micah 5:1. John 7:42.

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. En Jozef ging ook van Galilea, het noordelijk landschap van Palestina (Matthew 4:25), uit de stad Nazareth, waar hij woonde (Luke 1:26 v. ) naar Judea, het zuidelijke landschap, a)tot de stad van David, die Bethlehem genoemd wordt (1 Samuel 16:1, ; 1 Samuel 17:12. Ruth 4:18, ), omdat hij, zowel voor zijn persoon (Matthew 1:1, ), als in zijn eigenschap als man van Maria (Luke 3:23, ) uit het geslacht van David was. a) Micah 5:1. John 7:42.

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. Om beschreven te worden met Maria, zijn ondertrouwde vrouw, die hij wel in huis had genomen maar met wie hij nog niet in huwelijksgemeenschap had geleefd (Matthew 1:24, Matthew 1:25) en die als nakomeling van David (Luke 1:32, Luke 1:69) toch ook in de registers moest worden ingeschreven. Zij had dit wel door haar man kunnen laten doen, maar zij, die bevrucht was uit de Heilige Geest (Hoofdstuk . 1:35. Matthew 1:20), trok vrijwillig mee; zij voelde juist omwille van het kind, dat zij onder het hart droeg en dat Jozef niet toebehoorde, zich genoopt de reis mee te maken; want juist dit kind was de drager van alle beloften die aan het huis van David waren geschonken (Luke 1:32 v. Micah 5:1).

Naar menselijke beschouwing van de zaken is het bevel van de keizer Augustus de reden waarom de moeder van de Heiland naar Bethlehem komt; maar dieper beschouwd is het Maria en de Zoon van haar lichaam, waarom dit bevel, ja deze hele beschrijving gebeurt. De keizer Augustus, die over de halve, of zoals de Romein in zijn trotsheid zei, over de hele toenmalige wereld heerste, is hier zelf slechts het werktuig van een hogeren wil, een staf in de hand van de Heere; hij doet, wat hij moet, terwijl hij denkt zijn eigen gedachten te volvoeren. Zijn hele uitgestrekte rijk moet zich in beweging stellen, van Rome tot Syrië heen moeten zijn dienaars en geweldigen werkzaam zijn, om deze kleine, schijnbaar niets betekenende gebeurtenis te dienen; want deze kleine gebeurtenis is de grootste van alle, het doel, volgens hetwelk de geschiedenis van het Romeinse volk, evenals de geschiedenis van alle volken zich beweegt, het middelpunt, waartoe God van het begin af de wegen van de mensheid leidt.

Het was God de Vader daarom te doen, Zijn Zoon, de Koning uit David's huis, dadelijk bij de geboorte met de purperen mantel te bekleden. Het is echter geen purperen mantel die mensenhanden hebben gemaakt; die zou te slecht voor Hem zijn geweest, die mocht keizer Augustus dragen. Het is integendeel een purperen mantel die de Geest van God door de hand van de profeten heeft gemaakt; het zijn de voorspellingen van Christus, die als een kleed zonder naad, uit n stuk, met de gouden draden van de belofte waren doorwerkt. Slechts n kon deze mantel dragen, Jezus uit het huis van David, want alleen in Hem werden de profetieën vervuld; de Romeinse keizer moest zelf de hand er toe lenen om Hem den mantel om te doen.

Het woord "beschrijving" kan volgens de grondtekst betekenen een lijst van de inwoners en hun bezittingen ontworpen en een belasting op grond daarvan ingevoerd. Hier schijnt aan het eerste te moeten gedacht worden, dus aan een kadasteren, aan het in een belastingboek optekenen. Op zo'n onder keizer Augustus bevolen kadastering van het Romeinse land doelen dan ook werkelijk verscheidene plaatsen bij de wereldse schrijvers. Zo bericht Suetonius dat deze keizer de senaat een statistiek overzicht over het hele rijk heeft overhandigd, hoeveel soldaten overal bij de vaandels stonden, hoeveel geld er in de schatkist was enz. , en Tacitus vertelt, dat na de dood van de keizer een door zijn eigen hand opgesteld geschrift over de toestand van de militaire krachten, van het openbaar vermogen, van de inkomsten enz. , is voorgelezen. Blijkt hieruit al het groot belang van Augustus dat hij in een nauwkeurige en tot in bijzonderheden afdalende statistiek stelde, met ontwijfelbare zekerheid, dan is er geen bijzonder bewijs voor nodig dat hij een kadastering van het hele rijk op een en dezelfde bepaalde tijd heeft voorgenomen en dat deze termijn overeenkomt met de tijd van Christus' geboorte. Er schijnt echter een achtereenvolgende opschrijving van de verschillende delen van het rijk door hem te zijn bevolen en die, welke nu op Palestina betrekking had, gebeurde door Gods leiding, juist in die tijd, toen alle tekenen al aanwezig waren dat nu de vervulling van de goddelijke beloften in Israël plaats moest hebben. Niet alleen was de scepter nu van Juda geweken, omdat een vreemde macht over het volk van God en zijn, streng genomen, ook niet meer inlandse vorst gebied voerde, maar ook de bezitter van die macht, de keizer Augustus was, zowel in zijn naam (Augustus betekent "uitbreider" namelijk van het rijk), al wat de omvang van zijn rijksgebied aangaat (van het ene einde van de toen bekende wereld tot het andere) en de aard van zijn regering (tijd van vrede na lange bloedige oorlogen), enigermate een beeld van de Koning die de Joden zou worden geschonken 9:8). Zien wij op Daniel 2:33 v. en 44 v. , dan was in de kolossus van het Romeinse wereldrijk, zoals het zich uit het Chaldeeuwse, Perzische en Griekse had ontwikkeld, het grote en verschrikkelijke beeld, dat Nebukadnezar eens in de droom zag, gereed tot de schenkels en voeten beneden en de steen die tegen zijn voeten zich zou wentelen en het zou verbrijzelen, kon nu zonder handen worden afgestoten. Zo zou onze tekst geheel duidelijk zijn en zonder alle moeilijkheden als in Luke 2:2 slechts stond: "Deze beschrijving was de eerste. " Omdat er echter staat: "Deze eerste beschrijving gebeurde toen Cyrenius over Syrië stadhouder was, ontstaat opeens een grote moeilijkheid, dat Cyrenius (met zijn Latijnse naam Quirinus) pas in het zesde jaar na Christus landvoogd van Syrië geworden is 2:20) en deze tijd toch onmogelijk door Lukas bedoeld kan zijn, want toen was Herodes de Grote al sinds meer dan 10 jaar niet meer in leven en zelfs zijn opvolger in Judea, Archelas, had in dat jaar de troon verloren, zodat diens land bij de provincie Syrië was gevoegd. Onder Cyrenius is zeker een beschrijving gehouden, het is die, welke Lukas in Acts 5:37 vermeldt en van welke Josefus (Want. XVIII 1, 2) bericht geeft. Nu heeft men wel aangewezen dat Cyrenius al in de tijd dat Quintilius Varus (dezelfde, die later in het jaar 9 na Christus de zware nederlaag in het Teutoburger woud door Herman de vorst van de Cheruskers leed), stadhouder in Syrië was (van 6-1 v. C. ), als buitengewoon gezant van de keizer, met bijzondere volmacht bekleed, in Syrië werkzaam geweest is; daarom heeft men de woorden van de Evangelist zo willen verklaren alsof er mee gezegd was: "Deze eerste beschrijving (van de beide die in het Joodse land plaats hebben gehad), gebeurde, toen Cyrenius (de eerste maal, ongeveer in het jaar 4 voor Christus) over Syrië stadhouder was. " Maar 1) was Cyrenius toen nog geen eigenlijk stadhouder, maar alleen keizerlijk commissaris en 2) zou Lukas, wanneer hij zo de eerste beschrijving onder Cyrenius van de tweede onder dezelfde naam had willen onderscheiden, toch onmogelijk het "voor de eerste maal" kunnen uitlaten. Andere uitleggers, die eveneens van de veronderstelling uitgingen dat de Evangelist met de woorden "deze eerste beschrijving" die van de andere in Acts 5:37 als van een tweede wilde onderscheiden, hebben gemeend de volgenden zin z te moeten verstaan: "en had enige jaren vroeger plaats dan de andere, die werd volbracht in de tijd, toen Cyrenius over Syrië stadhouder was. " Bij de eerste oogopslag schijnt het dan ook mogelijk de woorden van de grondtekst op deze wijze te vertalen (vgl. in Johannes 1:5: = Hij was eerder dan ik): "Deze beschrijving gebeurde eerder dan dat Cyrenius enz. Bij nauwkeuriger overweging moeten wij echter die opvatting beslist voor vals verklaren en tot de gewone vertaling terugkeren. Het is namelijk de Evangelist in het geheel niet in de gedachte de beschrijving, waarvan hij hier spreekt, als een eerste te stellen tegenover een tweede, waarop hij in de Handelingen wijst; integendeel komen beiden hem voor als een enkele. Nu in het jaar 5 voor Christus begon de voorbereiding, het bevel was er toe gegeven en met de inschrijving op de lijsten werd ook al begonnen. Voleindigd werd zij echter pas later onder het stadhouderschap van Quirinus (vgl. voor de juistheid van zo'n verklaring van het woord "gebeurde, " de gelijke onderscheiding tussen voorspelling of voorbereiding en vervulling in Acts 11:28). De zin die de Evangelist met zijn opmerking bedoelt met het oog op Acts 5:37 : "in de dagen van de beschrijving, " is zonder twijfel deze: nu voor de eerste maal werd Gods volk met het heilige land aan een wereldse beschrijving door een vreemde macht onderworpen, om het cijnsbaar te maken en geheel en al in n klasse met de overige volken van de wereld te plaatsen. In het begin van deze tijdruimte (5 voor Christus) was nog wel een zekere uitwendige schijn alsof Gods volk nog zelfstandigheid genoeg had, omdat het zijn eigen vorst had, die niet onder de onmiddellijke onderdanen van het Romeinse volk werd geteld en omdat de beschrijving gebeurde naar het richtsnoer van de eigen volksinrichting. Aan het einde van die periode (6 na Christus) was ook die schijn vervallen; de inlandse vorst Archelas was in ballingschap gezonden, het land met Syrië verenigd en de beschrijving die in Joodse vorm was begonnen, was tot een beschrijving in Romeinse vorm geworden. Aan dit einde voelde men ook wat de hele zaak had te betekenen; vandaar de opstand van Juda uit Galilea, waaraan, wat de gedachte betreft, een zeker recht ten grondslag lag, maar het menselijk eigenmachtig doorzetten van de gedachte verkeerde het recht; in groot onrecht. Daarom had de Heere in de hemel zelf meteen in het begin van de tijdruimte Zijn maatregelen getroffen, dat dadelijk bij de eerste stap die de wereldmacht deed om Zijn volk aan zich te brengen en geheel te behandelen als een tot haar behorend lid, Hij in de wereld kwam die de rechtmatige Koning was van dit volk en geroepen om de vervallen tent van David weer op te richten (Amos 9:11). Had Israël op Gods werk willen letten, dan had het zich niet met de vraag hoeven in te laten: "is het juist de keizer belasting te geven of niet?" maar zijn belasting rustig en zonder tegenspraak gegeven en in vertrouwen op de verdere leiding van de Heere het einde afgewacht. Maar dit is het ergste, dat men zo weinig lust heeft om op Gods hand te letten, die de draden van de geschiedenis, wel heimelijk en onzichtbaar, maar toch nauwkeurig overeenkomstig het woord van de profetie weeft. Men voelt zich zo vaak door Zijn leiding verlaten, terwijl Hij toch werkelijk leidt. Dat is een fout die ook in onze tegenwoordige tijd bijna doorgaans wordt bedreven, zodat men als het donker begint te worden, tast als de blinde en niet goed weet wat men denken en zich voornemen, hopen en vrezen moet, terwijl het woord van de voorspelling toch zo bepaald en nauwkeurig het uur aanwijst, dat het op het uurwerk in Gods huis is. Vanwaar, zo zou misschien het vittend, kortzichtig mensenverstand vragen, zou men toen in het land van Israël weten dat de vervallen tent van David nu weer zou worden opgericht en de beloofde Heiland en Verlosser al op weg was om te verschijnen? Dat men het kon weten, wanneer men maar wilde, dat bewijst ons later het voorbeeld van Simeon en Hanna (Luke 2:25, ); en ook de beschrijving waaraan ook het kind, nadat het nauwelijks de moederschoot had verlaten, onderworpen werd, dient tot een zeer bijzonder middel om op Hem opmerkzaam te maken. De Joodse oversten hadden al lang te voren openbare geslachtsregisters gemaakt. Josefus heeft, zoals hij in zijn levensbeschrijving vertelt, daaraan zijn eigen geslachtsregister ontleend, hier, bij de beschrijving, dienden zij tot controle over de juistheid van de opgaven, die ieder omtrent huis en geslacht, waartoe hij behoorde, voor de overheid deed. Zo werd dan ook op voldoende wijze gezien hoe het met de nakomelingen van het huis en het geslacht van David gesteld was en het is wel aan geen twijfel onderhevig dat nauwelijks iemand zo zuiver bewezen werd uit Davids bloed te zijn, als Jozef en Maria. Wanneer men maar vanwege de uitwendige nederigheid en tijdelijke armoede hun hogere adel niet had willen voorbijzien zou men snel hebben opgemerkt dat het kind, dat uit Maria was geboren, de beloofde Zoon van David was. Bij dit eerste spoor, om in de tijd van de diepste onderworpenheid van het volk van God de pas verschenen Heiland en Verlosser op te merken, kwamen veel bevestigende tekenen en boodschappen (Luke 2:17, ; Luke 2:25, ), zodat men in helemaal niet in onkunde en twijfel zou hebben hoeven te zijn, wanneer het iemand werkelijk om Gods hulp en het heil van de ziel was te doen geweest. "Wie heeft, die zal gegeven worden, opdat hij overvloedig zal hebben, maar wie niet heeft, van die zal genomen worden ook dat hij heeft, " dit woord zou ook hier bewaarheid worden. Zo stemmen wij met P. Lange overeen, wanneer bij beweert, dat Maria meer nog dan de omstandigheid dat zij in haar toestand niet voor lange tijd zonder Jozef, die haar ter verzorger en beschermer was gegeven, alleen in Nazareth kon blijven, de drang van haar hart tot meereizen naar Bethlehem bewogen heeft. "Haar ziel verlangde naar Bethlehem; deze stad was sinds korte tijd het doel van haar aardse wensen en nu is wellicht het verlangen al in haar tot rijpheid gekomen om voortaan in Bethlehem te wonen (Matthew 2:22). " Een nadenkende geest als de hare, zo merkt Oosterzee op, kon zeer goed inzien, dat het edict van de keizer Augustus een middel in de hand van de Voorzienigheid was, om de voorspelling in Micah 5:1 ten opzichte van de geboorteplaats van de Messias in letterlijke zin te vervullen.

return to 'Top of Page'

Vers 5

5. Om beschreven te worden met Maria, zijn ondertrouwde vrouw, die hij wel in huis had genomen maar met wie hij nog niet in huwelijksgemeenschap had geleefd (Matthew 1:24, Matthew 1:25) en die als nakomeling van David (Luke 1:32, Luke 1:69) toch ook in de registers moest worden ingeschreven. Zij had dit wel door haar man kunnen laten doen, maar zij, die bevrucht was uit de Heilige Geest (Hoofdstuk . 1:35. Matthew 1:20), trok vrijwillig mee; zij voelde juist omwille van het kind, dat zij onder het hart droeg en dat Jozef niet toebehoorde, zich genoopt de reis mee te maken; want juist dit kind was de drager van alle beloften die aan het huis van David waren geschonken (Luke 1:32 v. Micah 5:1).

Naar menselijke beschouwing van de zaken is het bevel van de keizer Augustus de reden waarom de moeder van de Heiland naar Bethlehem komt; maar dieper beschouwd is het Maria en de Zoon van haar lichaam, waarom dit bevel, ja deze hele beschrijving gebeurt. De keizer Augustus, die over de halve, of zoals de Romein in zijn trotsheid zei, over de hele toenmalige wereld heerste, is hier zelf slechts het werktuig van een hogeren wil, een staf in de hand van de Heere; hij doet, wat hij moet, terwijl hij denkt zijn eigen gedachten te volvoeren. Zijn hele uitgestrekte rijk moet zich in beweging stellen, van Rome tot Syrië heen moeten zijn dienaars en geweldigen werkzaam zijn, om deze kleine, schijnbaar niets betekenende gebeurtenis te dienen; want deze kleine gebeurtenis is de grootste van alle, het doel, volgens hetwelk de geschiedenis van het Romeinse volk, evenals de geschiedenis van alle volken zich beweegt, het middelpunt, waartoe God van het begin af de wegen van de mensheid leidt.

Het was God de Vader daarom te doen, Zijn Zoon, de Koning uit David's huis, dadelijk bij de geboorte met de purperen mantel te bekleden. Het is echter geen purperen mantel die mensenhanden hebben gemaakt; die zou te slecht voor Hem zijn geweest, die mocht keizer Augustus dragen. Het is integendeel een purperen mantel die de Geest van God door de hand van de profeten heeft gemaakt; het zijn de voorspellingen van Christus, die als een kleed zonder naad, uit n stuk, met de gouden draden van de belofte waren doorwerkt. Slechts n kon deze mantel dragen, Jezus uit het huis van David, want alleen in Hem werden de profetieën vervuld; de Romeinse keizer moest zelf de hand er toe lenen om Hem den mantel om te doen.

