Bible Lexicons

φθον-έω, aor. ἐφθόνησα, later ἐφθόνεσα LXX To. 4.7, JHS 46.45 (Athens, iii/iv A.D.), AP 5.303, 7.607 (Pall.), Nonn. D. 3.159: — Med., fut. in pass. sense φθονήσομαι D. 47.70: — Pass., fut φθονηθήσομαι X. Hier. 11.15: aor. ἐφθονήθην E. El. 30, X. Mem. 4.2.33, etc.: pf. part. ἐφθονημένος J. AJ 6.11.10, Vett.Val. 330.2: (φθόνος): —

bear ill-will or malice, grudge, be envious or jealous, I abs., εἴ περ γὰρ φθονέω τε καὶ οὐκ εἰῶ διαπέρσαι, οὐκ ἀνύω φθονέουσα Il. 4.55, 56; κρείττων δόξα τῶν φθονούντων too high for envy, D. 3.24; εἰ πέφυκε φθονεῖν τὸ θεῖον (cf. φθονερός 1.2) Arist. Metaph. 982b32: c. acc. et inf., οὔτε τινὰ φθονέω δόμεναι I do not grudge that any should give thee, Od. 18.16; οὐ φθονῶ σ' ὑπεκφυγεῖν S. Ant. 553; τὸ μὲν σὸν οὐ φθονῶ καλῶς ἔχειν E. Med. 312; ἐφθόνησαν [οἱ θεοὶ] ἄνδρα ἕνα βασιλεῦσαι Hdt. 8.109; ἔφη (sc. ὁ Σωκράτης) φθονεῖν τοῦς ἐπὶ ταῖς φίλων εὐπραξίαις ἀνιωμένους X. Mem. 3.9.8; ὁ φθονῶν ἐπὶ κακοῖς τοῖς τῶν πέλας ἡδόμενος Pl. Phlb. 48b.

2. c. dat. pers., πτωχὸς πτωχῷ φθονέει καὶ ἀοιδὸς ἀοιδῷ Hes. Op. 26; οὐ φ. ἀγαθοῖς Pi. P. 3.71; φ. φασὶ μητρυιὰς τέκνοις E. Ion 1025; τισὶ φ. καὶ δυσμενῶς ἔχειν Isoc. 12.241, cf. 8.13; freq. with part. added, φ. τινὶ εὖ πρήσσοντι to envy him for his good fortune, Hdt. 7.236, 237; παιδικοῖς φ. οὐσίαν κεκτημένοις Pl. Phdr. 240a, cf. Lys. 27.11; without a Noun expressed, καλῶς πράττουσι, πλουτοῦντι φ., Isoc. 1.26, Lys. 21.15, etc.: c. dat. rei, φ. τοῖς ἀγαθοῖς τινος X. Cyr. 2.4.10 (v.l. ἐπὶ τοῖς ἀγ., cf. Isoc. 1.26; ἐφ' οἷς ἕτεροι ποιήσαντες ἐτιμήθησαν φ. D. 20.151): c. gen. rei, τοῦ εὐτυχέειν φθονέουσι καὶ τὸ κρέσσον στυγέουσι Hdt. 7.236; οὐδέ τί σε χρὴ ἀλλοτρίων φθονέειν to be envious because of other men's goods Od. 18.18: c. dat. pers. et gen. rei, bear a grudge against a person on account of a thing, E. HF 1309.

3. resent, c. gen., τῆς δοκήσεως τῶν κερδῶν Th. 3.43: c. dat. rei, feel righteous indignation at, ταῖς εὐπραγίαις τινῶν Isoc. 8.124; also c. dat. pers., Id. 4.184, D. 28.18. φ. τινὶ folld. by ει.., or ἐάν.. take it ill or amiss that.., Hdt. 3.146, X. HG 2.4.29; μή μοι φθονήσητ', ει.. Ar. Ach. 496: abs., φ. ἐάν τις.. Lys. 3.9; φθονεῖς ἄπαις οὖσ', εἰ.. E. Ion 1302; also φ. τινὶ ὅτι.., X. Cyr. 3.1.39; φ. ὅτι.. Lys. 24.3, dub.l. in 18.16.

II refuse from feelings of envy or ill-will, grudge, c. inf., οὐκ ἂν φθονέοιμι ἀγορεῦσαι Od. 11.381; μὴ φθόνει κιρνάμεν Pi. I. 5(4).24; φράσαι E. Med. 63; σαυτὸν ἐπιδοῦναι Ar. Th. 249; μὴ φθονήσῃς is freq. in dialogue, do not refuse to do a thing, μὴ φ. διδάξαι Pl. R. 338a, cf. Hp.Mi. 372e, Smp. 223a; also μὴ φθόνει μοι ἀποκρίνασθαι Id. Grg. 489a; μὴ φθονήσῃς alone, Id. Prt. 320c; δῆλον ὅτι οὐ φθονήσει Ἱππίας ἀποκρίνεσθαι Id. Hp.Mi. 363c; οὐδενὶ πώποτε ἐφθόνησα Id. Ap. 33a: c. part., μηδέ μοι φθόνει λέγων A. Th. 480 (nisi leg. λόγων): c. acc. et inf., τί φθονέεις.. ἀοιδὸν τέρπειν; Od. 1.346: c. dat. et inf., τῇ δ' οὐκ ἂν φθονέοιμι.. ἅψασθαι 19.348; οὔτοι φθονῶ σοι δαιμόνων τιμᾶν γένος A. Th. 236.

2. grudge, refuse to grant a thing, φθονήσας μήτ' ἀπ' οἰωνῶν φάτιν, μήτ' εἴ τινα.. μαντικῆς ἔχεις ὁδόν S. OT 310: c. dat. pers. et gen. rei, οὔ τοι ἡμιόνων φθονέω Od. 6.68; μηδέ μοι φθονήσῃς εὐγμάτων A. Pr. 583 (lyr.), cf. E. Hec. 238; μή μοι φθονήσῃς τοῦ μαθήματος Pl. Euthd. 297b, cf. X. Cyr. 8.4.16; φ. τοῖς ἑαλωκόσι τῆς σωτηρίας Plb. 6.58.5: c. gen. rei only, to be grudging of a thing, πέπλων, καρποῦ, E. HF 333, Pl. Mx. 238a; μηδ' ὀλίγης φθονέσῃς γαίης JHS l. c.

III Pass., to be envied or begrudged, Hdt. 3.52, S. Fr. 188, E. El. 30; διὰ σοφίαν φ. ὑπό τινος X. Mem. 4.2.33; ἐπ' ἐσθλοῖς E. Fr. 814 (lyr.); φθονηθέντα ὑπὸ Μοίρης JRS 18.30 (Phrygia): c. gen., to be grudged a thing, φ. τοῦ γάμου ὑπὸ δαιμονίου τινός Plu. 2.772b.