Bible Lexicons

προβαίνω,

fut. -βήσομαι: pf. -βέβηκα: aor. 2 προὔβην, imper. πρόβᾱ, Ar. Ach. 262, E. Alc. 872 (lyr.), pl. πρόβᾱτε S. OC 841 (lyr.), E. HF 1047 (lyr.): Hom. has only pf. and pres. part. προβιβάς (as if from βίβημἰ, Il. 13.18, but προβιβῶντα ( -τἰ (as if from βιβάὠ ib. 807, al. codd. (v. infr.); imper. προβιβάσθων Hsch.; part. προβάοντε, read by Aristarch. for προβοῶντε, Il. 12.277; προβῶντες Cratin. 126: —

step forward, advance, κραιπνά, κοῦφα ποσὶ προβιβάς, Il. 13.18, 158, Od. 17.27; τὸν δ' ὦκα προβιβάντα ( -βιβῶντα codd.) πόδες φέρον 15.555; ὑπασπίδια προβιβάντι ( -βιβῶντι codd.) Il. 13.807, cf. 16.609; π. εὐθέσι τοῖς σκέλεσι Arist. HA 604b5: c. acc. cogn., οἵαν ὁδὸν ἁ δειλαιοτάτα π. E. Alc. 263 (lyr.); μέγα π. take a big stride forward, Hp. Art. 60 . of hair, grow, Lib. Or. 64.50 .

2. as a mark of Time, ἄστρα προβέβηκε they are far gone in heaven, i.e. it is past midnight. Il. 10.252; ἡ νὺξ π. the night is wearing fast, X. An. 3.1.13: hence of Time itself, τοῦ χρόνου προβαίνοντος as time went on, Hdt. 3.53, 140; ὁ μὲν χρόνος δὴ διὰ χρόνου προὔβαινέ μοι S. Ph. 285; also τὰ μὲν προβέβηκεν the past, Thgn. 583; προβαίνοντος τοῦ ἔργου, τοῦ πολέμου, Hdt. 7.23, Plb. 2.47.3; τοῦ κώθωνος εὖ μάλα προβεβηκότος Hegesand. 21; ἐκ τοῦ προβεβηκότος, e re nata, on the spur of the moment, Plb. 7.12.2: of Age, προβήσεται ἡ ἡλικία X. Revelation 6:1-17; of persons, οἱ προβεβηκότες τῇ ἡλικίᾳ advanced in age, Lys. 24.16, cf. D.S. 12.18; π. τῶν ἡμερῶν, ταῖς ἡμέραις, LXX John 13:1, LXX Jo. 23.1: abs., οἱ π. Bato 7.9, Luc. Nigr. 24; ἐπεὶ προέβη τοῖς ἔτεσιν Macho ap. Ath. 13.580c; προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν Ev.Luke 1:7; Luke 18:1-43; ἡλικίας εἰς τὸ πρόσθε π. Pl. Ep. 325c; π. εἰς πεντήκοντα ἔτη D.C. 68.4 (nisi leg. προεβεβιώκεἰ.

3. metaph. of narrative, argument, action, events, μὴ πέρα προβῇς λόγου Cratin. 66; προβήσομαι ἐς τὸ πρόσω τοῦ λόγου Hdt. 1.5; προβάς φησιν . . further on, Demetr.Lac. Herc. 1012.12, cf. Phld. Rh. 1.87 S.; π. ἐκ τῶν κνημέων ἐς τοὺς μηρούς went on . ., Hdt. 6.75; προέβαινε τὸ ἔθνος ἄρχον καὶ ἐπιτροπεῦον the nation was organized in a series of overlordships and mandates, Id. 1.134; προὔβης τῶνδε καὶ περαιτέρω A. Pr. 249; π. ἐπ' ἔσχατον θράσους S. Ant. 853 (lyr.); οἷ προβαίνει τὸ πρᾶγμα τοῦ βουλεύματος Ar. Ach. 836; ποῖ προβήσεται λόγος; E. Hipp. 342; πέρας δὴ ποῖ κακῶν προβήσεται; Id. Or. 511, cf. 749; τὸ τῆς τύχης ἀφανὲς οἷ προβήσεται Id. Alc. 785; μὴ προβαίη μεῖζον ἢ τὸ νῦν κακόν Id. Med. 907; τὸ ἔθος ἐπὶ πολὺ προβαίνει Aeschin. 1.179: impers., εἰς τοῦτο προβέβηκε ὥστε . . it has gone so far that . ., Pl. Lg. 839c; π. πόρρω μοχθηρίας to be far gone in knavery, X. Ap. 30; π. εἰς τοῦτο ἔχθρας ὥστε . . D. 12.16; εἰς ἀταξίαν Aeschin. 3.38; μέχρι τίνος Plb. 2.1.3; ἐπὶ τὸ χεῖρον π. τὰ πράγματα Id. 5.30.6: in good sense, make progress, τοσοῦτον προβεβήκαμεν ὥστε . . Pl. Tht. 187a; of an enterprise, prosper, succeed, BGU 1209.10 (i B.C.), etc.

II go before, i.e. be superior to, another, πολὺ προβέβηκας ἁπάντων σῷ θάρσει Il. 6.125; κράτεϊ 16.54, cf. 23.890; δυνάμει τε καὶ αἰδοῖ Τρηχῖνος προβέβηκε by might and awe he is over, i.e. rules, Trachis, Hes. Sc. 355, cf. Call. Epigr. 1.5 .

III c. acc. rei, overstep, τέρμα προβάς Pi N. 7.71. with acc. of the instrum. of motion, πόδα π. Thgn. 283; οὐκ ἂν προβαίην τὸν πόδα τὸν ἕτερον Ar. Ec. 161, cf. Luc. Hist. Conscr. 29; προβὰς δὲ κῶλον E. Ph. 1412; ἀρβύλαν προβάς Id. Or. 1470 (lyr.); προβεβήκασι τὰ ἀριστερά have their left legs foremost (v.l. προβεβλήκασι, v. προβάλλω A. Il. 1 ), Arist. IA 706a7; προβὰς τὸν πόδα τὸν ἀριστερὸν καὶ τὸν δεξιὸν ὑποβάς Poll. 5.23 . Causal, in fut. Act., move forward, advance, τίς τρόπος ἄνδρα προβάσει [ᾱ]; Pi. O. 8.63 .