Het woord "beschrijving" kan volgens de grondtekst betekenen een lijst van de inwoners en hun bezittingen ontworpen en een belasting op grond daarvan ingevoerd. Hier schijnt aan het eerste te moeten gedacht worden, dus aan een kadasteren, aan het in een belastingboek optekenen. Op zo'n onder keizer Augustus bevolen kadastering van het Romeinse land doelen dan ook werkelijk verscheidene plaatsen bij de wereldse schrijvers. Zo bericht Suetonius dat deze keizer de senaat een statistiek overzicht over het hele rijk heeft overhandigd, hoeveel soldaten overal bij de vaandels stonden, hoeveel geld er in de schatkist was enz. , en Tacitus vertelt, dat na de dood van de keizer een door zijn eigen hand opgesteld geschrift over de toestand van de militaire krachten, van het openbaar vermogen, van de inkomsten enz. , is voorgelezen. Blijkt hieruit al het groot belang van Augustus dat hij in een nauwkeurige en tot in bijzonderheden afdalende statistiek stelde, met ontwijfelbare zekerheid, dan is er geen bijzonder bewijs voor nodig dat hij een kadastering van het hele rijk op een en dezelfde bepaalde tijd heeft voorgenomen en dat deze termijn overeenkomt met de tijd van Christus' geboorte. Er schijnt echter een achtereenvolgende opschrijving van de verschillende delen van het rijk door hem te zijn bevolen en die, welke nu op Palestina betrekking had, gebeurde door Gods leiding, juist in die tijd, toen alle tekenen al aanwezig waren dat nu de vervulling van de goddelijke beloften in Israël plaats moest hebben. Niet alleen was de scepter nu van Juda geweken, omdat een vreemde macht over het volk van God en zijn, streng genomen, ook niet meer inlandse vorst gebied voerde, maar ook de bezitter van die macht, de keizer Augustus was, zowel in zijn naam (Augustus betekent "uitbreider" namelijk van het rijk), al wat de omvang van zijn rijksgebied aangaat (van het ene einde van de toen bekende wereld tot het andere) en de aard van zijn regering (tijd van vrede na lange bloedige oorlogen), enigermate een beeld van de Koning die de Joden zou worden geschonken 9:8). Zien wij op Daniel 2:33 v. en 44 v. , dan was in de kolossus van het Romeinse wereldrijk, zoals het zich uit het Chaldeeuwse, Perzische en Griekse had ontwikkeld, het grote en verschrikkelijke beeld, dat Nebukadnezar eens in de droom zag, gereed tot de schenkels en voeten beneden en de steen die tegen zijn voeten zich zou wentelen en het zou verbrijzelen, kon nu zonder handen worden afgestoten. Zo zou onze tekst geheel duidelijk zijn en zonder alle moeilijkheden als in Luke 2:2 slechts stond: "Deze beschrijving was de eerste. " Omdat er echter staat: "Deze eerste beschrijving gebeurde toen Cyrenius over Syrië stadhouder was, ontstaat opeens een grote moeilijkheid, dat Cyrenius (met zijn Latijnse naam Quirinus) pas in het zesde jaar na Christus landvoogd van Syrië geworden is 2:20) en deze tijd toch onmogelijk door Lukas bedoeld kan zijn, want toen was Herodes de Grote al sinds meer dan 10 jaar niet meer in leven en zelfs zijn opvolger in Judea, Archelas, had in dat jaar de troon verloren, zodat diens land bij de provincie Syrië was gevoegd. Onder Cyrenius is zeker een beschrijving gehouden, het is die, welke Lukas in Acts 5:37 vermeldt en van welke Josefus (Want. XVIII 1, 2) bericht geeft. Nu heeft men wel aangewezen dat Cyrenius al in de tijd dat Quintilius Varus (dezelfde, die later in het jaar 9 na Christus de zware nederlaag in het Teutoburger woud door Herman de vorst van de Cheruskers leed), stadhouder in Syrië was (van 6-1 v. C. ), als buitengewoon gezant van de keizer, met bijzondere volmacht bekleed, in Syrië werkzaam geweest is; daarom heeft men de woorden van de Evangelist zo willen verklaren alsof er mee gezegd was: "Deze eerste beschrijving (van de beide die in het Joodse land plaats hebben gehad), gebeurde, toen Cyrenius (de eerste maal, ongeveer in het jaar 4 voor Christus) over Syrië stadhouder was. " Maar 1) was Cyrenius toen nog geen eigenlijk stadhouder, maar alleen keizerlijk commissaris en 2) zou Lukas, wanneer hij zo de eerste beschrijving onder Cyrenius van de tweede onder dezelfde naam had willen onderscheiden, toch onmogelijk het "voor de eerste maal" kunnen uitlaten. Andere uitleggers, die eveneens van de veronderstelling uitgingen dat de Evangelist met de woorden "deze eerste beschrijving" die van de andere in Acts 5:37 als van een tweede wilde onderscheiden, hebben gemeend de volgenden zin z te moeten verstaan: "en had enige jaren vroeger plaats dan de andere, die werd volbracht in de tijd, toen Cyrenius over Syrië stadhouder was. " Bij de eerste oogopslag schijnt het dan ook mogelijk de woorden van de grondtekst op deze wijze te vertalen (vgl. in Johannes 1:5: = Hij was eerder dan ik): "Deze beschrijving gebeurde eerder dan dat Cyrenius enz. Bij nauwkeuriger overweging moeten wij echter die opvatting beslist voor vals verklaren en tot de gewone vertaling terugkeren. Het is namelijk de Evangelist in het geheel niet in de gedachte de beschrijving, waarvan hij hier spreekt, als een eerste te stellen tegenover een tweede, waarop hij in de Handelingen wijst; integendeel komen beiden hem voor als een enkele. Nu in het jaar 5 voor Christus begon de voorbereiding, het bevel was er toe gegeven en met de inschrijving op de lijsten werd ook al begonnen. Voleindigd werd zij echter pas later onder het stadhouderschap van Quirinus (vgl. voor de juistheid van zo'n verklaring van het woord "gebeurde, " de gelijke onderscheiding tussen voorspelling of voorbereiding en vervulling in Acts 11:28). De zin die de Evangelist met zijn opmerking bedoelt met het oog op Acts 5:37 : "in de dagen van de beschrijving, " is zonder twijfel deze: nu voor de eerste maal werd Gods volk met het heilige land aan een wereldse beschrijving door een vreemde macht onderworpen, om het cijnsbaar te maken en geheel en al in n klasse met de overige volken van de wereld te plaatsen. In het begin van deze tijdruimte (5 voor Christus) was nog wel een zekere uitwendige schijn alsof Gods volk nog zelfstandigheid genoeg had, omdat het zijn eigen vorst had, die niet onder de onmiddellijke onderdanen van het Romeinse volk werd geteld en omdat de beschrijving gebeurde naar het richtsnoer van de eigen volksinrichting. Aan het einde van die periode (6 na Christus) was ook die schijn vervallen; de inlandse vorst Archelas was in ballingschap gezonden, het land met Syrië verenigd en de beschrijving die in Joodse vorm was begonnen, was tot een beschrijving in Romeinse vorm geworden. Aan dit einde voelde men ook wat de hele zaak had te betekenen; vandaar de opstand van Juda uit Galilea, waaraan, wat de gedachte betreft, een zeker recht ten grondslag lag, maar het menselijk eigenmachtig doorzetten van de gedachte verkeerde het recht; in groot onrecht. Daarom had de Heere in de hemel zelf meteen in het begin van de tijdruimte Zijn maatregelen getroffen, dat dadelijk bij de eerste stap die de wereldmacht deed om Zijn volk aan zich te brengen en geheel te behandelen als een tot haar behorend lid, Hij in de wereld kwam die de rechtmatige Koning was van dit volk en geroepen om de vervallen tent van David weer op te richten (Amos 9:11). Had Israël op Gods werk willen letten, dan had het zich niet met de vraag hoeven in te laten: "is het juist de keizer belasting te geven of niet?" maar zijn belasting rustig en zonder tegenspraak gegeven en in vertrouwen op de verdere leiding van de Heere het einde afgewacht. Maar dit is het ergste, dat men zo weinig lust heeft om op Gods hand te letten, die de draden van de geschiedenis, wel heimelijk en onzichtbaar, maar toch nauwkeurig overeenkomstig het woord van de profetie weeft. Men voelt zich zo vaak door Zijn leiding verlaten, terwijl Hij toch werkelijk leidt. Dat is een fout die ook in onze tegenwoordige tijd bijna doorgaans wordt bedreven, zodat men als het donker begint te worden, tast als de blinde en niet goed weet wat men denken en zich voornemen, hopen en vrezen moet, terwijl het woord van de voorspelling toch zo bepaald en nauwkeurig het uur aanwijst, dat het op het uurwerk in Gods huis is. Vanwaar, zo zou misschien het vittend, kortzichtig mensenverstand vragen, zou men toen in het land van Israël weten dat de vervallen tent van David nu weer zou worden opgericht en de beloofde Heiland en Verlosser al op weg was om te verschijnen? Dat men het kon weten, wanneer men maar wilde, dat bewijst ons later het voorbeeld van Simeon en Hanna (Luke 2:25, ); en ook de beschrijving waaraan ook het kind, nadat het nauwelijks de moederschoot had verlaten, onderworpen werd, dient tot een zeer bijzonder middel om op Hem opmerkzaam te maken. De Joodse oversten hadden al lang te voren openbare geslachtsregisters gemaakt. Josefus heeft, zoals hij in zijn levensbeschrijving vertelt, daaraan zijn eigen geslachtsregister ontleend, hier, bij de beschrijving, dienden zij tot controle over de juistheid van de opgaven, die ieder omtrent huis en geslacht, waartoe hij behoorde, voor de overheid deed. Zo werd dan ook op voldoende wijze gezien hoe het met de nakomelingen van het huis en het geslacht van David gesteld was en het is wel aan geen twijfel onderhevig dat nauwelijks iemand zo zuiver bewezen werd uit Davids bloed te zijn, als Jozef en Maria. Wanneer men maar vanwege de uitwendige nederigheid en tijdelijke armoede hun hogere adel niet had willen voorbijzien zou men snel hebben opgemerkt dat het kind, dat uit Maria was geboren, de beloofde Zoon van David was. Bij dit eerste spoor, om in de tijd van de diepste onderworpenheid van het volk van God de pas verschenen Heiland en Verlosser op te merken, kwamen veel bevestigende tekenen en boodschappen (Luke 2:17, ; Luke 2:25, ), zodat men in helemaal niet in onkunde en twijfel zou hebben hoeven te zijn, wanneer het iemand werkelijk om Gods hulp en het heil van de ziel was te doen geweest. "Wie heeft, die zal gegeven worden, opdat hij overvloedig zal hebben, maar wie niet heeft, van die zal genomen worden ook dat hij heeft, " dit woord zou ook hier bewaarheid worden. Zo stemmen wij met P. Lange overeen, wanneer bij beweert, dat Maria meer nog dan de omstandigheid dat zij in haar toestand niet voor lange tijd zonder Jozef, die haar ter verzorger en beschermer was gegeven, alleen in Nazareth kon blijven, de drang van haar hart tot meereizen naar Bethlehem bewogen heeft. "Haar ziel verlangde naar Bethlehem; deze stad was sinds korte tijd het doel van haar aardse wensen en nu is wellicht het verlangen al in haar tot rijpheid gekomen om voortaan in Bethlehem te wonen (Matthew 2:22). " Een nadenkende geest als de hare, zo merkt Oosterzee op, kon zeer goed inzien, dat het edict van de keizer Augustus een middel in de hand van de Voorzienigheid was, om de voorspelling in Micah 5:1 ten opzichte van de geboorteplaats van de Messias in letterlijke zin te vervullen.

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. En het gebeurde toen zij, na een reis van meer dan 20 mijlen, waarvoor zij meer dan een week nodig hadden, daar waren, in de nacht van 24-25 December van het jaar 5 voor Christus 2:1"), dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zou.

return to 'Top of Page'

Vers 6

6. En het gebeurde toen zij, na een reis van meer dan 20 mijlen, waarvoor zij meer dan een week nodig hadden, daar waren, in de nacht van 24-25 December van het jaar 5 voor Christus 2:1"), dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zou.

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. En zij, die zonder zonde had ontvangen (Psalms 51:7) baarde ook zonder de barensweeën, die de vrouw zijn opgelegd (Genesis 3:16), haar eerstgeboren (Matthew 1:25) Zoon en wond Hem met eigen hand in doeken, omdat geen vrouwelijke persoon haar behulpzaam ter zijde stond en legde Hem neer in de kribbe van de stal waarin zij verblijf hielden, omdat voor hen geen plaats was in de herberg.

Populaire uitleggingen van de kerkgeschiedenis maken in de regel de uitdrukking "herberg" tot een logement op dezelfde manier als bij ons. "In Bethlehem bestond ook zo'n herberg" schrijft Nebe, "maar de plaats was zo overstroomd met gasten, dat het moeilijk was een onderkomen te vinden. Voor geld is echter veel mogelijk en wanneer Jozef veel had kunnen betalen, zou er voor Maria wel een hoekje gevonden zijn; maar juist aan geld ontbrak het. " Dezelfde opvatting schijnt Luther gehad te hebben: "Zij moesten voor ieder ruimen, totdat zij naar een stal werden verwezen, terwijl menig boos mens in het logement bovenaan heeft gezeten; " en Bengel maakt de opmerking: "Ook heden is voor Christus zelden een plaats in herbergen. " Nu zijn eigenlijke herbergen, wier bezitters vreemdelingen voor geld opnemen, aan de hele oudheid vreemd. Men had 18:22) alleen karavanserais van grotere en kleinere omvang, hoogstens kon aan zo een worden gedacht en de zaak zo worden voorgesteld, als het vaak voorkomt, dat bij een grote samenvloeiing van reizigers, zij, die later komen, nog slechts in de ruimte voor paarden, ezels en muilezels een onderkomen vinden. Intussen wijst het woord in de grondtekst niet op zo'n openbare herberg (pandoceion Luke 10:34), maar op een private herberg (cataluma Luke 22:11) en afgezien daarvan dat openbare herbergen alleen in woestijnen en onbewoonde plaatsen waren, is zo'n karavanserai volstrekt geen plaats voor een geboorte, zo'n profane plaats zou Jozef zeker niet hebben opgezocht. Wij zijn daarom genoodzaakt, aan het privaat huis van een gastvriend te denken en dan zou men zich de zaak ongeveer zo kunnen voorstellen, als wij in een leerrede lezen: "Slechts het minste van gastvriendschap werd aan die beiden ten deel, ongeveer zoals men heden op het land aan rondreizende bedelaars een stal of een schuur als bed aanwijst. Zo werd de Koning van de ere vernederd door Zijn knechten, door Zijn broeders op de legerplaatsen van dit leven, dat alleen onder de dieren nog een plaatsje voor Hem over bleef. Hij moest Zich als het ware op de voetbank van alle anderen neerzetten, uit de verblijfplaats van verstandeloze dieren moest de zon van de verduisterde geesten opgaan. Hij vond nauwelijks een plaats om te staan, terwijl Hij als Geneesheer van de hemel in ons midden trad om ons van het verderf van de doods te redden. En zo is het steeds herhaald bij Zijn geestelijke komst in de wereld en in de harten tot op de huidige dag. Bijna drie eeuwen lang vonden Zijn belijders geen andere plaats in de hele beschaafde wereld van de Romeinen en Grieken, dan in ellendige hutten en holen en vaak genoeg moesten zij in de woestijnen vluchten tot de dieren om veiligheid te vinden tot hun gebeden en lofzangen voor de woede van hun vervolgers. Maar nog sterker en bedroevender moet het ons aangrijpen wanneer wij zien hoe de Heere ook onder ons uit vele huizen, uit vele harten verdrongen wordt, zodat Hij slechts hier en daar nog, slechts na lang vergeefs zoeken en dan nog hoogst gebrekkig, een herberg vindt. Hoe velen wijzen Hem voorbij aan de gesloten deur van hun huiselijk leven, aan de gegrendelde ingang van hun hart en willen Hem in Zijn woord en Geest met Zijn vredegroet niet opnemen! Waar ligt de bijbel in menig huis? Verdrongen op de slechtste plaats, op de benedenste plaats van ijdele boeken of van nietigheden van kleding en huisraad. Waar vindt bij menigeen het gebed zijn plaats, hoewel al de belofte bij de belijdenis van het geloof is afgelegd? Op het bed in de sluimering, als men `s morgens en `s avonds half slaapt en half waakt. Wanneer wordt de naam van de Heere door vele huisvaders beleden? Misschien dan als een brand hun huis in as heeft gelegd en misschien alleen een stal voor hun verblijf over is, of in de bitterste ogenblikken van een ongeluk dat hen getroffen heeft; in zulke smartelijke uren, wanneer ook de stenen zouden kunnen beginnen te schreien. Wat denken velen van hun bekering tot God, van hun wedergeboorte tot het nieuwe leven? Dan willen zij zich eens van harte tot de Heere wenden en de ijdelheid en de dienst van de zonde vaarwel zeggen, dan misschien en, wanneer het overigens niet zou kunnen, dan, als hun leven nog maar als een dof nachtlichtje brandt en in de brekende tabernakel van hun verstorven lichaam flikkert. " Hoe voortreffelijk echter deze voorstellingen op zichzelf zijn, wij kunnen het toch met de daaraan ten grondslag liggende opvatting van het voorgevallene niet eens zijn. Het is toch nauwelijks te geloven dat Jozef van zijne kant bij een vriend zodanige opname zou hebben begeerd, wiens huis hij al met andere gasten zag vervuld en dat de gastheer weer zo weinig zou hebben gelet op de toestand van Maria en haar de stal zou hebben aangewezen, in plaats van elders een onderkomen mogelijk te maken. Wanneer nu naast deze ook nog een andere opvatting wordt voorgedragen, namelijk dat de gastheer, waartoe de heilige familie haar toevlucht nam, een van de arme en geringe mensen was, die niets konden aanbieden dan een hut van die soort waarin de afscheiding tussen stal en huis, tussen de woonplaats voor mensen en voor het vee niet scherp gemaakt was en dat onder zulke omstandigheden voor Maria in haar weeën niets anders overbleef dan om zich in het vertrek in de stal als in een kamer terug te trekken, dan kan ook dit ons niet zo bevredigen, dat wij deze mening als de onvoorwaardelijk juiste zouden kunnen aanbevelen; want de woorden van de Evangelist zeggen uitdrukkelijk: "Er was voor hen gene plaats in de herberg" en dan moet duidelijk de stal met zijn kribbe als een bijzondere plaats van de herberg worden onderscheiden. Er blijft ons dus niets over dan de uitdrukking "herberg" in collectieve zin te nemen, om alle bijzondere huizen aan te wijzen waarin Jozef volgens de gewone orde van zaken met zijn vrouw een onderkomen had kunnen zoeken. Daar was voor haar in haar bijzondere omstandigheden geen plaats, omdat men niet gereed op gastvrijheid aanspraak maakt, als een ontbinding zo nabij is en bovendien ieder gastheer al door gasten, die hij moest herbergen, was bezocht. Jozef kwam ten gevolge van de manier waarop hij met zijn hoog zwangere vrouw had moeten reizen (Genesis 33:13, ) als achterblijver in Bethlehem. Hij zag daar natuurlijk af van een woning onder mensen; hij voelde dat voor hen daar geen plaats was, waar hij anders wel zijn herberg zou hebben gevonden en waar hem later onder veranderde omstandigheden werkelijk zo een ten deel werd (Matthew 2:11). Hij zocht integendeel een plaats zoals hij die voor zijn vrouw nodig had; afgezonderd van het gewoel van de mensen en van de grote menigte te Bethlehem. Zo'n plaats had Gods voorzienigheid al voor hem gereed gemaakt: een spelonk, die gewoonlijk gedurende de wintertijd voor veestal diende, op bijzondere wijze echter in dit jaar leeg stond, terwijl het vee op het open veld daarbuiten weidde en overnachtte. Daarheen ging de heilige familie en zozeer beschouwt de Evangelist deze plaats als de natuurlijke, die haar nu eenmaal toekwam en ook al toegerust was, dus enigermate als een plaats die vanzelf sprak, dat hij haar ons dadelijk in deze voorstelt: "Zij legde Hem neer in de kribbe" en pas daarna een verklaring geeft: "Er was voor hen geen plaats in de herberg. " Wat nu deze plaats zelf betreft, zo moeten wij aan de ene kant opmerken dat in Palestina, dat al van nature een land van spelonken is, zoals weinige andere landen van de aarde, de mens sinds oude tijden het getal van deze grotten nog heeft vermeerderd, of de natuurlijke omvang nog heeft vergroot, zodat men op vele plaatsen nog heden de huizen zo aan de rotsen gebouwd ziet, dat de holen van deze deels voor kamers, deels voor veestallen konden dienen. De kerkelijke traditie heeft dus wel niet misgetast wanneer zij ook de stal, waarin Christus werd geboren, in zo'n spelonk van Bethlehem heeft gezocht, waarbij haar de plaats Isaiah 33:16 misschien voor ogen zweefde. Maar aan de andere kant, terwijl gewoonlijk de kudden zich slechts van Maart tot het begin van November in de vrije lucht ophielden, kan het in het geboortejaar van Christus bijzonder zacht weer geweest zijn. Zeer vaak, zo niet altijd, behoort nog tegenwoordig in Palestina deze tijd tot de liefelijkste van het hele jaar, vooral in de landstreek bij Bethlehem 9:5). En wie zal loochenen dat de Vader in de hemel, omdat nu Zijn Zoon als een mens op aarde moest worden geboren en daarvoor te minder een plaats was in de herberg, als juist deze geboorte een mysterie blijven moest voor de ogen van het vlees, voor Hem een plaats vrij maakte in de stallen, omdat Hij een weersgesteldheid liet komen die tot het uitdrijven van het vee uitlokte? Misschien was nu die spelonk, waarin Jozef en Maria een onderkomen zochten en vonden, dezelfde waaruit de herders op het veld, waarvan wij later horen, kort te voren hun kudden hadden uitgevoerd. Zonder hun weten en willen werden zij zo de gastheren van de heilige familie en toen zij later tot elkaar zeiden: "Laat ons dan heengaan naar Bethlehem en zien wat er gebeurd is, " dachten zij niet dat de Heere Zijn heilige Christus bij henzelf geborgen had. Op welke plaats de traditie Christus' geboorteplaats heeft bepaald, hebben wij al bij Ruth 1:22 uitgelegd; wij mogen echter om Matthew 2:11 niet op dezelfde plaats het toneel van de aanbidding van de Wijzen uit het Oosten stellen, zoals de traditie doet. Toen later, snel na de geboorte van het kind, Jozef zijn eigen naam en die van zijn vrouw en van haar pasgeborene op de beschrijvingslijsten liet optekenen, had de argwanende koning Herodes er makkelijk achter kunnen komen dat degene voor wiens verschijning hij vreesde (1 Makk. slotwoord Nr. 11 d. ) nu werkelijk gekomen was; hij had slechts een beter begrip van de Schrift en van haar voorspellingen moeten hebben en niet zozeer de armoede en geringheid van het huis en het geslacht van David moeten aanzien. Maar juist deze armoede en nederigheid hield hem de ogen toe, zodat het niet openbaar werd wat in die dagen gebeurd was en zijn onbekendheid met de Schrift (Matthew 2:3, ) maakte hem helemaal blind voor zaken, wier kennis hem onmiddellijk werd voorgehouden. Zo is het vaak in de geschiedenis van het rijk van God. Hun ongeloof en hun onkunde over geestelijke zaken, hun verachting van God en van Zijn wegen maakt de ogen van Christus' tegenstanders blind en hun handen en voeten lam, zodat zij niet op de juiste tijd kunnen ingrijpen om het werk van de Heere te verhinderen of te vernietigen. Dit komt altijd pas tot hun werkelijke kennis, als het al te laat is.

