Read the Bible

¹ Lepsze dobre imię niż dobry olejek i lepszy dzień zgonu niż dzień przyjścia na świat.² Lepiej iść do domu żałoby niż do domu biesiady - bo tam widzi się kres wszystkich ludzi, a żyjący powinien brać to sobie do serca.³ Lepszy jest smutek niż śmiech, bo gdy smutek na twarzy, serce staje się lepsze.⁴ Serce mądrych jest w domu żałoby, lecz serce głupich w domu wesela.⁵ Lepiej słuchać nagany mądrego niż przysłuchiwać się pieśni niemądrych,⁶ gdyż jak z trzaskiem cierni płonących pod garnkiem, tak ze śmiechem głupiego - lecz i to jest marnością.

⁷ Owszem, ucisk ogłupia mędrca, a łapówka gubi serce.⁸ Lepszy koniec sprawy niż jej początek, lepsza postawa cierpliwa niż zarozumiała.⁹ Nie unoś się gniewem pochopnie, bo gniew mieszka w piersi głupich.¹⁰ Nie pytaj: Jak to jest, że dawniej bywało lepiej niż dziś? Nie z mądrości bowiem wypływa to pytanie.

¹¹ Mądrość jest lepsza niż majątek, jest korzyścią dla żyjących pod słońcem,¹² gdyż pod ochroną mądrości jest jak pod ochroną pieniędzy, jednak korzyść z poznania jest ta: Mądrość ożywia tych, którzy ją mają.¹³ Przypatrz się działaniu Boga: Kto może wyprostować to, co On zakrzywił?¹⁴ W dniu powodzenia korzystaj z możliwości, a w dniu niedoli zauważ: Również ten dzień, podobnie jak tamten, pochodzi od Boga, aby człowiek nie dociekł tego, co będzie po nim.¹⁵ To wszystko widziałem w dniach mojej marności: Bywa, że sprawiedliwy ginie w swej sprawiedliwości, i bywa, że bezbożny żyje długo w swej niegodziwości.¹⁶ Nie bądź zbyt sprawiedliwy i nie rób się zbyt mądrym - dlaczego miałbyś się gubić?¹⁷ Nie bądź zbyt grzeszny ani nie bądź głupi: dlaczego miałbyś przedwcześnie umierać?¹⁸ Dobrze zrobisz, gdy trzymać się będziesz jednego, ale nie odsuniesz ręki od drugiego - owszem, kto boi się Boga, znajdzie wyjście ze wszystkich zawiłości.¹⁹ Mądrość umacnia mędrca bardziej niż dziesięciu doradców zamieszkałych w mieście.²⁰ Gdyż nie ma na ziemi człowieka sprawiedliwego, który by czynił dobrze i nie grzeszył.²¹ Nie bierz sobie do serca wszystkiego, co mówią ludzie, abyś nie usłyszał, jak lekceważy cię sługa,²² nierzadko bowiem - o czym sam wiesz dobrze - i ty lekceważyłeś innych.

²³ To wszystko starałem się mądrze wypróbować. Postanowiłem być mądry, lecz mądrość była mi odległa.²⁴ Odległe jest to, co było, i głębokie, bardzo głębokie - któż to wszystko zrozumie?²⁵ Nastawiłem się cały na to, by poznawać, by dociekać i odkrywać, co mądre i właściwe, i przekonać się, że bezbożność jest głupotą, a głupota - szaleństwem.²⁶ I oto, co odkrywam: Bardziej gorzką niż śmierć jest kobieta, której serce jest pułapką i siecią, a ręce więzami. Człowiek miły Bogu zdoła się jej wyślizgnąć, ale grzesznik wpadnie w jej sidła.²⁷ Zwróć uwagę na to: Odkryłem - mówi Kaznodzieja - badając jedno po drugim, by dojść do rozwiązania:²⁸ Oto, czego szukam, jak na razie bez skutku: Znalazłem człowieka - jednego wśród tysiąca - ale wśród nich wszystkich nie znalazłem kobiety.²⁹ I jeszcze to zauważ: Odkryłem, że Bóg stworzył człowieka prawym, ale ludzie wpadli na wiele [dziwnych] rozwiązań.