Over de plaats, door de traditie aangewezen als geboorteplaats van Jezus, schrijft J. Westrik ons: "Wij namen ieder een kaars, die wij aanstaken en daalden af in de grot van de geboorte van Christus. De grot in bijna 40 voet lang, wordende de stal en de kribbe hier aangewezen. De wanden en de bodem zijn belegd met marmer, zij wordt verlicht door Latijnse, Griekse en Armeniaansche lampions, die men herkent aan de verschillende kleuren van licht, want de grot behoort aan alle Christelijke kerkgenootschappen. Een wit marmeren steen, met een zilveren stralenkrans helder verlicht, wijst de plek van Jezus' geboorte aan, dragende ten opschrift: Hic de Virgine Maria Jezus Christus natus est, d. i. : Hier is Jezus Christus uit de maagd Maria geboren. Op enige stappen van die steen is de zogenaamde kribbe van wit marmer. De beelden en bloemen, het marmer en de ornamenten in deze grot waren voor mijn gevoel in schreeuwend contrast met het eenvoudig verhaal van Jezus geboorte in de Evangeliën!"

In welke kommervolle omstandigheden ziet zij zich geplaatst! Zij is verstoken van wat haar, was zij slechts in haar eigen woning, zo zeer tot hulp kon zijn; zij is ver ook van bloedverwanten en geliefden, die zo graag zich haar ter dienst zouden stellen. Zij ziet zich omringd door vreemdelingen, die niet de minste kennis dragen van al wat haar ziel vervult en wellicht, als zij er mee bekend geweest waren, voor wat haar heilig was geen eerbied zouden hebben getoond. Maar de God van haar heil is ook in die stad haar nabij. Hij wijkt niet van haar, maar ondersteunt haar met de bemoedigende en vertroostende kracht van Zijn beloften. En de man, die Hij verbood haar te verlaten, blijft trouw aan haar zijde, als was hij haar ter beschermengel gegeven. Ja, nederig en behoeftig mogen de omstandigheden zijn waarin Maria verkeert bij de geboorte van haar Zoon, een kribbe, waarin de beesten normaliter hun voedsel ontvangen, mag de enige rustplaats wezen waarover zij voor haar kind mag beschikken, toch is zij rijk, ja, onuitsprekelijk zalig. Zij, de dienstmaagd van de Heere, wordt de moeder van Zijn eengeboren Zoon, van Hem, in Wie zij door het geloof haar Heiland aanschouwt. Wat armoede voor Maria, zij is rijk in Hem. Wat vreemdelingschap op aarde, haar ziel ademt hemelse vreugde. God heeft Zijn belofte waarheid gemaakt, God is haar nabij geweest in haar bange uren. Zijn naam zij geloofd, Moeders! uw geluk, bij het aanschouwen van uw eersteling was onbeschrijfelijk groot, maar de moedervreugde van deze Maria gaat de uwe zeker nog ver te boven, want wat haar Zoon is, mag zij blij haar Zaligmaker noemen. Daar wordt Jezus geboren. Jezus de Zoon van God, in menselijk vlees en, een kribbe, met misschien een hand vol stro en een beetje windsels, is al de rijkdom waarmee de aarde Hem ontvangt. Dat mocht waarlijk wel anders! zo roept u, Geliefden! met mij uit. Het kostbaarste moest hier niet te kostbaar en het rijkste niet te rijk zijn geacht. Maar toch zouden er op aarde een paleis en een samenstel van toebereidselen voor de geboorte van een doorluchtig kind gereed te vinden zijn geweest, Hem, de Zoon van God waardig ter woonstede, ter rustplaats? Is er voor Jezus dan rijkdom en grootheid op aarde te vinden, voor Hem, die de hemel van Zijn heerlijkheid verliet en op een zondige aarde kwam leven en strijden en sterven. Moest Zijn geboorte in die geringe omstandigheden niet juist een krachtvol getuigenis heten tegen de vergankelijke grootheid van de aarde, tegen die begeerlijkheid van het vlees en die begeerlijkheid van de ogen en die grootsheid van het leven, die niet uit de Vader zijn, terwijl Hij wel is uit de Vader! Ja, Zijn kribbe moest het al prediken: Mijn koninkrijk is niet van deze wereld! Die kribbe moest al getuigen dat Hij arm geworden was om arme zondaren rijk te maken, niet naar de wereld, maar in hun God! Van die onaanzienlijke omstandigheden waarin Hij geboren wordt, mag ook het gevolg zijn dat Zijn intrede in het leven bijna door niemand wordt opgemerkt, God verlangt ook voor Zijn Zoon de hulde van de groten der aarde niet. Nee, liever bezingen de engelen van God Zijn welbehagen in mensen, geopenbaard in de geboorte van de Vredevorst. Die troongeesten, zij zijn de verkondigers van wat daar is gebeurd in Bethlehems stal. Nog een kleine tijd en wie God liefhebben en de verlossing van Israël verwachten, omringen de kribbe, waarin Maria's eersteling rust en staren vol heilige eerbied en ootmoedig geloof op Gods mens geworden Zoon.

Tussen de schijn en het wezen van een gebeurtenis was wel nooit het verschil f aanmerkelijker f merkwaardiger dan bij die, welke wij opgetekend vinden in het begin van het tweede Hoofdstuk van het Evangelie naar de beschrijving van Lukas. In de eerste zeven verzen schijnt niemand groter dan die keizer Augustus, die een bevel kon uitvaardigen dat de hele wereld beschreven zou worden; niemand geringer dan Hij, als kind in de herberg afgewezen, in een stal ter wereld gebracht, neergelegd in de kribbe. Lees twee regels verder: de hemelen ontsluiten zich, Gods engelen dalen en dat Kind wordt met namen genoemd, die aan aarde en hemel het teken geven tot verblijding, tot lofgezang, tot aanbidding. Waar is nu de troon van Augustus? waar is nu die wereld waaraan hij bevelen gaf? Die troon is verzonken, die wereld is uiteengespat. Maar de wereld oneindig groter dan deze, schaart zich om een troon, oneindig heerlijker dan de zijne en op deze zit in eeuwigheid, op deze zit "altijd vermeerderaar van het Rijk, " - het Kind onder zijn heerschappij geboren en nooit door hem gekend, het Kind in doeken gewonden en neergelegd in de kribbe. Tot op de geboorte van dit Kind is de geschiedenis van de mensheid de geschiedenis geweest van een hier beschaafder, daar barbaarser Heidendom, omtastend naar een God die Zich in Zijn schepping overal liet zien, maar van wie het zich, op wegen van zonde, altijd verder verwijderde, de waarheid veranderende in leugen, de waarheid in ongerechtigheid ten onder houdend; overgegeven in een verkeerde zin. En midden door deze slingert zich dun, maar onverbrekelijk de gouden draad van de geschiedenis van een geslacht, van een volk, door de God van de hemels op bijzondere wijze onderwezen en verlicht en daarin alleen bevoorrecht dat Hij het Zijn openbaringen heeft toevertrouwd, de geschiedenis van het volk van de aanneming tot kinderen, van de Godverschijningen en de Verbonden, de geschiedenis van het volk van de wetgeving, van de tabernakeldienst en van de beloften. Uit dit volk is het Kind, in doeken gewikkeld, liggend in de kribbe. Maar de geschiedenis van dit Kind wendt de geschiedenis van dit volk, wendt de geschiedenis van alle volken, maakt van de geschiedenis van de mensheid een nieuw geheel. Wat dit Kind zijn zal, of zij het zullen aannemen of verwerpen, gehoorzaam of ongehoorzaam zijn, daarvan hangt sinds dit ogenblik het lot van alle volken af. Ontwikkeling, beschaving, verlichting, geluk en in hun ongeluk een onuitputtelijke bron van vertroosting; het is voortaan voor hen allen, maar het is niet dan door Hem. Dit Kind is een nieuw beginsel in ieders geschiedenis; het verandert ieders zeden, ieders gezicht, van Zijn geboorte begint de mensheid, de oude eeuwen vergetend, jaren en tijden van een nieuw, een beter leven te hebben. Haar geschiedenis is voortaan geen andere dan die van de uittreding van Zijn geestelijke heerschappij, waaraan alles dienstbaar is en haar schoonste verwachting - want nu heeft zij schone verwachtingen - is de voltooiing van Zijn geestelijk rijk.

Jezus is Zaligmaker en Hij kan het zijn, want Hij is de Christus, ja zelfs, Hij is de Heere, Hij is onze Jehovah God; onze Verbondsgod, de Almachtige, de Alwetende, de Waarachtige, de Getrouwe. U hebt een God tot Zaligmaker. God is geopenbaard in het vlees, het Woord is vlees geworden. Daarom verblijdt u in zo'n krachtige, algenoegzame, volkomen Zaligmaker. Twijfel nooit aan Zijn macht om te helpen; u zou Hem daarmee krenken. Geen geestelijke nood zo groot of Jezus kan er uit helpen, geen schuld zo zwaar of Jezus kan er u van verlossen. Jezus wil zondaars zalig maken, dat bewijst Zijn komst op aarde en Zijn vrijwillige vernedering; en wat Hij wil, kan Hij ook, want de Almachtige Jezus is ook de Alwetende die al uw noden kent en weet wat u dienstig is in de weg van uw verlossing. Jezus is ook de Getrouwe, die volhardt in Zijn liefde en niet laat varen het werk van Zijn handen. Daarom, o arme, ellendige mens, verblijd u in zo'n kostbaar geschenk, God tot uw Zaligmaker te hebben, waardoor u verlost kunt worden van de eeuwige verdoemenis en van alle banden van de dood, om te worden in Jezus een geredde van de dood, een verloste van alle ellende, een kind van God en een erfgenaam van de eeuwige heerlijkheid, die Christus voor de Zijnen bereid heeft, om die te bezitten als een hemels Kanan, waaraan wij niets gearbeid hebben, maar enkel uit vrije genade door de ontfermingen van God in onze Heere Jezus Christus. (PLOOS VAN AMSTEL).

return to 'Top of Page'

Vers 7

7. En zij, die zonder zonde had ontvangen (Psalms 51:7) baarde ook zonder de barensweeën, die de vrouw zijn opgelegd (Genesis 3:16), haar eerstgeboren (Matthew 1:25) Zoon en wond Hem met eigen hand in doeken, omdat geen vrouwelijke persoon haar behulpzaam ter zijde stond en legde Hem neer in de kribbe van de stal waarin zij verblijf hielden, omdat voor hen geen plaats was in de herberg.

Populaire uitleggingen van de kerkgeschiedenis maken in de regel de uitdrukking "herberg" tot een logement op dezelfde manier als bij ons. "In Bethlehem bestond ook zo'n herberg" schrijft Nebe, "maar de plaats was zo overstroomd met gasten, dat het moeilijk was een onderkomen te vinden. Voor geld is echter veel mogelijk en wanneer Jozef veel had kunnen betalen, zou er voor Maria wel een hoekje gevonden zijn; maar juist aan geld ontbrak het. " Dezelfde opvatting schijnt Luther gehad te hebben: "Zij moesten voor ieder ruimen, totdat zij naar een stal werden verwezen, terwijl menig boos mens in het logement bovenaan heeft gezeten; " en Bengel maakt de opmerking: "Ook heden is voor Christus zelden een plaats in herbergen. " Nu zijn eigenlijke herbergen, wier bezitters vreemdelingen voor geld opnemen, aan de hele oudheid vreemd. Men had 18:22) alleen karavanserais van grotere en kleinere omvang, hoogstens kon aan zo een worden gedacht en de zaak zo worden voorgesteld, als het vaak voorkomt, dat bij een grote samenvloeiing van reizigers, zij, die later komen, nog slechts in de ruimte voor paarden, ezels en muilezels een onderkomen vinden. Intussen wijst het woord in de grondtekst niet op zo'n openbare herberg (pandoceion Luke 10:34), maar op een private herberg (cataluma Luke 22:11) en afgezien daarvan dat openbare herbergen alleen in woestijnen en onbewoonde plaatsen waren, is zo'n karavanserai volstrekt geen plaats voor een geboorte, zo'n profane plaats zou Jozef zeker niet hebben opgezocht. Wij zijn daarom genoodzaakt, aan het privaat huis van een gastvriend te denken en dan zou men zich de zaak ongeveer zo kunnen voorstellen, als wij in een leerrede lezen: "Slechts het minste van gastvriendschap werd aan die beiden ten deel, ongeveer zoals men heden op het land aan rondreizende bedelaars een stal of een schuur als bed aanwijst. Zo werd de Koning van de ere vernederd door Zijn knechten, door Zijn broeders op de legerplaatsen van dit leven, dat alleen onder de dieren nog een plaatsje voor Hem over bleef. Hij moest Zich als het ware op de voetbank van alle anderen neerzetten, uit de verblijfplaats van verstandeloze dieren moest de zon van de verduisterde geesten opgaan. Hij vond nauwelijks een plaats om te staan, terwijl Hij als Geneesheer van de hemel in ons midden trad om ons van het verderf van de doods te redden. En zo is het steeds herhaald bij Zijn geestelijke komst in de wereld en in de harten tot op de huidige dag. Bijna drie eeuwen lang vonden Zijn belijders geen andere plaats in de hele beschaafde wereld van de Romeinen en Grieken, dan in ellendige hutten en holen en vaak genoeg moesten zij in de woestijnen vluchten tot de dieren om veiligheid te vinden tot hun gebeden en lofzangen voor de woede van hun vervolgers. Maar nog sterker en bedroevender moet het ons aangrijpen wanneer wij zien hoe de Heere ook onder ons uit vele huizen, uit vele harten verdrongen wordt, zodat Hij slechts hier en daar nog, slechts na lang vergeefs zoeken en dan nog hoogst gebrekkig, een herberg vindt. Hoe velen wijzen Hem voorbij aan de gesloten deur van hun huiselijk leven, aan de gegrendelde ingang van hun hart en willen Hem in Zijn woord en Geest met Zijn vredegroet niet opnemen! Waar ligt de bijbel in menig huis? Verdrongen op de slechtste plaats, op de benedenste plaats van ijdele boeken of van nietigheden van kleding en huisraad. Waar vindt bij menigeen het gebed zijn plaats, hoewel al de belofte bij de belijdenis van het geloof is afgelegd? Op het bed in de sluimering, als men `s morgens en `s avonds half slaapt en half waakt. Wanneer wordt de naam van de Heere door vele huisvaders beleden? Misschien dan als een brand hun huis in as heeft gelegd en misschien alleen een stal voor hun verblijf over is, of in de bitterste ogenblikken van een ongeluk dat hen getroffen heeft; in zulke smartelijke uren, wanneer ook de stenen zouden kunnen beginnen te schreien. Wat denken velen van hun bekering tot God, van hun wedergeboorte tot het nieuwe leven? Dan willen zij zich eens van harte tot de Heere wenden en de ijdelheid en de dienst van de zonde vaarwel zeggen, dan misschien en, wanneer het overigens niet zou kunnen, dan, als hun leven nog maar als een dof nachtlichtje brandt en in de brekende tabernakel van hun verstorven lichaam flikkert. " Hoe voortreffelijk echter deze voorstellingen op zichzelf zijn, wij kunnen het toch met de daaraan ten grondslag liggende opvatting van het voorgevallene niet eens zijn. Het is toch nauwelijks te geloven dat Jozef van zijne kant bij een vriend zodanige opname zou hebben begeerd, wiens huis hij al met andere gasten zag vervuld en dat de gastheer weer zo weinig zou hebben gelet op de toestand van Maria en haar de stal zou hebben aangewezen, in plaats van elders een onderkomen mogelijk te maken. Wanneer nu naast deze ook nog een andere opvatting wordt voorgedragen, namelijk dat de gastheer, waartoe de heilige familie haar toevlucht nam, een van de arme en geringe mensen was, die niets konden aanbieden dan een hut van die soort waarin de afscheiding tussen stal en huis, tussen de woonplaats voor mensen en voor het vee niet scherp gemaakt was en dat onder zulke omstandigheden voor Maria in haar weeën niets anders overbleef dan om zich in het vertrek in de stal als in een kamer terug te trekken, dan kan ook dit ons niet zo bevredigen, dat wij deze mening als de onvoorwaardelijk juiste zouden kunnen aanbevelen; want de woorden van de Evangelist zeggen uitdrukkelijk: "Er was voor hen gene plaats in de herberg" en dan moet duidelijk de stal met zijn kribbe als een bijzondere plaats van de herberg worden onderscheiden. Er blijft ons dus niets over dan de uitdrukking "herberg" in collectieve zin te nemen, om alle bijzondere huizen aan te wijzen waarin Jozef volgens de gewone orde van zaken met zijn vrouw een onderkomen had kunnen zoeken. Daar was voor haar in haar bijzondere omstandigheden geen plaats, omdat men niet gereed op gastvrijheid aanspraak maakt, als een ontbinding zo nabij is en bovendien ieder gastheer al door gasten, die hij moest herbergen, was bezocht. Jozef kwam ten gevolge van de manier waarop hij met zijn hoog zwangere vrouw had moeten reizen (Genesis 33:13, ) als achterblijver in Bethlehem. Hij zag daar natuurlijk af van een woning onder mensen; hij voelde dat voor hen daar geen plaats was, waar hij anders wel zijn herberg zou hebben gevonden en waar hem later onder veranderde omstandigheden werkelijk zo een ten deel werd (Matthew 2:11). Hij zocht integendeel een plaats zoals hij die voor zijn vrouw nodig had; afgezonderd van het gewoel van de mensen en van de grote menigte te Bethlehem. Zo'n plaats had Gods voorzienigheid al voor hem gereed gemaakt: een spelonk, die gewoonlijk gedurende de wintertijd voor veestal diende, op bijzondere wijze echter in dit jaar leeg stond, terwijl het vee op het open veld daarbuiten weidde en overnachtte. Daarheen ging de heilige familie en zozeer beschouwt de Evangelist deze plaats als de natuurlijke, die haar nu eenmaal toekwam en ook al toegerust was, dus enigermate als een plaats die vanzelf sprak, dat hij haar ons dadelijk in deze voorstelt: "Zij legde Hem neer in de kribbe" en pas daarna een verklaring geeft: "Er was voor hen geen plaats in de herberg. " Wat nu deze plaats zelf betreft, zo moeten wij aan de ene kant opmerken dat in Palestina, dat al van nature een land van spelonken is, zoals weinige andere landen van de aarde, de mens sinds oude tijden het getal van deze grotten nog heeft vermeerderd, of de natuurlijke omvang nog heeft vergroot, zodat men op vele plaatsen nog heden de huizen zo aan de rotsen gebouwd ziet, dat de holen van deze deels voor kamers, deels voor veestallen konden dienen. De kerkelijke traditie heeft dus wel niet misgetast wanneer zij ook de stal, waarin Christus werd geboren, in zo'n spelonk van Bethlehem heeft gezocht, waarbij haar de plaats Isaiah 33:16 misschien voor ogen zweefde. Maar aan de andere kant, terwijl gewoonlijk de kudden zich slechts van Maart tot het begin van November in de vrije lucht ophielden, kan het in het geboortejaar van Christus bijzonder zacht weer geweest zijn. Zeer vaak, zo niet altijd, behoort nog tegenwoordig in Palestina deze tijd tot de liefelijkste van het hele jaar, vooral in de landstreek bij Bethlehem 9:5). En wie zal loochenen dat de Vader in de hemel, omdat nu Zijn Zoon als een mens op aarde moest worden geboren en daarvoor te minder een plaats was in de herberg, als juist deze geboorte een mysterie blijven moest voor de ogen van het vlees, voor Hem een plaats vrij maakte in de stallen, omdat Hij een weersgesteldheid liet komen die tot het uitdrijven van het vee uitlokte? Misschien was nu die spelonk, waarin Jozef en Maria een onderkomen zochten en vonden, dezelfde waaruit de herders op het veld, waarvan wij later horen, kort te voren hun kudden hadden uitgevoerd. Zonder hun weten en willen werden zij zo de gastheren van de heilige familie en toen zij later tot elkaar zeiden: "Laat ons dan heengaan naar Bethlehem en zien wat er gebeurd is, " dachten zij niet dat de Heere Zijn heilige Christus bij henzelf geborgen had. Op welke plaats de traditie Christus' geboorteplaats heeft bepaald, hebben wij al bij Ruth 1:22 uitgelegd; wij mogen echter om Matthew 2:11 niet op dezelfde plaats het toneel van de aanbidding van de Wijzen uit het Oosten stellen, zoals de traditie doet. Toen later, snel na de geboorte van het kind, Jozef zijn eigen naam en die van zijn vrouw en van haar pasgeborene op de beschrijvingslijsten liet optekenen, had de argwanende koning Herodes er makkelijk achter kunnen komen dat degene voor wiens verschijning hij vreesde (1 Makk. slotwoord Nr. 11 d. ) nu werkelijk gekomen was; hij had slechts een beter begrip van de Schrift en van haar voorspellingen moeten hebben en niet zozeer de armoede en geringheid van het huis en het geslacht van David moeten aanzien. Maar juist deze armoede en nederigheid hield hem de ogen toe, zodat het niet openbaar werd wat in die dagen gebeurd was en zijn onbekendheid met de Schrift (Matthew 2:3, ) maakte hem helemaal blind voor zaken, wier kennis hem onmiddellijk werd voorgehouden. Zo is het vaak in de geschiedenis van het rijk van God. Hun ongeloof en hun onkunde over geestelijke zaken, hun verachting van God en van Zijn wegen maakt de ogen van Christus' tegenstanders blind en hun handen en voeten lam, zodat zij niet op de juiste tijd kunnen ingrijpen om het werk van de Heere te verhinderen of te vernietigen. Dit komt altijd pas tot hun werkelijke kennis, als het al te laat is.

Over de plaats, door de traditie aangewezen als geboorteplaats van Jezus, schrijft J. Westrik ons: "Wij namen ieder een kaars, die wij aanstaken en daalden af in de grot van de geboorte van Christus. De grot in bijna 40 voet lang, wordende de stal en de kribbe hier aangewezen. De wanden en de bodem zijn belegd met marmer, zij wordt verlicht door Latijnse, Griekse en Armeniaansche lampions, die men herkent aan de verschillende kleuren van licht, want de grot behoort aan alle Christelijke kerkgenootschappen. Een wit marmeren steen, met een zilveren stralenkrans helder verlicht, wijst de plek van Jezus' geboorte aan, dragende ten opschrift: Hic de Virgine Maria Jezus Christus natus est, d. i. : Hier is Jezus Christus uit de maagd Maria geboren. Op enige stappen van die steen is de zogenaamde kribbe van wit marmer. De beelden en bloemen, het marmer en de ornamenten in deze grot waren voor mijn gevoel in schreeuwend contrast met het eenvoudig verhaal van Jezus geboorte in de Evangeliën!"

In welke kommervolle omstandigheden ziet zij zich geplaatst! Zij is verstoken van wat haar, was zij slechts in haar eigen woning, zo zeer tot hulp kon zijn; zij is ver ook van bloedverwanten en geliefden, die zo graag zich haar ter dienst zouden stellen. Zij ziet zich omringd door vreemdelingen, die niet de minste kennis dragen van al wat haar ziel vervult en wellicht, als zij er mee bekend geweest waren, voor wat haar heilig was geen eerbied zouden hebben getoond. Maar de God van haar heil is ook in die stad haar nabij. Hij wijkt niet van haar, maar ondersteunt haar met de bemoedigende en vertroostende kracht van Zijn beloften. En de man, die Hij verbood haar te verlaten, blijft trouw aan haar zijde, als was hij haar ter beschermengel gegeven. Ja, nederig en behoeftig mogen de omstandigheden zijn waarin Maria verkeert bij de geboorte van haar Zoon, een kribbe, waarin de beesten normaliter hun voedsel ontvangen, mag de enige rustplaats wezen waarover zij voor haar kind mag beschikken, toch is zij rijk, ja, onuitsprekelijk zalig. Zij, de dienstmaagd van de Heere, wordt de moeder van Zijn eengeboren Zoon, van Hem, in Wie zij door het geloof haar Heiland aanschouwt. Wat armoede voor Maria, zij is rijk in Hem. Wat vreemdelingschap op aarde, haar ziel ademt hemelse vreugde. God heeft Zijn belofte waarheid gemaakt, God is haar nabij geweest in haar bange uren. Zijn naam zij geloofd, Moeders! uw geluk, bij het aanschouwen van uw eersteling was onbeschrijfelijk groot, maar de moedervreugde van deze Maria gaat de uwe zeker nog ver te boven, want wat haar Zoon is, mag zij blij haar Zaligmaker noemen. Daar wordt Jezus geboren. Jezus de Zoon van God, in menselijk vlees en, een kribbe, met misschien een hand vol stro en een beetje windsels, is al de rijkdom waarmee de aarde Hem ontvangt. Dat mocht waarlijk wel anders! zo roept u, Geliefden! met mij uit. Het kostbaarste moest hier niet te kostbaar en het rijkste niet te rijk zijn geacht. Maar toch zouden er op aarde een paleis en een samenstel van toebereidselen voor de geboorte van een doorluchtig kind gereed te vinden zijn geweest, Hem, de Zoon van God waardig ter woonstede, ter rustplaats? Is er voor Jezus dan rijkdom en grootheid op aarde te vinden, voor Hem, die de hemel van Zijn heerlijkheid verliet en op een zondige aarde kwam leven en strijden en sterven. Moest Zijn geboorte in die geringe omstandigheden niet juist een krachtvol getuigenis heten tegen de vergankelijke grootheid van de aarde, tegen die begeerlijkheid van het vlees en die begeerlijkheid van de ogen en die grootsheid van het leven, die niet uit de Vader zijn, terwijl Hij wel is uit de Vader! Ja, Zijn kribbe moest het al prediken: Mijn koninkrijk is niet van deze wereld! Die kribbe moest al getuigen dat Hij arm geworden was om arme zondaren rijk te maken, niet naar de wereld, maar in hun God! Van die onaanzienlijke omstandigheden waarin Hij geboren wordt, mag ook het gevolg zijn dat Zijn intrede in het leven bijna door niemand wordt opgemerkt, God verlangt ook voor Zijn Zoon de hulde van de groten der aarde niet. Nee, liever bezingen de engelen van God Zijn welbehagen in mensen, geopenbaard in de geboorte van de Vredevorst. Die troongeesten, zij zijn de verkondigers van wat daar is gebeurd in Bethlehems stal. Nog een kleine tijd en wie God liefhebben en de verlossing van Israël verwachten, omringen de kribbe, waarin Maria's eersteling rust en staren vol heilige eerbied en ootmoedig geloof op Gods mens geworden Zoon.

Tussen de schijn en het wezen van een gebeurtenis was wel nooit het verschil f aanmerkelijker f merkwaardiger dan bij die, welke wij opgetekend vinden in het begin van het tweede Hoofdstuk van het Evangelie naar de beschrijving van Lukas. In de eerste zeven verzen schijnt niemand groter dan die keizer Augustus, die een bevel kon uitvaardigen dat de hele wereld beschreven zou worden; niemand geringer dan Hij, als kind in de herberg afgewezen, in een stal ter wereld gebracht, neergelegd in de kribbe. Lees twee regels verder: de hemelen ontsluiten zich, Gods engelen dalen en dat Kind wordt met namen genoemd, die aan aarde en hemel het teken geven tot verblijding, tot lofgezang, tot aanbidding. Waar is nu de troon van Augustus? waar is nu die wereld waaraan hij bevelen gaf? Die troon is verzonken, die wereld is uiteengespat. Maar de wereld oneindig groter dan deze, schaart zich om een troon, oneindig heerlijker dan de zijne en op deze zit in eeuwigheid, op deze zit "altijd vermeerderaar van het Rijk, " - het Kind onder zijn heerschappij geboren en nooit door hem gekend, het Kind in doeken gewonden en neergelegd in de kribbe. Tot op de geboorte van dit Kind is de geschiedenis van de mensheid de geschiedenis geweest van een hier beschaafder, daar barbaarser Heidendom, omtastend naar een God die Zich in Zijn schepping overal liet zien, maar van wie het zich, op wegen van zonde, altijd verder verwijderde, de waarheid veranderende in leugen, de waarheid in ongerechtigheid ten onder houdend; overgegeven in een verkeerde zin. En midden door deze slingert zich dun, maar onverbrekelijk de gouden draad van de geschiedenis van een geslacht, van een volk, door de God van de hemels op bijzondere wijze onderwezen en verlicht en daarin alleen bevoorrecht dat Hij het Zijn openbaringen heeft toevertrouwd, de geschiedenis van het volk van de aanneming tot kinderen, van de Godverschijningen en de Verbonden, de geschiedenis van het volk van de wetgeving, van de tabernakeldienst en van de beloften. Uit dit volk is het Kind, in doeken gewikkeld, liggend in de kribbe. Maar de geschiedenis van dit Kind wendt de geschiedenis van dit volk, wendt de geschiedenis van alle volken, maakt van de geschiedenis van de mensheid een nieuw geheel. Wat dit Kind zijn zal, of zij het zullen aannemen of verwerpen, gehoorzaam of ongehoorzaam zijn, daarvan hangt sinds dit ogenblik het lot van alle volken af. Ontwikkeling, beschaving, verlichting, geluk en in hun ongeluk een onuitputtelijke bron van vertroosting; het is voortaan voor hen allen, maar het is niet dan door Hem. Dit Kind is een nieuw beginsel in ieders geschiedenis; het verandert ieders zeden, ieders gezicht, van Zijn geboorte begint de mensheid, de oude eeuwen vergetend, jaren en tijden van een nieuw, een beter leven te hebben. Haar geschiedenis is voortaan geen andere dan die van de uittreding van Zijn geestelijke heerschappij, waaraan alles dienstbaar is en haar schoonste verwachting - want nu heeft zij schone verwachtingen - is de voltooiing van Zijn geestelijk rijk.

Jezus is Zaligmaker en Hij kan het zijn, want Hij is de Christus, ja zelfs, Hij is de Heere, Hij is onze Jehovah God; onze Verbondsgod, de Almachtige, de Alwetende, de Waarachtige, de Getrouwe. U hebt een God tot Zaligmaker. God is geopenbaard in het vlees, het Woord is vlees geworden. Daarom verblijdt u in zo'n krachtige, algenoegzame, volkomen Zaligmaker. Twijfel nooit aan Zijn macht om te helpen; u zou Hem daarmee krenken. Geen geestelijke nood zo groot of Jezus kan er uit helpen, geen schuld zo zwaar of Jezus kan er u van verlossen. Jezus wil zondaars zalig maken, dat bewijst Zijn komst op aarde en Zijn vrijwillige vernedering; en wat Hij wil, kan Hij ook, want de Almachtige Jezus is ook de Alwetende die al uw noden kent en weet wat u dienstig is in de weg van uw verlossing. Jezus is ook de Getrouwe, die volhardt in Zijn liefde en niet laat varen het werk van Zijn handen. Daarom, o arme, ellendige mens, verblijd u in zo'n kostbaar geschenk, God tot uw Zaligmaker te hebben, waardoor u verlost kunt worden van de eeuwige verdoemenis en van alle banden van de dood, om te worden in Jezus een geredde van de dood, een verloste van alle ellende, een kind van God en een erfgenaam van de eeuwige heerlijkheid, die Christus voor de Zijnen bereid heeft, om die te bezitten als een hemels Kanan, waaraan wij niets gearbeid hebben, maar enkel uit vrije genade door de ontfermingen van God in onze Heere Jezus Christus. (PLOOS VAN AMSTEL).

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. En er waren herders in diezelfde landstreek, ongeveer 30 minuten ten zuidoosten van de stad, die in het veld waren (Isaiah 13:20) en die de nachtwacht hielden over hun kudde, terwijl zij op verschillende plaatsen op wachtposten stonden. Deze mogen naar de richting van hun hart onder de vromen worden gerekend, die op de vertroosting van Israël wachtten (vs 25).

Zij bevonden zich op dezelfde plaats waar David eens de kudden van zijn vader weidde (1 Sam. 16:11; 17:15, 34, ) en zij hadden van hem niet alleen de herdersstaf, niet alleen dezelfde weide, maar ook het hart overgenomen. Of zij echter zulke innige, in geestelijk leven zo ver gevorderde zielen geweest zijn als Zacharias en Elisabeth en vooral als die maagdelijke dochter van David, waaraan zo-even het profetische teken van Jesaja vervuld was (Matthew 1:20, ) is twijfelachtig, ten minste in deze nacht zijn het geen geestelijke zaken, die hun ogen wakend houden, het is niet het verlangen naar de dag des Heeren, niet de Jakobsstrijd om de nieuwe naam, waar eenvoudig alleen de zorg voor de kudde, die aan hun zorg is aanbevolen. De druk van die tijd, van een zo goddelozen tijd, waarin sinds lang geen profeet meer is opgestaan en onder Herodes' heerschappij het hele Israëlietendom te niet schijnt te gaan, zal ook op hen hebben gedrukt. Wanneer wij ons niet geheel bedriegen, dan zijn zij onder die druk zeer geestelijk arme, hulpbehoevende mensen geworden, die zich nog alleen kunnen vastklemmen aan de belofte dat God iets nieuws wil scheppen, zonder met een enkele gedachte eraan te denken dat de vervulling zo dichtbij zou zijn.

Deze herders waren mensen aan wie grote heren geen mededeling laten doen, wanneer hen een zoon is geboren; des te verblijdender is het dat God Zijn oog op hen vestigt en bij de geboorte van Zijn Zoon eerst denkt aan degenen die in stand Zijn Zoon het naaste zijn en Zijns gelijken.

Het zijn evenwel geen herders zoals ten tijde van Abraham; vorsten wiens vriendschap door de koningen van het lands werd gezocht; het zijn geen herders zoals ten tijde van David, rijke en machtige bezitters van het land; geen groten of aanzienlijken van de aarde; maar al zijn ze dit niet, zij hebben een ander kenmerk, dat van de nederigheid en godsvrucht; in hun hart dragen zij een schat, waarbij al de schatten van de aarde als niets geacht worden; verlangend zien zij uit naar het ogenblik, dat de Heere Zijn beloften vervult en voor Zijn arm en ellendig volk verlossing mocht aanbrengen. En zie, terwijl zij zich daar in Efrata's velden in het nachtelijk uur bezighouden met de bewaking van het vee, aan hun zorg toevertrouwd, daar zendt de grote Herder van de schapen, met voorbijgang van de koningen, groten en machtigen van de aarde, Zijn afgezant tot hen. Een engel van de Heere, een van de menigte van dat hemelse heirleger, dat snel daarop die heerlijke lofzang (Luke 2:14) zal aanheffen, staat daar bij hen. Het teken van Zijn goddelijke zending heeft hij bij zich, omstraald met een heerlijkheid waarbij de glans van de zon op de helderste middag verdooft en de sterren van de hemel verduisterd worden en de heerlijkheid van de Heere omscheen hem en in die hemelglans erkennen zij de majesteit van God en geen wonder dat zij erg bang werden. Maar niet om hen met vrees en ontzetting te vervullen heeft de Heere Zijn afgezant tot hen gezonden. Nee, het was om hen een blijde boodschap te doen horen, om het Evangelie het eerst aan hen te verkondigen, om hun aan te zeggen dat hun verzuchtingen zijn verhoord, dat aan hun wensen en verlangens is voldaan, dat daar in hun stal Hij het levenslicht heeft aanschouwd, Wiens komst Israël met zo'n hijgend verlangen tegen zag op Wie de vaderen hoopten en in Wie alle volken van de aarde gezegend zouden worden.

return to 'Top of Page'

Vers 8

8. En er waren herders in diezelfde landstreek, ongeveer 30 minuten ten zuidoosten van de stad, die in het veld waren (Isaiah 13:20) en die de nachtwacht hielden over hun kudde, terwijl zij op verschillende plaatsen op wachtposten stonden. Deze mogen naar de richting van hun hart onder de vromen worden gerekend, die op de vertroosting van Israël wachtten (vs 25).

Zij bevonden zich op dezelfde plaats waar David eens de kudden van zijn vader weidde (1 Sam. 16:11; 17:15, 34, ) en zij hadden van hem niet alleen de herdersstaf, niet alleen dezelfde weide, maar ook het hart overgenomen. Of zij echter zulke innige, in geestelijk leven zo ver gevorderde zielen geweest zijn als Zacharias en Elisabeth en vooral als die maagdelijke dochter van David, waaraan zo-even het profetische teken van Jesaja vervuld was (Matthew 1:20, ) is twijfelachtig, ten minste in deze nacht zijn het geen geestelijke zaken, die hun ogen wakend houden, het is niet het verlangen naar de dag des Heeren, niet de Jakobsstrijd om de nieuwe naam, waar eenvoudig alleen de zorg voor de kudde, die aan hun zorg is aanbevolen. De druk van die tijd, van een zo goddelozen tijd, waarin sinds lang geen profeet meer is opgestaan en onder Herodes' heerschappij het hele Israëlietendom te niet schijnt te gaan, zal ook op hen hebben gedrukt. Wanneer wij ons niet geheel bedriegen, dan zijn zij onder die druk zeer geestelijk arme, hulpbehoevende mensen geworden, die zich nog alleen kunnen vastklemmen aan de belofte dat God iets nieuws wil scheppen, zonder met een enkele gedachte eraan te denken dat de vervulling zo dichtbij zou zijn.

Deze herders waren mensen aan wie grote heren geen mededeling laten doen, wanneer hen een zoon is geboren; des te verblijdender is het dat God Zijn oog op hen vestigt en bij de geboorte van Zijn Zoon eerst denkt aan degenen die in stand Zijn Zoon het naaste zijn en Zijns gelijken.

Het zijn evenwel geen herders zoals ten tijde van Abraham; vorsten wiens vriendschap door de koningen van het lands werd gezocht; het zijn geen herders zoals ten tijde van David, rijke en machtige bezitters van het land; geen groten of aanzienlijken van de aarde; maar al zijn ze dit niet, zij hebben een ander kenmerk, dat van de nederigheid en godsvrucht; in hun hart dragen zij een schat, waarbij al de schatten van de aarde als niets geacht worden; verlangend zien zij uit naar het ogenblik, dat de Heere Zijn beloften vervult en voor Zijn arm en ellendig volk verlossing mocht aanbrengen. En zie, terwijl zij zich daar in Efrata's velden in het nachtelijk uur bezighouden met de bewaking van het vee, aan hun zorg toevertrouwd, daar zendt de grote Herder van de schapen, met voorbijgang van de koningen, groten en machtigen van de aarde, Zijn afgezant tot hen. Een engel van de Heere, een van de menigte van dat hemelse heirleger, dat snel daarop die heerlijke lofzang (Luke 2:14) zal aanheffen, staat daar bij hen. Het teken van Zijn goddelijke zending heeft hij bij zich, omstraald met een heerlijkheid waarbij de glans van de zon op de helderste middag verdooft en de sterren van de hemel verduisterd worden en de heerlijkheid van de Heere omscheen hem en in die hemelglans erkennen zij de majesteit van God en geen wonder dat zij erg bang werden. Maar niet om hen met vrees en ontzetting te vervullen heeft de Heere Zijn afgezant tot hen gezonden. Nee, het was om hen een blijde boodschap te doen horen, om het Evangelie het eerst aan hen te verkondigen, om hun aan te zeggen dat hun verzuchtingen zijn verhoord, dat aan hun wensen en verlangens is voldaan, dat daar in hun stal Hij het levenslicht heeft aanschouwd, Wiens komst Israël met zo'n hijgend verlangen tegen zag op Wie de vaderen hoopten en in Wie alle volken van de aarde gezegend zouden worden.

return to 'Top of Page'

Vers 9

9. En zie, een engel van de Heere, waarschijnlijk dezelfde Gabriël van wie in Luke 1:11 sprake was, stond bij hen in hetzelfde uur dat het kind geboren was (Luke 2:7), plotseling en onverwacht, zonder dat zij hadden kunnen merken, hoe en langs welke weg Hij was gekomen (Luke 24:4. Acts 12:7). En de heerlijkheid van de Heere, de hemelse lichtglans, die de engel bij zijn verschijning omgaf, wel niet een uitstraling van zijn eigen heerlijkheid, maar hem meegegeven door zijn Zender (Psalms 104:2 Exodus 16:10; Exodus 40:34. Leviticus 9:23. Numbers 14:10. 16:19. 1 Kings 8:11), omscheen hen en zij werden erg bang (Luke 1:12. Genesis 16:13 Exodus 3:6; Exodus 19:16. Judges 13:2 v. Daniel 8:17 v. ; 10:8, ), toen zij zich zo opeens in de gemeenschap van de hemelse wereld verplaatst zagen en eraan dachten wat voor mensen en van wat voor zondig geslacht zij waren (Isaiah 6:5).

Een bovennatuurlijk hemels licht. In de uren van Zijn diepste vernedering schemerden er bij Jezus altijd enige kentekenen van Zijn goddelijke hoogheid door. Zo vinden wij hier de verschijning van de engel, bij de besnijdenis de naam, die de engel Hem gegeven had, bij de doop de verschijning van de duif; bij het lijden de aardbeving.

Sinds door Adam de zonde in de wereld is gekomen, is ook de angst voor God gekomen. Waar een zondig mensenkind Gods heilige tegenwoordigheid gewaar wordt, daar grijpt siddering en beving zijn ziel aan, want in de helderheid van de Heere ziet hij zijn vlekken duidelijker en wordt zijn verkeerdheid hem meer openbaar.

Nu wil menigeen van een oorzaak voor de angst voor God niets weten en acht zich daarboven verheven. Welke misdaad, vraagt hij, heb ik dan begaan, welke zware zonde heb ik dan bedreven, wie heb ik in het ongeluk gebracht, dat ik angstig zou staan en voor enig strafgericht zou vrezen, dat vroeger of later over mij zou kunnen losbarsten? De zonden, waarover de wereld niet veel ophef maakt, zijn onkuisheid, zijn onmatigheid, zijn hoogmoed, zijn eigenzinnigheid, baatzuchtigheid, onverdraagzaamheid, liefdeloosheid, zijn vloeken, liegen, lasteren en zijn onbetamelijke scherts, de eigen begeerten en lusten van zijn hart, die daarom niet te voorschijn treden, omdat daarvoor door de burgerlijke wet een grendel is geschoven, rekent hij niet hoog, de droefheid en angst dat dit alles volgens Gods wet wordt bezocht, ziet hij niet; hij wist niet, welke straf hem zou treffen.

Maar wat is dan het middel, waardoor u zich in deze eigengemaakte gewetensrust tegen allen, wat dit zou kunnen bestrijden, probeert te verdedigen, mensenkinderen? Geen ander dan dit: u probeert God te ontvluchten en vermijdt het door de heerlijkheid van de Heere te worden omschenen. "Er is een boek, dat u, hoewel u er met gehuichelde eerbied van spreekt, toch nooit in de hand neemt, terwijl u in zekere andere boeken zo goed thuis zijt - natuurlijk! uit dat boek spreekt God, uit dit de geest van de wereld en deze zoekt u toch, terwijl u voor God vlucht. In dat boek is een leer die u onder alle vooral gehaat is, deze dat de mens Jezus ook waarachtig God is, geloofd in eeuwigheid, Amen! Waarom haat u die dan zozeer, deze troostvolle leer - natuurlijk! door deze wordt toch de onzichtbare Godheid u opeens dichtbij gebracht en dicht voor ogen gesteld en voor God, dat weten wij immers, schrikt u steeds terug. Huizen zijn er, waarin altijd van God en van Christus wordt gesproken en deze huizen hebben koperen tongen waarmee zij de mensen uitnodigen om zich in hun ruimten te vergaderen; waarom klinken dan die klokken u zo onaangenaam, alsof zij u onheil verkondigden? Vanwaar komt het, dat u zo zelden in een huis van God bent? Het is toch Gods huis; uw antwoord ligt al in de naam. Waarom hebt u sinds jaren dat huis gemeden? Daar wordt het Woord gepredikt, het sacrament bediend, waarbij, al loochent het uw mond, uw hart de tegenwoordigheid van de Heere voelt; en waar de Heere is, daar kunt u niet zijn.

return to 'Top of Page'

Vers 9

9. En zie, een engel van de Heere, waarschijnlijk dezelfde Gabriël van wie in Luke 1:11 sprake was, stond bij hen in hetzelfde uur dat het kind geboren was (Luke 2:7), plotseling en onverwacht, zonder dat zij hadden kunnen merken, hoe en langs welke weg Hij was gekomen (Luke 24:4. Acts 12:7). En de heerlijkheid van de Heere, de hemelse lichtglans, die de engel bij zijn verschijning omgaf, wel niet een uitstraling van zijn eigen heerlijkheid, maar hem meegegeven door zijn Zender (Psalms 104:2 Exodus 16:10; Exodus 40:34. Leviticus 9:23. Numbers 14:10. 16:19. 1 Kings 8:11), omscheen hen en zij werden erg bang (Luke 1:12. Genesis 16:13 Exodus 3:6; Exodus 19:16. Judges 13:2 v. Daniel 8:17 v. ; 10:8, ), toen zij zich zo opeens in de gemeenschap van de hemelse wereld verplaatst zagen en eraan dachten wat voor mensen en van wat voor zondig geslacht zij waren (Isaiah 6:5).

Een bovennatuurlijk hemels licht. In de uren van Zijn diepste vernedering schemerden er bij Jezus altijd enige kentekenen van Zijn goddelijke hoogheid door. Zo vinden wij hier de verschijning van de engel, bij de besnijdenis de naam, die de engel Hem gegeven had, bij de doop de verschijning van de duif; bij het lijden de aardbeving.

Sinds door Adam de zonde in de wereld is gekomen, is ook de angst voor God gekomen. Waar een zondig mensenkind Gods heilige tegenwoordigheid gewaar wordt, daar grijpt siddering en beving zijn ziel aan, want in de helderheid van de Heere ziet hij zijn vlekken duidelijker en wordt zijn verkeerdheid hem meer openbaar.

Nu wil menigeen van een oorzaak voor de angst voor God niets weten en acht zich daarboven verheven. Welke misdaad, vraagt hij, heb ik dan begaan, welke zware zonde heb ik dan bedreven, wie heb ik in het ongeluk gebracht, dat ik angstig zou staan en voor enig strafgericht zou vrezen, dat vroeger of later over mij zou kunnen losbarsten? De zonden, waarover de wereld niet veel ophef maakt, zijn onkuisheid, zijn onmatigheid, zijn hoogmoed, zijn eigenzinnigheid, baatzuchtigheid, onverdraagzaamheid, liefdeloosheid, zijn vloeken, liegen, lasteren en zijn onbetamelijke scherts, de eigen begeerten en lusten van zijn hart, die daarom niet te voorschijn treden, omdat daarvoor door de burgerlijke wet een grendel is geschoven, rekent hij niet hoog, de droefheid en angst dat dit alles volgens Gods wet wordt bezocht, ziet hij niet; hij wist niet, welke straf hem zou treffen.

Maar wat is dan het middel, waardoor u zich in deze eigengemaakte gewetensrust tegen allen, wat dit zou kunnen bestrijden, probeert te verdedigen, mensenkinderen? Geen ander dan dit: u probeert God te ontvluchten en vermijdt het door de heerlijkheid van de Heere te worden omschenen. "Er is een boek, dat u, hoewel u er met gehuichelde eerbied van spreekt, toch nooit in de hand neemt, terwijl u in zekere andere boeken zo goed thuis zijt - natuurlijk! uit dat boek spreekt God, uit dit de geest van de wereld en deze zoekt u toch, terwijl u voor God vlucht. In dat boek is een leer die u onder alle vooral gehaat is, deze dat de mens Jezus ook waarachtig God is, geloofd in eeuwigheid, Amen! Waarom haat u die dan zozeer, deze troostvolle leer - natuurlijk! door deze wordt toch de onzichtbare Godheid u opeens dichtbij gebracht en dicht voor ogen gesteld en voor God, dat weten wij immers, schrikt u steeds terug. Huizen zijn er, waarin altijd van God en van Christus wordt gesproken en deze huizen hebben koperen tongen waarmee zij de mensen uitnodigen om zich in hun ruimten te vergaderen; waarom klinken dan die klokken u zo onaangenaam, alsof zij u onheil verkondigden? Vanwaar komt het, dat u zo zelden in een huis van God bent? Het is toch Gods huis; uw antwoord ligt al in de naam. Waarom hebt u sinds jaren dat huis gemeden? Daar wordt het Woord gepredikt, het sacrament bediend, waarbij, al loochent het uw mond, uw hart de tegenwoordigheid van de Heere voelt; en waar de Heere is, daar kunt u niet zijn.

return to 'Top of Page'

Vers 10

10. En de engel zei tot hen: Vrees niet, alsof een oordeel ten verderve over u komen zou (Luke 1:30). want, ziet ik verkondig u integendeel grote blijdschap, die al de volken, die aan geheel Israël (Matthew 1:21; Matthew 2:2) zijn zal, maar u het eerst zult weten en het eerst verkondigen zult (Luke 2:16, Luke 2:17).

De engel spreekt tot godvruchtigen, tot gelovigen. Voor hen was de Messias geboren, zeker, maar niet alleen; de blijdschap die hij hun verkondigde, ging alle volken aan. God openbaart Zich wel aan enkelen, maar niet voor enkelen, nee, voor allen. Het ongeloof beschuldigt het Oude Testament wel van particularisme, of eenzijdigheid en de God van Israël van partijdigheid, maar geen beschuldiging is ongegronder. God openbaart Zich onder alle mensen aan Abraham alleen, maar waarvoor? Om hem zegen voor alle volken aan te kondigen. God openbaarde Zich onder alle volken aan Israël alleen, maar waarvoor? Om de hele aarde met Zijn heerlijkheid te vervullen (Numbers 14:21). God noemt Israël Zijn eerstgeboren zoon, het hoofd van de volken, niet Zijn eengeboren zoon (Efod. 4:22). En al de wonderen die God met Israël gedaan heeft, moesten dienen om alle volken te doen zeggen wat de eerstelinge uit de Heidenen, de hoer Rachab zei: De Heere, uw God, is een God boven in de hemel en beneden op de aarde (Joshua 2:11). Daarom zal Rachab opstaan in het gericht met al de Kananitische volken van haar tijd en zeggen: "Wat ik deed, hadt u allen moeten doen; u hebt geen verontschuldiging. "

return to 'Top of Page'

Vers 10

10. En de engel zei tot hen: Vrees niet, alsof een oordeel ten verderve over u komen zou (Luke 1:30). want, ziet ik verkondig u integendeel grote blijdschap, die al de volken, die aan geheel Israël (Matthew 1:21; Matthew 2:2) zijn zal, maar u het eerst zult weten en het eerst verkondigen zult (Luke 2:16, Luke 2:17).

De engel spreekt tot godvruchtigen, tot gelovigen. Voor hen was de Messias geboren, zeker, maar niet alleen; de blijdschap die hij hun verkondigde, ging alle volken aan. God openbaart Zich wel aan enkelen, maar niet voor enkelen, nee, voor allen. Het ongeloof beschuldigt het Oude Testament wel van particularisme, of eenzijdigheid en de God van Israël van partijdigheid, maar geen beschuldiging is ongegronder. God openbaart Zich onder alle mensen aan Abraham alleen, maar waarvoor? Om hem zegen voor alle volken aan te kondigen. God openbaarde Zich onder alle volken aan Israël alleen, maar waarvoor? Om de hele aarde met Zijn heerlijkheid te vervullen (Numbers 14:21). God noemt Israël Zijn eerstgeboren zoon, het hoofd van de volken, niet Zijn eengeboren zoon (Efod. 4:22). En al de wonderen die God met Israël gedaan heeft, moesten dienen om alle volken te doen zeggen wat de eerstelinge uit de Heidenen, de hoer Rachab zei: De Heere, uw God, is een God boven in de hemel en beneden op de aarde (Joshua 2:11). Daarom zal Rachab opstaan in het gericht met al de Kananitische volken van haar tijd en zeggen: "Wat ik deed, hadt u allen moeten doen; u hebt geen verontschuldiging. "

return to 'Top of Page'

Vers 11

11. Namelijk dat u nu, in deze nacht, de Zaligmaker geboren is 1) die volgens Zijn ambt is Christus en naar Zijn wezen de Heere en wel daar geboren, waar dat overeenkomstig de voorspelling gebeuren zou, te Bethlehem Efratha (Micah 5:1), in de stad van David (Luke 2:4) 2).

1) Ons Christenen is het voorrecht geschonken om deze naam in zijn volle betekenis te kennen; althans wij kunnen en behoeven te weten wat hij aanduidt, omdat zijn verklaring ons door het leven, lijden en sterven van de Zoon van God gegeven wordt. Volgens het Evangelie betekent Zaligmaker iemand die behoudt. Maar waarvan? Van de eeuwige dood, de bezoldiging van de zonde, van de macht van de Satan, die de mens tot zonde verleidt en nog steeds hoopt het getal van zijn dienaren te vermeerderen en aan de zaak van de Heere afbreuk te doen.

1) In de grondtekst staat hier een woord, dat een redder, bevrijder betekent; daar kan de redding van verdrukking door uitwendige vijanden, van ziekte, smart en lichamelijke ellende bedoeld zijn (1 Samuel 11:13. Efod. 14:13. Judges 15:18); ook God wordt zo in het Oude Testament vaak genoemd, wanneer Hij in dit opzicht machtig en wonderbaar heeft geholpen (1 Samuel 14:39. 2 Samuel 22:3. Psalms 17:7). Voornamelijk doelt echter het woord op verlossing van de zonde en van al de ellende die het gevolgd daarvan is en betekent ook de verplaatsing in het genot van het goede dat aan dit kwaad juist tegenovergesteld is, de gemeenschap met God en de eeuwige zaligheid. God wordt daar als de bewerker van die zaligheid Zaligmaker genoemd (Luke 1:47. 1 Timothy 1:1; 1 Timothy 2:3. Revelation 7:10). Vooral komt echter die titel toe aan Hem, door Wie God de zaligheid teweeg brengt, onze Heere Jezus Christus (Romans 3:24. 1 Corinthians 1:30).

2) Ik ben geen prediker, zegt de engel, voor hen die hun troost zoeken in het geld, in de vreugde en weelde van de wereld en verder zonder angst voortleven en er niets van weten of voelen, wat het is te sidderen voor Gods toorn, maar voor u arme herders en uw gelijken predik ik, voor hen, die zonder troost zijn en in hun nood een hulp zoeken, die niemand op aarde met geld en goed vrolijk zou kunnen maken, zodat zij er tevreden mee zouden zijn. Ja, ik ben tot u gezonden om u grote vreugde te verkondigen. De engel wilde graag een prediking geven die indruk maakte; daarom zegt hij niet: ik verkondig u een groot, zeldzaam, wonderbaar werk, of voorval, waarvan zij als arme, geringe mensen niet konden weten of zij er zich over konden verheugen, maar "Ik verkondig en breng u enkel vreugde en niet gewone, maar grote vreugde, niet van grote rijkdom, macht, vrijheid en rustig of goed leven op aarde, maar van een nieuwe troostvolle geboorte. Dat, zegt hij, zal uw vreugde zijn. Wanneer wij al de vreugde van de wereld hadden, wat zou het dan zijn? Onvoldaanheid! Want als wij het einde van alle vreugde beschouwen, dan is het met een einde verzegeld, namelijk met onvoldaanheid. Dat is het zegel van de wereldse vreugde, zoals Salomo zegt (Proverbs 14:13). Maar deze zal een oneindige, eeuwige, onmetelijke vreugde zijn, die al wat hoog en groot is, al het tijdelijke en vergankelijke overtreft en niet hoger kan genoemd worden dan met het woord "groot".

Hoewel de engel alleen de herders aanspreekt, geeft hij toch te kennen dat het verder reikt wat hij hen als boodschap van de zaligheid aankondigt; zij zullen die niet alleen voor zich houden, maar ook anderen zullen die horen.

return to 'Top of Page'

Vers 11

11. Namelijk dat u nu, in deze nacht, de Zaligmaker geboren is 1) die volgens Zijn ambt is Christus en naar Zijn wezen de Heere en wel daar geboren, waar dat overeenkomstig de voorspelling gebeuren zou, te Bethlehem Efratha (Micah 5:1), in de stad van David (Luke 2:4) 2).

1) Ons Christenen is het voorrecht geschonken om deze naam in zijn volle betekenis te kennen; althans wij kunnen en behoeven te weten wat hij aanduidt, omdat zijn verklaring ons door het leven, lijden en sterven van de Zoon van God gegeven wordt. Volgens het Evangelie betekent Zaligmaker iemand die behoudt. Maar waarvan? Van de eeuwige dood, de bezoldiging van de zonde, van de macht van de Satan, die de mens tot zonde verleidt en nog steeds hoopt het getal van zijn dienaren te vermeerderen en aan de zaak van de Heere afbreuk te doen.

1) In de grondtekst staat hier een woord, dat een redder, bevrijder betekent; daar kan de redding van verdrukking door uitwendige vijanden, van ziekte, smart en lichamelijke ellende bedoeld zijn (1 Samuel 11:13. Efod. 14:13. Judges 15:18); ook God wordt zo in het Oude Testament vaak genoemd, wanneer Hij in dit opzicht machtig en wonderbaar heeft geholpen (1 Samuel 14:39. 2 Samuel 22:3. Psalms 17:7). Voornamelijk doelt echter het woord op verlossing van de zonde en van al de ellende die het gevolgd daarvan is en betekent ook de verplaatsing in het genot van het goede dat aan dit kwaad juist tegenovergesteld is, de gemeenschap met God en de eeuwige zaligheid. God wordt daar als de bewerker van die zaligheid Zaligmaker genoemd (Luke 1:47. 1 Timothy 1:1; 1 Timothy 2:3. Revelation 7:10). Vooral komt echter die titel toe aan Hem, door Wie God de zaligheid teweeg brengt, onze Heere Jezus Christus (Romans 3:24. 1 Corinthians 1:30).

2) Ik ben geen prediker, zegt de engel, voor hen die hun troost zoeken in het geld, in de vreugde en weelde van de wereld en verder zonder angst voortleven en er niets van weten of voelen, wat het is te sidderen voor Gods toorn, maar voor u arme herders en uw gelijken predik ik, voor hen, die zonder troost zijn en in hun nood een hulp zoeken, die niemand op aarde met geld en goed vrolijk zou kunnen maken, zodat zij er tevreden mee zouden zijn. Ja, ik ben tot u gezonden om u grote vreugde te verkondigen. De engel wilde graag een prediking geven die indruk maakte; daarom zegt hij niet: ik verkondig u een groot, zeldzaam, wonderbaar werk, of voorval, waarvan zij als arme, geringe mensen niet konden weten of zij er zich over konden verheugen, maar "Ik verkondig en breng u enkel vreugde en niet gewone, maar grote vreugde, niet van grote rijkdom, macht, vrijheid en rustig of goed leven op aarde, maar van een nieuwe troostvolle geboorte. Dat, zegt hij, zal uw vreugde zijn. Wanneer wij al de vreugde van de wereld hadden, wat zou het dan zijn? Onvoldaanheid! Want als wij het einde van alle vreugde beschouwen, dan is het met een einde verzegeld, namelijk met onvoldaanheid. Dat is het zegel van de wereldse vreugde, zoals Salomo zegt (Proverbs 14:13). Maar deze zal een oneindige, eeuwige, onmetelijke vreugde zijn, die al wat hoog en groot is, al het tijdelijke en vergankelijke overtreft en niet hoger kan genoemd worden dan met het woord "groot".

Hoewel de engel alleen de herders aanspreekt, geeft hij toch te kennen dat het verder reikt wat hij hen als boodschap van de zaligheid aankondigt; zij zullen die niet alleen voor zich houden, maar ook anderen zullen die horen.

return to 'Top of Page'

Vers 12

12. En dit zal u, wanneer u naar Bethlehem zult gaan om te zien wat er gebeurd is, het teken zijn, waaraan u de pas geboren Heiland uit alle kinderen zult herkennen, in plaats van u aan Zijn nietige en geringe gedaante te ergeren; u zult het kindeken aanschouwen als ieder ander pas ter wereld gekomen kind en zult het vinden in doeken gewonden en daarbij nog geringer gelegen dan ieder ander kind, namelijk liggend in de kribbe.

Het is alsof de engel de menigte van de hemelse legerscharen al ziet naderen, hij spreekt zich daarom kort uit. Evenals het hart van de herders huppelend gaat, zo gaat ook sympathiserend de boodschap van de engel in sprongen. Hij hoeft zijn kerstnachtprediking niet met een vermanend slotwoord te eindigen; de harten van de hoorders zijn ontbrand door de heerlijkheid van de Heere; zij branden van begeerte om den Heiland, de Christus, de Heere te zien. De engel kon hen laten gaan, maar hij is een voorzichtig prediker - een aanstoot, een ergernis is licht gevonden. Nu zegt hij de herders niet maar vooraf, hoe zij het kind zullen vinden, maar hij verheft datgene wat de natuurlijke mens zozeer ergert, tot een teken, waaraan zij de Heere zouden erkennen.

Willen wij niet aannemen, dat de herders in Bethlehem bij alle mogelijke kribben in allen haast hebben rondgehoord of er misschien een kind geboren was (Luke 2:15, ), dan moeten wij wel geloven dat met de woorden: "U zult het kind vinden, in doeken gewonden en liggend in de kribbe, " hun eigen, wel bekende, zeker niet ver verwijderde kribbe werd aangetoond.

Jezus, onze Meester, heeft gewild dat Zijn geboorte, zoals heel Zijn leven en dood, ons tot een voorbeeld zou zijn en dat wij, Zijn leerlingen, zouden inzien, dat niets te gering is voor hen, die een Zaligmaker erkennen, die naar vrije beschikking in een beestenstal het levenslicht zag. Wij hebben zo'n sterke en diepgewortelde neiging om ons zelf altijd geplaatst te achten in omstandigheden die beneden onze verdiensten zijn; wij bezitten zo'n vurige begeerte om ons tot hoger stand en rang te verheffen, dat voor ons een dagelijkse behoefte is, ons door het Evangelie te horen toeroepen: "Uw Meester's eerste rust was een beestenkribbe. Hij heeft onder tollenaars en zondaars geleefd, Hij is op een kruishout gestorven. "

return to 'Top of Page'

Vers 12

12. En dit zal u, wanneer u naar Bethlehem zult gaan om te zien wat er gebeurd is, het teken zijn, waaraan u de pas geboren Heiland uit alle kinderen zult herkennen, in plaats van u aan Zijn nietige en geringe gedaante te ergeren; u zult het kindeken aanschouwen als ieder ander pas ter wereld gekomen kind en zult het vinden in doeken gewonden en daarbij nog geringer gelegen dan ieder ander kind, namelijk liggend in de kribbe.

Het is alsof de engel de menigte van de hemelse legerscharen al ziet naderen, hij spreekt zich daarom kort uit. Evenals het hart van de herders huppelend gaat, zo gaat ook sympathiserend de boodschap van de engel in sprongen. Hij hoeft zijn kerstnachtprediking niet met een vermanend slotwoord te eindigen; de harten van de hoorders zijn ontbrand door de heerlijkheid van de Heere; zij branden van begeerte om den Heiland, de Christus, de Heere te zien. De engel kon hen laten gaan, maar hij is een voorzichtig prediker - een aanstoot, een ergernis is licht gevonden. Nu zegt hij de herders niet maar vooraf, hoe zij het kind zullen vinden, maar hij verheft datgene wat de natuurlijke mens zozeer ergert, tot een teken, waaraan zij de Heere zouden erkennen.

Willen wij niet aannemen, dat de herders in Bethlehem bij alle mogelijke kribben in allen haast hebben rondgehoord of er misschien een kind geboren was (Luke 2:15, ), dan moeten wij wel geloven dat met de woorden: "U zult het kind vinden, in doeken gewonden en liggend in de kribbe, " hun eigen, wel bekende, zeker niet ver verwijderde kribbe werd aangetoond.

Jezus, onze Meester, heeft gewild dat Zijn geboorte, zoals heel Zijn leven en dood, ons tot een voorbeeld zou zijn en dat wij, Zijn leerlingen, zouden inzien, dat niets te gering is voor hen, die een Zaligmaker erkennen, die naar vrije beschikking in een beestenstal het levenslicht zag. Wij hebben zo'n sterke en diepgewortelde neiging om ons zelf altijd geplaatst te achten in omstandigheden die beneden onze verdiensten zijn; wij bezitten zo'n vurige begeerte om ons tot hoger stand en rang te verheffen, dat voor ons een dagelijkse behoefte is, ons door het Evangelie te horen toeroepen: "Uw Meester's eerste rust was een beestenkribbe. Hij heeft onder tollenaars en zondaars geleefd, Hij is op een kruishout gestorven. "

return to 'Top of Page'

Vers 13

13. En vanaf dat moment was er met de engel a) een menigte van de hemelse legers, niet alleen om voor het kind in de kribbe een wiegelied aan te heffen, maar ook om de zaligheid, als bestemd voor de hele mensheid en rijk in gevolgen voor alle aardse toestanden en betrekkingen, te verkondigen. Zij zongen en prijsden God bij deze tweede schepping, die nu was begonnen, evenals zij te voren juichten toen Hij de aarde grondvestte (Job 38:7) en zeiden:

a) Daniel 7:10. Revelation 5:11.

return to 'Top of Page'

Vers 13

13. En vanaf dat moment was er met de engel a) een menigte van de hemelse legers, niet alleen om voor het kind in de kribbe een wiegelied aan te heffen, maar ook om de zaligheid, als bestemd voor de hele mensheid en rijk in gevolgen voor alle aardse toestanden en betrekkingen, te verkondigen. Zij zongen en prijsden God bij deze tweede schepping, die nu was begonnen, evenals zij te voren juichten toen Hij de aarde grondvestte (Job 38:7) en zeiden:

a) Daniel 7:10. Revelation 5:11.

return to 'Top of Page'

Vers 14

14. Ere zij God in de hoogste hemelen, bij degenen die in de hemel wonen en mogen aanschouwen wat nu tot vervulling komt (1 Petrus . 1:12. Ephesians 3:10) a) en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen (Ephesians 1:5, Ephesians 1:9).

a)Isaiah 57:19. Ephesians 2:17.

Het eerste lied, door de onzen met een dubbele invoeging vertaald: Ere (zij) God in de hoogste (Hemelen), luidt woordelijk dus: "Ere aan God in de hoogste. " Eer is lof. God wordt geëerd, geloofd, door vermelding van Zijn daden, door betoning van liefde en dienst. Behoudt u de invulling "zij, " dan is de zin: Eer zal worden toegebracht aan God. In de hoogste: terecht is ingevoegd: "hemelen, " dat naar het Hebreeuwse spraakgebruik niet altijd uitgedrukt, maar bij hoogste verstaan wordt. De evenredigheid met het volgende: vrede op aarde, eist dat "in de hoogste hemelen, " betrekkelijk wordt gemaakt, niet op God, die daar is, maar op de bewoners van de Hemel. Deze worden opgewekt om God te eren. Het medelid is: "En vrede op aarde. " Lettend op het oogmerk van Jezus' komen de wereld door de engelen bezongen denken wij niet aan uitwendige vrede, ophouden van oorlog, maar aan hogere, geestelijke vrede, waaruit de eerstgemelde kan voortspruiten. Deze vrede is er wanneer God Zijnerzijds de zonden vergeeft, zondaren opneemt in Zijn Vadergunst; en wanneer zondaars die de genade van God omhelzen en zich als kinderen aan God overgeven en toevertrouwen. Aarde is de woonplaats van de mensen. Op aarde zal dan zijn in het algemeen "onder de mensen. " Maar wat nu hier in te voegen? Als in het eerste lid: "Zij" dan is de zin: laten zondaars de genade van God, waarvoor de hemelingen Hem moeten eren, erkennen, aannemen, genieten. Het derde lid is reden gevend. Verbinden wij dan de beide voorgaande leden door: "want" of "immers" dan zullen wij hier moeten invoegen: "is. " Waarom worden de bewoners van de hemel aangespoord om God te eren en die van de aarde om de vrede van God voor zich aan te nemen? Omdat welbehagen (te weten "van God" als vanzelf spreekt) is in mensen. Welbehagen is onverdiende gunst, door God beloond zonder dat de voorwerpen van die gunst er aanspraak op hebben. God wil een God van vrede voor zondaars zijn. Zijn welbehagen is in mensen. Even onbepaald als het vroegere "op aarde. " De opwekking om Gods genade te erkennen komt tot al de mensen, evenals die om God te eren, tot al de hemelingen. De grote zaak, de stof van Gods lof in de hemel, het bewijs ook dat er welbehagen van God in mensen is, was de geboorte van Jezus door wiens vrede geestelijke vrede voor de aarde verkregen zou worden. Wij geven van de lofzang van de engelen deze omschrijving: De Zaligmaker is geboren, die voor de zondaren vrede is! Vrije gunst is aan mensen verheerlijkt! Laten de hemelingen God loven. Laten de bewoners van de aarde die Zaligmaker aannemen en vrede genieten. " Op een goede prediking moet een vrolijk gezang volgen. Evenals nu de prediking een goddelijke prediking is, dan is dit ook een schoon, nieuw, goddelijk gezang daarop, zoals men het te voren nooit in de wereld gehoord heeft. Het is een gezang van drie afdelingen; drie zaken worden genoemd, eer, vrede, welbehagen; het geeft de eer aan God, de vrede aan de aarde, en het welbehagen of een goede wil aan de mensen. Dit vrolijk, troostvol gezang is wel kort; maar men voelt wel dat het op aarde niet is geworden noch gemaakt, maar van de hemel is neergekomen; want in de wereld keert men helaas! dit gezang om en vindt men het lied van de duivel, waarin men God in de hoogte vervloekt en lastert, omdat men zo leeft dat geen mens een vrolijk gelaat kan hebben of zijn voedsel in vrede kan eten. Dat is dan eigenlijk "eer de duivel in de hel, onvrede op de aarde en de mensen een bevreesd hart. "

Tot zolang heeft het hemelkoor gezwegen, opdat de herders zouden horen wat er gebeurd was; zij willen de engelenvorst eerst laten uitspreken; zodra echter deze geëindigd heeft met kribbe, kind en windsels, laten zij zich niet meer terughouden, het moet er uit waarvan zij vol zijn. En nu zijn het drie bazuinklanken die zij in die stille nacht laten klinken. De eerste gaat God de Vader in de hemel aan, die Zijn eer en heerlijkheid heeft bekend gemaakt, omdat Hij Zijnen Zoon gaf; de tweede geldt de Zoon op aarde, die vrede maakt tussen God en de mens en de wereld met God verzoent; de derde geldt God, de Heilige Geest, die de mensen in Christus voor God aangenaam maakt doordat Hij hen de verdiensten van Christus toeëigent en ze in Zijn gerechtigheid kleedt.

De twee laatste leden van het lofgezang geven de grond voor het eerste aan, waarom God te prijzen is; want Hij zond de Zoon om vrede aan de aarde te geven en gaf haar Zijn Geest opdat de mensen Hem welgevallig zouden worden.

De hemelse legerscharen zijn gewoon God te loven en Hem de eer te geven; maar nu is voor hen een nieuwe diepte van de rijkdom van hun God ontsloten doordat Zijn ontferming, Zijn hoogste ontferming door de zonde is ontlokt en in Christus openbaar is geworden. Zo'n aandrang om God te loven hadden zij nog nooit te voren ondervonden. Men voelt het, men hoort het, zij willen Gode de eer geven, zo goed als zij kunnen; het is hen al te indrukwekkend, al te groot, dat God mens geworden is en in het vlees de herstelling van het gevallen schepsel wil volbrengen. Van de hemel keren de engelen zich met hun gedachten af naar de aarde: vrede in de harten van de mensen, vrede bij de mensen onderling! Zij vertrouwen het van de Heiland, de Vredevorst (Isaiah 9:6) die zij al kennen, dat Hij de aarde zal veranderen in een plaats van vrede, zoals de hemel is. Wie nu door het geloof in Jezus Christus de vrede heeft gevonden, die alle verstand te boven gaat, die begrijpt zulke woorden. Zo vaak een zondaar zich bekeert en de vrede vindt die Christus gemaakt heeft door het bloed van Zijn kruis (Colossians 1:20), zo vaak wordt het woord van de engelen vervuld en is het vreugde voor hen (Luke 15:7). Maar heerlijker dan in deze tijd van de strijd van de kerk zal dat woord vervuld worden wanneer de rijken van deze wereld God en Zijn Gezalfde zullen worden en wanneer op de nieuwe aarde een tabernakel van God bij de mensen zal zijn (Revelation 21:3), dan zal er vrede op aarde zijn (Psalms 133:1). De reden waarom er nu vrede op aarde is bevatten de laatste woorden van het loflied. De engelen verheugen zich dat wij mensen in Christus een voorwerp van het goddelijk welgevallen zijn geworden. Nog had geen mens een vinger verroerd om een goed werk te doen, toch zingen zij al dat God welbehagen in de mensen heeft, omdat Zijn Zoon mens geworden is en het werk van de verzoening is begonnen.

De geboorte van deze Koning staat in verband met de aard van Zijn heerschappij. Wie zijn de onderdanen van het Godsrijk? Armen van geest, die Hij rijk maakt, verbrokenen van hart, die Hij geneest, hongerigen, die Hij verzadigen wil. Het Kerstevangelie wordt het eerst aan geringe herders verkondigd. Al bij de eerste verschijning van het licht voor allen is op de behoefte van enkelen gerekend. Wel deelt de gewijde geschiedenis niets van het verlangen van de herders naar de Messias, of van de heilige stemming van hun gemoed bij de verschijning van de engelen mee, maar het eerste blijkt voldoende uit de haast waarmee zij meteen naar Bethlehem snellen en het andere mogen wij veilig veronderstellen; oren die slechts voor de lokstemmen van de zonde waren ontsloten waren onvatbaar om de tonen van een hogere wereld te vernemen. Daarom komt niet tot trotse schriftgeleerden maar tot hen, eenvoudigen en geringen, de blijmare: "U is de Christus geboren. " Vernederends was hierin voor de Heere niet het minste; immers de grondwet van Zijn rijk, Zijn verschijning predikt het ons, was nederigheid en zelfverloochening. Hij zelf kwam niet om gediend te worden, maar om te dienen en was meer dan Hij scheen, terwijl de wereld die Hij zal overwinnen, meer schijnt dan zij is. En het doel van Zijn komst, vereniging tussen hemel en aarde, hoe treffend wordt het ons afgespiegeld door de vreugde van de hemelingen. Hij verschijnt om de hemel op de aarde te brengen en de aarde met de hemel te verzoenen. Daarom reiken de engelen als het ware aan de zondige mensheid de hand, omdat Hij geboren is, die ons gevallen geslacht weer tot Engelen reinheid en Engelen zaligheid opvoeren zal. Zoals het licht in de nacht van Bethlehem verschijnt, zo wordt Hij zelf een licht in de nacht, die onkunde, zonde en dood op aarde deed dalen! Wat een heerlijke overeenstemming dan tussen het begin, de voortgang en het besluit van Zijn leven! Wacht een kruis Hem aan het einde van de baan, een kribbe is Hem al bij het begin bereid. Omringen later vissers en tollenaars Zijn stappen, eenvoudige herders zijn Zijn eerste vereerders. Mist Hij later wat vossen en vogels bezitten, een plaats om het moede hoofd op neer te leggen, al bij Zijn vleeswording wordt Hem een rustige slaapplaats ontzegd. Onbekend is Hij bij de wereld in de eerste nacht, maar ook versmaad door haar dienaren al de volgende dagen en nachten van Zijn levens. En daarentegen - engelen te Bethlehem, maar ook engelen in Jozefs hof; vreugde bij zijn komst, maar ook blijdschap van het geloof bij Zijn hemelvaart in de harten van de Zijnen; stille verborgen grootheid aan het begin, zowel als aan het einde van Zijn verschijning op aarde. Voorwaar, als overeenstemming het hoogste kenmerk van de waarheid is, hier wordt het buiten twijfel gevonden.

EVANGELIE OP DE TWEEDE KERSTDAG

Het Evangelie is gemakkelijk uit het vorige te vernemen, want het wijst een voorbeeld aan en een voortzetting van de leer die in het vorige Evangelie is gegeven, hoe de herders gezegd en gevonden hebben, zoals hen door de engel gezegd was. Daarom houdt het Evangelie in wat de gevolgen en vruchten zijn van het woord van God en wat de tekenen zijn waaraan men ziet of Gods woord in ons indrong en gewerkt heeft. Achter de gave van de Christus, die ieder gelovig hart tot lof en dank opwekt, staat de Christenplicht, die wij allen door deze Gave moeten volbrengen.

return to 'Top of Page'

Vers 14

14. Ere zij God in de hoogste hemelen, bij degenen die in de hemel wonen en mogen aanschouwen wat nu tot vervulling komt (1 Petrus . 1:12. Ephesians 3:10) a) en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen (Ephesians 1:5, Ephesians 1:9).

a)Isaiah 57:19. Ephesians 2:17.

Het eerste lied, door de onzen met een dubbele invoeging vertaald: Ere (zij) God in de hoogste (Hemelen), luidt woordelijk dus: "Ere aan God in de hoogste. " Eer is lof. God wordt geëerd, geloofd, door vermelding van Zijn daden, door betoning van liefde en dienst. Behoudt u de invulling "zij, " dan is de zin: Eer zal worden toegebracht aan God. In de hoogste: terecht is ingevoegd: "hemelen, " dat naar het Hebreeuwse spraakgebruik niet altijd uitgedrukt, maar bij hoogste verstaan wordt. De evenredigheid met het volgende: vrede op aarde, eist dat "in de hoogste hemelen, " betrekkelijk wordt gemaakt, niet op God, die daar is, maar op de bewoners van de Hemel. Deze worden opgewekt om God te eren. Het medelid is: "En vrede op aarde. " Lettend op het oogmerk van Jezus' komen de wereld door de engelen bezongen denken wij niet aan uitwendige vrede, ophouden van oorlog, maar aan hogere, geestelijke vrede, waaruit de eerstgemelde kan voortspruiten. Deze vrede is er wanneer God Zijnerzijds de zonden vergeeft, zondaren opneemt in Zijn Vadergunst; en wanneer zondaars die de genade van God omhelzen en zich als kinderen aan God overgeven en toevertrouwen. Aarde is de woonplaats van de mensen. Op aarde zal dan zijn in het algemeen "onder de mensen. " Maar wat nu hier in te voegen? Als in het eerste lid: "Zij" dan is de zin: laten zondaars de genade van God, waarvoor de hemelingen Hem moeten eren, erkennen, aannemen, genieten. Het derde lid is reden gevend. Verbinden wij dan de beide voorgaande leden door: "want" of "immers" dan zullen wij hier moeten invoegen: "is. " Waarom worden de bewoners van de hemel aangespoord om God te eren en die van de aarde om de vrede van God voor zich aan te nemen? Omdat welbehagen (te weten "van God" als vanzelf spreekt) is in mensen. Welbehagen is onverdiende gunst, door God beloond zonder dat de voorwerpen van die gunst er aanspraak op hebben. God wil een God van vrede voor zondaars zijn. Zijn welbehagen is in mensen. Even onbepaald als het vroegere "op aarde. " De opwekking om Gods genade te erkennen komt tot al de mensen, evenals die om God te eren, tot al de hemelingen. De grote zaak, de stof van Gods lof in de hemel, het bewijs ook dat er welbehagen van God in mensen is, was de geboorte van Jezus door wiens vrede geestelijke vrede voor de aarde verkregen zou worden. Wij geven van de lofzang van de engelen deze omschrijving: De Zaligmaker is geboren, die voor de zondaren vrede is! Vrije gunst is aan mensen verheerlijkt! Laten de hemelingen God loven. Laten de bewoners van de aarde die Zaligmaker aannemen en vrede genieten. " Op een goede prediking moet een vrolijk gezang volgen. Evenals nu de prediking een goddelijke prediking is, dan is dit ook een schoon, nieuw, goddelijk gezang daarop, zoals men het te voren nooit in de wereld gehoord heeft. Het is een gezang van drie afdelingen; drie zaken worden genoemd, eer, vrede, welbehagen; het geeft de eer aan God, de vrede aan de aarde, en het welbehagen of een goede wil aan de mensen. Dit vrolijk, troostvol gezang is wel kort; maar men voelt wel dat het op aarde niet is geworden noch gemaakt, maar van de hemel is neergekomen; want in de wereld keert men helaas! dit gezang om en vindt men het lied van de duivel, waarin men God in de hoogte vervloekt en lastert, omdat men zo leeft dat geen mens een vrolijk gelaat kan hebben of zijn voedsel in vrede kan eten. Dat is dan eigenlijk "eer de duivel in de hel, onvrede op de aarde en de mensen een bevreesd hart. "

Tot zolang heeft het hemelkoor gezwegen, opdat de herders zouden horen wat er gebeurd was; zij willen de engelenvorst eerst laten uitspreken; zodra echter deze geëindigd heeft met kribbe, kind en windsels, laten zij zich niet meer terughouden, het moet er uit waarvan zij vol zijn. En nu zijn het drie bazuinklanken die zij in die stille nacht laten klinken. De eerste gaat God de Vader in de hemel aan, die Zijn eer en heerlijkheid heeft bekend gemaakt, omdat Hij Zijnen Zoon gaf; de tweede geldt de Zoon op aarde, die vrede maakt tussen God en de mens en de wereld met God verzoent; de derde geldt God, de Heilige Geest, die de mensen in Christus voor God aangenaam maakt doordat Hij hen de verdiensten van Christus toeëigent en ze in Zijn gerechtigheid kleedt.

De twee laatste leden van het lofgezang geven de grond voor het eerste aan, waarom God te prijzen is; want Hij zond de Zoon om vrede aan de aarde te geven en gaf haar Zijn Geest opdat de mensen Hem welgevallig zouden worden.

De hemelse legerscharen zijn gewoon God te loven en Hem de eer te geven; maar nu is voor hen een nieuwe diepte van de rijkdom van hun God ontsloten doordat Zijn ontferming, Zijn hoogste ontferming door de zonde is ontlokt en in Christus openbaar is geworden. Zo'n aandrang om God te loven hadden zij nog nooit te voren ondervonden. Men voelt het, men hoort het, zij willen Gode de eer geven, zo goed als zij kunnen; het is hen al te indrukwekkend, al te groot, dat God mens geworden is en in het vlees de herstelling van het gevallen schepsel wil volbrengen. Van de hemel keren de engelen zich met hun gedachten af naar de aarde: vrede in de harten van de mensen, vrede bij de mensen onderling! Zij vertrouwen het van de Heiland, de Vredevorst (Isaiah 9:6) die zij al kennen, dat Hij de aarde zal veranderen in een plaats van vrede, zoals de hemel is. Wie nu door het geloof in Jezus Christus de vrede heeft gevonden, die alle verstand te boven gaat, die begrijpt zulke woorden. Zo vaak een zondaar zich bekeert en de vrede vindt die Christus gemaakt heeft door het bloed van Zijn kruis (Colossians 1:20), zo vaak wordt het woord van de engelen vervuld en is het vreugde voor hen (Luke 15:7). Maar heerlijker dan in deze tijd van de strijd van de kerk zal dat woord vervuld worden wanneer de rijken van deze wereld God en Zijn Gezalfde zullen worden en wanneer op de nieuwe aarde een tabernakel van God bij de mensen zal zijn (Revelation 21:3), dan zal er vrede op aarde zijn (Psalms 133:1). De reden waarom er nu vrede op aarde is bevatten de laatste woorden van het loflied. De engelen verheugen zich dat wij mensen in Christus een voorwerp van het goddelijk welgevallen zijn geworden. Nog had geen mens een vinger verroerd om een goed werk te doen, toch zingen zij al dat God welbehagen in de mensen heeft, omdat Zijn Zoon mens geworden is en het werk van de verzoening is begonnen.

De geboorte van deze Koning staat in verband met de aard van Zijn heerschappij. Wie zijn de onderdanen van het Godsrijk? Armen van geest, die Hij rijk maakt, verbrokenen van hart, die Hij geneest, hongerigen, die Hij verzadigen wil. Het Kerstevangelie wordt het eerst aan geringe herders verkondigd. Al bij de eerste verschijning van het licht voor allen is op de behoefte van enkelen gerekend. Wel deelt de gewijde geschiedenis niets van het verlangen van de herders naar de Messias, of van de heilige stemming van hun gemoed bij de verschijning van de engelen mee, maar het eerste blijkt voldoende uit de haast waarmee zij meteen naar Bethlehem snellen en het andere mogen wij veilig veronderstellen; oren die slechts voor de lokstemmen van de zonde waren ontsloten waren onvatbaar om de tonen van een hogere wereld te vernemen. Daarom komt niet tot trotse schriftgeleerden maar tot hen, eenvoudigen en geringen, de blijmare: "U is de Christus geboren. " Vernederends was hierin voor de Heere niet het minste; immers de grondwet van Zijn rijk, Zijn verschijning predikt het ons, was nederigheid en zelfverloochening. Hij zelf kwam niet om gediend te worden, maar om te dienen en was meer dan Hij scheen, terwijl de wereld die Hij zal overwinnen, meer schijnt dan zij is. En het doel van Zijn komst, vereniging tussen hemel en aarde, hoe treffend wordt het ons afgespiegeld door de vreugde van de hemelingen. Hij verschijnt om de hemel op de aarde te brengen en de aarde met de hemel te verzoenen. Daarom reiken de engelen als het ware aan de zondige mensheid de hand, omdat Hij geboren is, die ons gevallen geslacht weer tot Engelen reinheid en Engelen zaligheid opvoeren zal. Zoals het licht in de nacht van Bethlehem verschijnt, zo wordt Hij zelf een licht in de nacht, die onkunde, zonde en dood op aarde deed dalen! Wat een heerlijke overeenstemming dan tussen het begin, de voortgang en het besluit van Zijn leven! Wacht een kruis Hem aan het einde van de baan, een kribbe is Hem al bij het begin bereid. Omringen later vissers en tollenaars Zijn stappen, eenvoudige herders zijn Zijn eerste vereerders. Mist Hij later wat vossen en vogels bezitten, een plaats om het moede hoofd op neer te leggen, al bij Zijn vleeswording wordt Hem een rustige slaapplaats ontzegd. Onbekend is Hij bij de wereld in de eerste nacht, maar ook versmaad door haar dienaren al de volgende dagen en nachten van Zijn levens. En daarentegen - engelen te Bethlehem, maar ook engelen in Jozefs hof; vreugde bij zijn komst, maar ook blijdschap van het geloof bij Zijn hemelvaart in de harten van de Zijnen; stille verborgen grootheid aan het begin, zowel als aan het einde van Zijn verschijning op aarde. Voorwaar, als overeenstemming het hoogste kenmerk van de waarheid is, hier wordt het buiten twijfel gevonden.

EVANGELIE OP DE TWEEDE KERSTDAG

Het Evangelie is gemakkelijk uit het vorige te vernemen, want het wijst een voorbeeld aan en een voortzetting van de leer die in het vorige Evangelie is gegeven, hoe de herders gezegd en gevonden hebben, zoals hen door de engel gezegd was. Daarom houdt het Evangelie in wat de gevolgen en vruchten zijn van het woord van God en wat de tekenen zijn waaraan men ziet of Gods woord in ons indrong en gewerkt heeft. Achter de gave van de Christus, die ieder gelovig hart tot lof en dank opwekt, staat de Christenplicht, die wij allen door deze Gave moeten volbrengen.

return to 'Top of Page'

Vers 15

15. En het gebeurde toen de engelen, na hun dienst te hebben verricht, van hen weggevaren waren naar de hemel en met hen ook de heerlijkheid van de Heere verdwenen was (Luke 2:9), dat de mensen (deze woorden staan ook in de beste handschriften), de herders, tot elkaar zeiden (want al had de engel geen bepaald bevel gegeven, zij hadden zijn wenk in Luke 2:12 zeer goed begrepen): Laat ons dan ook van hier heengaan, evenals de engelen zijn weggegaan en door het veld naar Bethlehem gaan en laat ons de vervulling van het woord zien, dat er gebeurd is, dat de Heere ons heeft verkondigd door Zijn engelen, opdat wij de grote vreugde mogen genieten het heil van de Heere te aanschouwen.

Thabor-uren gaan snel voorbij, de hemel blijft niet altijd open, al heeft zich die ook eens geopend; in onze hand ligt het echter alleen of zulke zilverstukken een zegen werken.

In de geboorte van de Heere, in de verkondiging: "Er is heden de Zaligmaker geboren", in de heerlijkheid van de Heere, die de herders omscheen, in de menigte van de hemelse legerscharen en hun lofgezang, in al deze gebeurtenissen heeft God met de mensen gehandeld; nu de engelen weer ten hemel varen, moeten de mensen handelen.

De herders komen hier enigermate voor als vertegenwoordigers van het hele menselijk geslacht.

Zij dachten niet, zoals zoveel geestelijke misgeboorten onder de Christenen heden denken en zeker toen ook gedacht hebben: die hemelse glans en het engelenwoord is zeker slechts zinsbedrog of een nachtelijk luchtverschijnsel; waarom zouden wij naar Bethlehem gaan; wij zouden ten slotte om onze lichtgelovigheid maar worden uitgelachen.

Laat ons zien wat er gebeurd is, zo zeggen zij met vol vertrouwen en niet "of het gebeurd is" vol twijfel.

De bijvoeging "wat de Heere ons heeft aangekondigd" wijst de goede grond van hun geloof aan. De gewone mens neemt, helaas! het woord aan, niet omdat hij het woord en aan het woord gelooft, maar omdat hij de verkondiger van het woord geloofwaardig acht; hij let op de persoon niet, de persoon mag teniet gaan, van het geloof afvallen, hij gelooft als de Samaritanen (John 4:42). Dit geloof hebben de herders, zij blijven niet hangen aan de engelen, deze zijn zij vergeten; zij houden zich vast aan het woord dat zij gebracht hebben.

Ieder waar Christelijk leven is een gaan naar Bethlehem.

Niemand mag denken dat hij dit niet nodig heeft! Men kan niet met Christus door het leven gaan wanneer men niet altijd opnieuw tot Hem gaat, men kan niet onafgebroken de krachten van de toekomende wereld in Christus smaken wanneer men niet onophoudelijk en met steeds vernieuwende ijver zich tot Hem wendt. De stromen van levend water, die in het eeuwige leven ontspringen, ontvangt men niet wanneer men niet steeds opnieuw tot de bron gaat en vlijtig daaruit put.

Op het geloof volgt de aanschouwing. Die de Messias verwachten zien Hem. Al de gelovigen uit de voorgeslachten hebben Hem gezien (John 8:56). Al de gelovigen uit de nageslachten zullen Hem zien (Hebrews 9:28).

return to 'Top of Page'

Vers 15

15. En het gebeurde toen de engelen, na hun dienst te hebben verricht, van hen weggevaren waren naar de hemel en met hen ook de heerlijkheid van de Heere verdwenen was (Luke 2:9), dat de mensen (deze woorden staan ook in de beste handschriften), de herders, tot elkaar zeiden (want al had de engel geen bepaald bevel gegeven, zij hadden zijn wenk in Luke 2:12 zeer goed begrepen): Laat ons dan ook van hier heengaan, evenals de engelen zijn weggegaan en door het veld naar Bethlehem gaan en laat ons de vervulling van het woord zien, dat er gebeurd is, dat de Heere ons heeft verkondigd door Zijn engelen, opdat wij de grote vreugde mogen genieten het heil van de Heere te aanschouwen.

Thabor-uren gaan snel voorbij, de hemel blijft niet altijd open, al heeft zich die ook eens geopend; in onze hand ligt het echter alleen of zulke zilverstukken een zegen werken.

In de geboorte van de Heere, in de verkondiging: "Er is heden de Zaligmaker geboren", in de heerlijkheid van de Heere, die de herders omscheen, in de menigte van de hemelse legerscharen en hun lofgezang, in al deze gebeurtenissen heeft God met de mensen gehandeld; nu de engelen weer ten hemel varen, moeten de mensen handelen.

De herders komen hier enigermate voor als vertegenwoordigers van het hele menselijk geslacht.

Zij dachten niet, zoals zoveel geestelijke misgeboorten onder de Christenen heden denken en zeker toen ook gedacht hebben: die hemelse glans en het engelenwoord is zeker slechts zinsbedrog of een nachtelijk luchtverschijnsel; waarom zouden wij naar Bethlehem gaan; wij zouden ten slotte om onze lichtgelovigheid maar worden uitgelachen.

Laat ons zien wat er gebeurd is, zo zeggen zij met vol vertrouwen en niet "of het gebeurd is" vol twijfel.

De bijvoeging "wat de Heere ons heeft aangekondigd" wijst de goede grond van hun geloof aan. De gewone mens neemt, helaas! het woord aan, niet omdat hij het woord en aan het woord gelooft, maar omdat hij de verkondiger van het woord geloofwaardig acht; hij let op de persoon niet, de persoon mag teniet gaan, van het geloof afvallen, hij gelooft als de Samaritanen (John 4:42). Dit geloof hebben de herders, zij blijven niet hangen aan de engelen, deze zijn zij vergeten; zij houden zich vast aan het woord dat zij gebracht hebben.

Ieder waar Christelijk leven is een gaan naar Bethlehem.

Niemand mag denken dat hij dit niet nodig heeft! Men kan niet met Christus door het leven gaan wanneer men niet altijd opnieuw tot Hem gaat, men kan niet onafgebroken de krachten van de toekomende wereld in Christus smaken wanneer men niet onophoudelijk en met steeds vernieuwende ijver zich tot Hem wendt. De stromen van levend water, die in het eeuwige leven ontspringen, ontvangt men niet wanneer men niet steeds opnieuw tot de bron gaat en vlijtig daaruit put.

Op het geloof volgt de aanschouwing. Die de Messias verwachten zien Hem. Al de gelovigen uit de voorgeslachten hebben Hem gezien (John 8:56). Al de gelovigen uit de nageslachten zullen Hem zien (Hebrews 9:28).

return to 'Top of Page'

Vers 16

16. En zij kwamen met haast, want daar in Bethlehem lag een magneet in de kribbe, deze trok hen bij iedere stap die zij Hem nader kwamen des te sterker aan en zoals een van hen de anderen te voren met woorden had aangevuurd, zo vuurden zijallen nu elkaar door daden aan - een edele wedijver, een kostelijke wedloop naar het kleinood van het geloof. En zij vonden, niet pas na lang zoeken en vragen, maar door Gods leiding (Matthew 2:9, ) dadelijk op de juiste plaats (Romans 10:6, ) Maria en Jozef en het kind, liggend in de kribbe. In dat kind vonden zij hun Heiland - Hij werd hen gegeven omdat zij Hem aannamen, zoals Hij Zich hun aanbood.

Lukas is hier weer een echte schilder; hij stelt ons het toneel in zijn bijzondere delen voor ogen. Maria, de moeder van het Kind, viel de herders het eerst in het oog; vervolgens werd Jozef door hen opgemerkt en eindelijk, toen zij dichterbij waren gekomen, zagen zij het Kind in de kribbe liggen. Nu laat hij echter dadelijk het voorhangsel vallen. Luke 2:19 wijst er wel op dat een wederkerige mededeling aan de kribbe van de Heere plaats vond, het spreken was echter bijzaak, hoofdzaak was het zien. De ogen van de herders rustten met welgevallen op het Kind en verslonden het als het ware met de begerige blikken van het geloof.

Hiëronymus, van wiens tent in de nabijheid van de geboorteplaats van Jezus wij bij Ruth 1:22 hebben vertelt, schrijft kort v r zijn einde: zo vaak ik deze plaats aanschouw heeft mijn hart een zoet gesprek met het Kind Jezus. Ik zeg: "Och, Heere Jezus, wat heeft Gij, wat ligt Gij daar hard omwille van mijn zaligheid: hoe zal ik het U ooit vergelden? Dan is het mij alsof het Kind antwoordt: "Ik begeer niets, lieve Hiëronymus, dan dat u zingt: "Ere zij God in de hoogte. " Laat het u behagen dat Ik nog minder wordt aan de Olijfberg en aan het heilige kruis. " Ik spreek verder: "Lieve Jezus! ik moet U iets geven; ik wil U al mijn geld geven. " Het Kindje antwoordt: "Was niet hemel en aarde de mijn? Ik heb het niet nodig; geef het aan de armen, dat zal Ik aannemen alsof het Mijzelf was gegeven. " Ik zeg verder: "Lieve Jezus, ik wil het graag doen, maar ik moet U ook iets voor Uw persoon geven of ik moet van verdriet sterven. " Het Kindje antwoordt: "Lieve Hiëronymus, omdat u zo mild bent wil Ik u zeggen, wat u Mij moet geven: geef Mij uw zonden, uw kwaad geweten en uw verdoemenis. " Ik zeg: "Wat wilt Gij daarmee doen?" Het Kind Jezus zegt: "Ik wil die op Mijn schouder nemen; dat zal Mijn heerschappij en heerlijkheid zijn, zoals Jesaja (9:6; 53:4, ) in vorige tijden heeft gesproken, dat Ik uw zonde wil dragen en wegdragen. " Toen begon ik bitter te wenen en zei: "Kindje, lief Kindje! Gij hebt mij het hart bewogen. Ik dacht dat Gij iets goeds wilde hebben en Gij wilt alles hebben wat kwaad bij mij is. Neem weg wat het mijne is, geef mij wat het Uwe is, dan ben ik van zonden vrij en zeker van het eeuwige leven. " "Op onze aarde kwam Gods eeuwige Zoon" dat was het thema van de eerste Kerstdag: "Nu heft Hij ons omhoog tot Gods troon" dat is de prediking van deze feestdag (vgl. Acts 6:8-Acts 7:59). De hele levensloop van Christus met al zijn stations moet in ons op geestelijke wijze worden afgebeeld van de kribbe tot de troon: Kribbe, kruis, kroon, dat zijn de drie levensstations zowel voor de Meester als voor de discipel - de kribbe in het hart, het kruis in de wereld, de kroon in de hemel.

De herders zagen het Kind Jezus aan met verlichte ogen, verlicht door de openbaring hun door de engel gegeven en door de herinnering van de profetieën, die nu in haar kracht hen voor de geest kwamen. Voor ons beschaduwt om zo te spreken, Golgotha Bethlehem, maar voor hen lag Bethlehem en Bethlehem alleen in volle hemelse luister. O wie zou niet naast hen hebben willen staan om met dezelfde aandoenlijke blijdschap als zij dat Kindeke aan te staren, wiens namen, zoals wij zagen, door de profeet Jesaja werden uitgeroepen als te zijn "wonderlijk, raad, sterke God, Vader van de eeuwigheid, Vredevorst", op wiens schouder de heerschappij is. Zij zagen de sterke God geopenbaard in het machteloze schepseltje, dat er op de aarde is, in een pas geboren kindje en is het denkbeeld dat de almachtige God Zich in dat uiterste punt van menselijke zwakheid openbaren kan en openbaart niet boven alle gedachten groot? God kan Zich niet groter maken dan Hij is, want Hij is de oneindige, de onbegrensde grootheid, maar Hij kan Zich kleiner maken, klein als een zuigelingetje, zonder op te houden God te zijn. Zeker was dit ondenkbaar zonder de Drieëenheid van het Goddelijk wezen, maar de waarachtige God is ook geen ander dan de Drieëenige God. Wij zien het hier en overal. De Schrift is zo waar, dat haar onwaarheid een onmogelijkheid is. Heerlijkheid op heerlijkheid verenigt zich hier. De eerste mens uit de aarde wordt geschapen als een volwassene, de tweede mens uit de hemel wordt geboren uit de mens als een kindje. Het is niet tegen de natuur, maar het is een andere hogere lijn, die door de natuur wordt heengeleid. Zeker is de allereerste naam van dat kindje terecht wonderlijk. U weet, het wonder is de regalia, het koninklijke recht van God. Als de opperste macht is het Zijn lust om het onmogelijke te volbrengen door alle mogelijke onmogelijkheden heen en als de hoogste Wijsheid is het Zijn welbehagen om door de grootste tegenstellingen, die - boven het verstand van alle verstandigen gaan, Zijn raad te volbrengen. Daarom wordt al van dit Kind gezegd dat de heerschappij op Zijn schouder is. Zeker, dat zag de Roomse kerk van de Middeleeuwen zeer goed, dat Christus al op de schoot van Zijn moeder de Verlosser is.

Wat doet ge, ontzette herdersknapen? Hoe gloeit u `t voorhoofd! hoe het hart! Wat staat ge ontzet, bedeesd, verward? Vliegt henen, vliegt, verlaat uw schapen, Gij, zelven schapen van Zijn kooi, En zonder Hem des veldwolfs prooi!

Ziet Hem van windelen omvangen, In `t kribje op `t halmenstroogebed! Hem, die u van den helwolf redt, Aan maagdelijken boezem hangen, En strekken `t kinderarmpje uit, Dat hemelen en aard omsluit?

Ja gaat, knielt neer, en brengt uwe offers In dezen schaamlen beestenstal! Erkent den Meester van `t Heelal. Haast, biedt Hem `t Oost in elpen koffers En myrrhe en goud en wierookgraan Als God, en vorst, en stervling aan.

Maar neen, doet meer! Aanbidt en huldigt In d'eenvoud van `t opregt gemoed, Dit offerlam, wiens Godlijk bloed Geheel eens werelds schuld ontschuldigt, Op dood en afgrond triomfeert, En vloed in zegening verkeert. O Wichtje, hoop en troost der vad'ren, Hersteller, Heiland, Borg en Zoen: Gij, die voor zondaars komt voldoen, O geef ons, aan die krib te nad'ren! Doch ja, Gij roept ons, trekt en leidt Tot de eeuwige barmhartigheid.

Geef ons, met `s hemels keurelingen In `t hemelzalig Efrata Der volheid van Gods heilgena Uit reine boezems lof te zingen! Ja roepen we U, o Davids spruit, In Cherubijnen-lied'ren uit!

Ja, eer zij God in `s hemels zalen; Ja boven `s hemels ethervloed! En vrede, vrede van `t gemoed, In `s aardrijks nederige dalen; Met welbehagen, gunst en troost, Voor `t God herwonnen menschenkroost!